Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
eerste opnames, zodat het aantal opgenomen patiënten lager is. Indirect is wel
enig inzicht te verkrijgen in de verhouding eerste opnames versus heropnames
op grond van heropnamegetallen. Zo vonden Reitsma et al. dat 14% van de
eerste opnames binnen 6 maanden weer werd opgenomen, en 18% binnen
2 jaar (Reitsma et al., 1994; Reitsma et al., 1996). Overigens lijkt dit
percentage heropnames in Nederland lager te liggen dan in andere landen. In de
internationale literatuur worden percentages heropnames binnen zes maanden
vermeld van 29% tot 47%. Een recente Amerikaanse studie met behulp van een
grote databank van Medicare-patiënten vond dat binnen 30 dagen na een
ziekenhuisopname 1 op de 4 patiënten weer was opgenomen.
Verder hangt het aantal opnames niet alleen af van de ‘vraag’. Zo laten
gestandaardiseerde aantallen ziekenhuisopnames een aanzienlijke regionale
spreiding zien. Het aantal opnames in de GGD-regio Den Haag, bijvoorbeeld, is
bijna twee keer zo groot als in de regio Noord-Kennemerland
(http://www.zorgatlas.nl, Gezondheid en ziekte/Ziekten en
aandoeningen/Hartvaatstelsel/Hartfalen).
Vooruitlopend op de sectie over trends in hartfalen, kunnen we hier observeren
dat er over de tijd gezien duidelijk trendmatige veranderingen in de aantallen
ziekenhuisopnames en gemiddelde opnameduur zijn waar te nemen. Tussen
1980 en midden jaren 90 was er een stijgende trend in het aantal
ziekenhuisopnames wegens hartfalen. Gecorrigeerd voor leeftijd nam het aantal
opnames van 1980 tot 1993 toe van 120 tot 180 per 100.000 persoonsjaren
voor mannen en van 80 tot 110 voor vrouwen, een jaarlijkse toename van 4%,
respectievelijk 3% (Reitsma et al., 1996). Vanaf 1993 tot 2000 zette een
dalende trend in, van naar schatting 1,5%, respectievelijk 1,0% per jaar, terwijl
de gemiddelde duur van de opnames over de gehele periode sterk afnam. De
oorzaken van de dalende trend in opnameaantallen zijn niet helemaal duidelijk.
Enerzijds was er een afname in de beddencapaciteit; anderzijds is de
behandeling, vooral de medicamenteuze therapie, verbeterd (Mosterd et al.,
2002).
Uit de figuren hieronder blijkt echter dat er sinds 2002 weer een duidelijke
toename is te zien in de aantallen opnames. Dit loopt synchroon met een
algemene toename in de aantallen opnames; uitgedrukt als percentage van het
totale aantal opnames lijkt het aantal hartfalenopnames echter nog steeds af te
nemen.
Pagina 34 van 122