Jaarverslag_Mensenhandel-2011 - Centrum voor gelijkheid van ...

echtelijke procedure. 109 Het aanvullende protocol
inzake mensenhandel specifieert dat iedere verdragsstaat
zich ervan moet vergewissen dat er in zijn rechtsstelsel
maatregelen bestaan die aan een slachtoffer van
mensenhandel de mogelijkheid bieden het herstel van
de geleden schade te verkrijgen. 110
Op het niveau van de Raad van Europa bestaat het
Europees Verdrag inzake de Schadeloosstelling van
Slachtoffers van Geweldmisdrijven dat een subsidiair
systeem van schadeloosstelling aan slachtoffers van
opzettelijke gewelddaden voorziet. De verdragsstaat
moet bijdragen aan de schadeloosstelling als deze niet
volledig uit andere bronnen kan worden verzekerd. 111
Het solidariteitsprincipe van dit Verdrag vinden we
ook terug bij het Fonds voor Financiële Hulp aan
Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de
Occasionele redders (zie verder).
Meer specifiek voor slachtoffers van mensenhandel
veronderstelt het Verdrag van de Raad van Europa
inzake bestrijding van mensenhandel dat elke verdragspartij
de wetgevende of andere maatregelen neemt die
nodig kunnen zijn om schadeloosstelling voor slachtoffers
te waarborgen overeenkomstig de voorwaarden
voorzien in haar nationale recht, bijvoorbeeld door
het instellen van fondsen voor schadeloosstelling van
slachtoffers of maatregelen of programma’s, gericht op
sociale ondersteuning en integratie van slachtoffers.
Het voegt daar bovendien aan toe dat de opbrengsten
van de vermogensbestanddelen die in beslag worden
genomen kunnen bijdragen tot de financiering daarvan.
112
Op het niveau van de EU kunnen we niet enkel de
richtlijn inzake de compensatie van slachtoffers van
gewelddaden 113 in aanmerking nemen, maar geldt
109 Art. 25 VN-verdrag inzake transnationale georganiseerde criminaliteit.
110 Art. 6, 6 Aanvullend protocol inzake de preventie, bestrijding en bestraffing van
mensenhandel, in het bijzonder vrouwenhandel en kinderhandel, bij het Verdrag van
de Verenigde Naties tegen transnationale georganiseerde misdaad, New York, 15 november
2000.
111 Art. 2 Europees Verdrag inzake de schadeloosstelling van slachtoffers van geweldmisdrijven
van 24 november 1983.
112 Art. 15 iuncto art. 23 verdrag van de Raad van Europa inzake bestrijding van mensenhandel.
Een gelijkaardige aanbeveling wordt ook gemaakt door Financiële Actie
Groep inzake Witwassen, OESO, Aanbeveling 38, Financiële Actie Groep inzake
Witwassen, De veertig aanbevelingen, 20 juni 2003. Countries should consider: a)
Establishing an asset forfeiture fund in its respective country into which all or a portion
of confiscated property will be deposited for law enforcement, health, education,
or other appropriate purposes.
113 Richtlijn 2004/80/EG van de raad van 29 april 2004 betreffende de schadeloosstelling
van slachtoffers van misdrijven, P.B., 6 augustus 2008, L261/15.
ook de nieuwe richtlijn mensenhandel, die begin
2011 werd goedgekeurd. 114 In de preambule wordt
hier duidelijk de link gemaakt tussen inbeslagname
en confiscatie van opbrengsten van misdrijven en het
aanwenden daarvan voor de vergoeding van slachtoffers.
115 Volgens deze richtlijn dienen de lidstaten
ervoor te zorgen dat slachtoffers van mensenhandel
toegang hebben tot bestaande regelingen voor de schadevergoeding
van slachtoffers van opzettelijke geweldmisdrijven.
Op Europees niveau ligt eveneens een voorstel voor
een richtlijn tot vaststelling van minimumnormen
voor de rechten en de bescherming van slachtoffers
van misdrijven en voor slachtofferhulp op tafel. Dit
voorstel maakt deel uit van een wetgevingspakket om
de rechten van slachtoffers in de EU te versterken. Het
voorstel voorziet eveneens een bepaling omtrent het
recht op een beslissing inzake schadeloosstelling door
de dader in het kader van de strafprocedure, waarbij
de lidstaten aan het slachtoffer het recht waarborgen
om in het kader van de strafprocedure binnen een redelijke
termijn een beslissing te verkrijgen inzake schadeloosstelling
door de dader tenzij het nationale recht
erin voorziet dat teruggave of schadeloosstelling in
een ander kader geschiedt. De lidstaten dienen maatregelen
te treffen om de dader ertoe aan te zetten het
slachtoffer op passende wijze schadeloos te stellen. 116
In al deze instrumenten wordt bijgevolg een bepaling
opgenomen om slachtoffers toegang te verlenen tot de
mogelijkheid om een schadevergoeding of compensatie
te bekomen, hetzij via gerechtelijke weg, hetzij via
fondsen. Het blijft aan de verdragstaten of lidstaten
om hieraan invulling te geven. Hieronder wordt nagegaan
in welke mate slachtoffers van mensenhandel
dergelijke toegang daadwerkelijk hebben en welke
obstakels zij kunnen ontmoeten om effectief een schadevergoeding
te bekomen.
114 Meer informatie over de Europese richtlijn mensenhandel, zie: Jaarverslag 2010
Mensenhandel en -smokkel, ‘Sociale fraude bestrijden is mensenhandel voorkomen’,
pp.13-22.
115 Overweging 13 Richtlijn 2011/36 van het Europees Parlement en van de Raad van 5
april 2011 inzake voorkoming en bestrijding van mensenhandel en bescherming van
slachtoffers en ter vervanging van Kaderbesluit 200/629/JBZ van de Raad, P.B., 15
april 2011, L101.
116 Artikel 15 van het Voorstel voor een richtlijn van het Europees parlement en de Raad
tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten en de bescherming van slachtoffers
van misdrijven en voor slachtofferhulp, COM/2011/0275 definitief.
Mensenhandel
Mensensmokkel
50 * 51