Jaarverslag_Mensenhandel-2011 - Centrum voor gelijkheid van ...

Die samenwerkingsplicht is vervolgens aangepast en
uitgebreid naar een aantal niet-financiële beroepen
(notarissen, accounts, advocaten,…). 9
De door de wet bedoelde ondernemingen en personen
krijgen een aantal interne verplichtingen opgelegd. Zo
is er onder meer de verplichting over de passende organisatie
en interne controleprocedures te beschikken
(dit geldt zowel voor de financiële als niet-financiële
beroepen); het beoordelen van de passende professionele
betrouwbaarheid van personeelsleden bij hun
aanwerving gelet op de risico’s die verbonden zijn met
de taken en functies die ze moeten uitvoeren en de
verplichting een ‘anti-witwas’ verantwoordelijke aan
te stellen (dit geldt voor zowel financiële als niet-financiële
beroepen die hun activiteiten uitoefenen binnen
grote structuren).
In een voorbeeld dat verder aan bod komt (zie punt
1.1.3), zullen we aan de hand van een dossier mensenhandel
aantonen hoe de interne controleprocedures van
een wisselkantoor niet correct hebben gefunctioneerd.
1.1.2. De rol van de Cel voor Financiële
Informatieverwerking (CFI)
Elementen van
mensenhandel, vaak
in relatie met andere
kwalificaties, komen ook
geregeld voor in dossiers
die door de CFI aan de
gerechtelijke autoriteiten
worden overgemaakt.
De CFI is opgericht door de
wet van 11 januari 1993 en
is een onafhankelijke administratieve
autoriteit met
rechtspersoonlijkheid. Ze is
belast met het centraliseren,
verwerken en desgevallend,
doormelden van informatie
aan gerechtelijke overheden
ter bestrijding van het witwassen van geld en de financiering
van het terrorisme. 10
België heeft geopteerd voor een grote responsabilisering
van de door de wet van 11 januari 1993 bedoelde
ondernemingen en personen: ze krijgen een waakzaamheidsplicht
opgelegd (en geen automatische aangifte).
Dit betekent dat de interne verantwoordelijke voor
het opsporen van witwaspraktijken van het bedrijf,
zelf een voorafgaande analyse moet uitvoeren. Indien
9 Voor een uitvoerige uiteenzetting van de aangebrachte wijzigingen, cfr. CFI, Activiteitenverslag
2009, pp. 9 -14.
10 J.-C. DELEPIERE en P. DE COSTER, op.cit., p. 28.
deze na analyse vaststelt, of vermoedt dat een nakende
operatie gericht is op het witwassen van geld, meldt
hij dat aan de CFI. Ook moeten de door de wet van
11 januari 1993 bedoelde ondernemingen en personen
die kennis hebben van een feit, waarvan ze weten of
vermoeden dat het te maken heeft met het witwassen
van geld, dit melden aan de CFI. 11
De CFI ontvangt en centraliseert meldingen omtrent
verdachte verrichtingen en bewaart deze in een database.
De cel heeft een aantal bevoegdheden waarmee ze
de meegedeelde informatie kan analyseren en aanvullen,
zoals een verzoek om bijkomende informatie bij de politiediensten
of de administratieve overheidsdiensten.
Deze operationele analyse moet een verband aantonen
tussen de gemelde verdachte financiële transacties en
bepaalde criminele activiteiten, limitatief opgesomd
in de wet, zoals handel in clandestiene werkkrachten,
mensenhandel en de exploitatie van prostitutie. 12
Wanneer er na die operationele analyse ernstige
aanwijzingen zijn van witwassen van geld, moet de
CFI de informatie waarover hij beschikt doorgeven
aan de bevoegde procureur des Konings. Indien het
gaat om misdrijven die voortvloeien uit de handel in
clandestiene werkkrachten of mensenhandel, licht de
CFI ook de arbeidsauditeur in.
De dossiers worden echter vaak niet als mensenhandel
bestempelt maar krijgen de kwalificatie die
op het eerste zicht het meest evident lijkt. Elementen
van ‘mensenhandel’ bevinden zich ook geregeld in
dossiers die door de CFI aan de gerechtelijke autoriteiten
worden overgemaakt, vaak in relatie met andere
onderliggende kwalificaties die door de wet worden
beoogd, zoals bijvoorbeeld georganiseerde misdaad.
Onlangs kreeg de CFI de bijkomende opdracht
overleg te organiseren met de nationale overheden die
rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken zijn bij het
bestrijden van het witwassen van geld, om tot een efficiënte
samenwerking te komen rekening houdend met
hun respectievelijke bevoegdheden. 13
11 Ibid., p.30.
12 Het gaat meer om fenomenen dan om specifieke inbreuken. Zo kan mensensmokkel
bijvoorbeeld worden ondergebracht in de categorie “mensenhandel”.
De CFI voert overigens ook typologische (overzicht belangrijkste tendensen die
inzake witwassen worden vastgesteld) en strategische analyses uit. Op dit punt,
zie ook J.-C. DELEPIERE en P. DE COSTER, op.cit., p. 37.
13 Ibid., p. 38.