Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
5.5 Diabetes
bedacht te worden dat meer hypertensie ook leidt tot een toename van het
aantal hartinfarcten en sterfte daaraan. Degenen die overlijden aan een
hartinfarct krijgen geen hartfalen meer.
Figuur 10: De prevalentie van hartfalen bij verschillende mogelijke trends in
bloeddruk.
Hartfalen is wel de vergeten (‘forgotten’) complicatie van diabetes genoemd
(Bell, 2003). Zoals bekend is diabetes een belangrijke risicofactor voor hart- en
vaatziekten. De kans voor diabetici om een hartinfarct of een beroerte te krijgen
is ongeveer twee keer zo groot als bij mensen zonder diabetes. Aangezien een
hartinfarct het risico op hartfalen weer verhoogt is alleen al op grond van die
relatie bij diabetici het risico op het krijgen van hartfalen toegenomen. Het is
echter waarschijnlijk dat diabetes het risico op hartfalen ook direct verhoogt,
dus zonder dat er eerst een hartinfarct plaatsvindt.
Uit analyses van de langstlopende longitudinale diabetes studie, de United
Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS), is afgeleid dat een 1% hogere
waarde van het HbA1 samenhangt met een 16% verhoogd risico op hartfalen bij
diabetici (Stratton et al., 2000). Dat betrof echter een relatief jonge groep, met
een gemiddelde leeftijd van 53 jaar bij het begin van de studie, en 63 jaar aan
het einde van de observatieperiode. Bovendien was deze schatting gebaseerd op
een indirecte vergelijking, aangezien de UKPDS geen controlegroep had. Dat
laatste was wel het geval in een Amerikaanse studie onder mensen die
verzekerd zijn bij Kaiser Permanente in de omgeving van Portland, Oregon
(Nichols et al., 2004). Op grond van de medische dossiers werden ongeveer
8000 diabetici gevolgd over een periode van 6 jaar en vergeleken met een
ongeveer even grote controlegroep van vergelijkbare leeftijd en
geslachtsverdeling. De incidentie van hartfalen was 2,5 keer zo groot onder de
diabetici. Bovendien was de leeftijd waarop hartfalen optrad ruim 5 jaar lager bij
diabetici. Analyses van de NHANES I-studie wezen op een bijna 2 keer zo hoog
risico op hartfalen bij diabetici, en een PAR van 8% (He et al., 2001). Ook
‘prediabetici’ hebben een verhoogd risico (Held et al., 2007).
Uit de verschillende studies die in de literatuur verschenen zijn, blijkt dat naast
een effect via het hartinfarct er ook een onafhankelijk effect van diabetes is. De
schattingen in de literatuur van de grootte van dat effect op het risico van
hartfalen variëren van ongeveer een anderhalf keer verhoogd risico tot een ruim
Pagina 55 van 122