Jaarverslag_Mensenhandel-2011 - Centrum voor gelijkheid van ...

ExTErNE bIjDraGE
Financiële aanpak van mensenhandel
Door Jean-Claude DELEPIERE, voorzitter Cel voor
Financiële Informatieverwerking (CFI)
Eén van de hoofdopdrachten van het Centrum voor gelijkheid
van kansen en voor racismebestrijding is het bevorderen
van de strijd tegen mensenhandel. De CFI is op zijn beurt een
centrale schakel in een preventief systeem ter bestrijding van
het witwassen van geld – dat onder meer afkomstig is van
mensenhandel – en de financiering van het terrorisme.
De bevoegdheden en actiemiddelen van onze beide instellingen
zijn dan wel totaal verschillend, in zekere mate streven
we met onze doelstellingen een gemeenschappelijk doel na.
De CFI moet verdachte financiële transacties analyseren die
worden gemeld door aan de wet van 11 januari 1993 onderworpen
personen en instellingen. Die informatie wordt doorgeven
aan de gerechtelijke overheden wanneer uit analyse
blijkt dat er ernstige aanwijzingen zijn voor het witwassen van
geld (of financiering van het terrorisme), dat afkomstig is van
één of meerdere onderliggende misdrijven, die bepaald zijn
door diezelfde wet.
Mensenhandel staat in de activiteiten van de CFI centraal.
Onze statistieken en jaarverslagen zijn trouwens veelzeggend
over het belang van die criminaliteit.
Tussen 2001 en 2011 heeft de CFI 686 dossiers overgemaakt
die te maken hebben met dit onderliggend misdrijf,
goed voor 6,80% van alle dossiers die de CFI aan de gerechtelijke
overheden heeft overgemaakt. Bij die dossiers gaat het
in totaal om zo’n 100 miljoen euro witgewassen geld.
Om een duidelijk beeld te krijgen van de omvang van het fenomeen,
moet rekening worden gehouden met de aspecten
‘mensenhandel’. Die duiken heel regelmatig op in de dossiers
die de CFI aan de gerechtelijke overheden overmaakt en zijn
gekoppeld aan andere onderliggende misdrijven zoals de
handel in clandestiene werkkrachten, de exploitatie van prostitutie,
de georganiseerde misdaad of misdrijven die verband
houden met de staat van faillissement.
De verschillende jaarverslagen van de CFI illustreren goed
hoe er bij die activiteiten steeds vaker meerdere misdrijven
worden gepleegd. Ook blijkt duidelijk hoe criminele groepen,
vaak met behulp van professionelen, er steeds meer in slagen
zich aan te passen aan de evoluties en de behoeften van de
maatschappij. Ze grijpen de minste kans aan om misbruik te
maken van de lacunes in het systeem en zetten aanzienlijke
middelen in om opsporing en controle van die activiteiten te
bemoeilijken.
De problematiek rond de zogenaamde Braziliaanse filière,
toont mooi die evolutie aan.
In 2009 had de CFI het in zijn jaarverslag (pagina 71) reeds
over de activiteiten van die Braziliaanse filière. Veel dossiers
hadden toen betrekking op Braziliaanse onderdanen die illegaal
in ons land verbleven en die waren tewerkgesteld door
Belgische vennootschappen (ook bestuurd door Brazilianen),
die in de bouwsector in onderaanneming werkten voor
andere bedrijven. Die personen kwamen vanuit Portugal in
België terecht, via georganiseerde netwerken die voor valse
papieren zorgden. Gelet op de ernstige aanwijzingen van
witwassen van geld afkomstig van de handel in clandestiene
werkkrachten, werden die dossiers overgemaakt aan de
gerechtelijke overheden. Uiteraard waren er veel raakpunten
tussen die filière en mensenhandel.
Twee jaar later wijst ons laatste jaarverslag (pagina 74)
opnieuw op het bestaan van netwerken van mensenhandel.
De manier van werken bij dit fenomeen is intussen zo gesofisticeerd
en georganiseerd dat het veel gelijkenissen begint te
vertonen met een vorm van georganiseerde misdaad.
De CFI stelt naast een verdere professionalisering van de
netwerken, ook vast hoe mensenhandelaars steeds vaker
gebruik maken van detachering en schijnzelfstandigheid. Dit
mechanisme werd bijvoorbeeld vastgesteld in de dossiers
met betrekking tot de Braziliaanse filière, waarvan het
ontstaan reeds in 2009 was geanalyseerd.
De daders van dat soort fraudes zijn intussen op de hoogte
dat de overheden een veel beter inzicht hebben in het fenomeen.
Om zich efficiënter te beschermen tegen controles
van inspectie- en politiediensten, hebben ze hun manier van
werken verfijnd door beroep te doen op Portugese bedrijven
waarvan het personeel officieel is gedetacheerd. Het fenomeen
doet zich niet enkel in België voor maar ook in het
buitenland. Bij die dossiers zijn niet langer alleen Brazilianen
betrokken maar ook andere nationaliteiten zoals Roemenen,
Bulgaren en Tsjechen.
Deze evolutie is gericht op, in geval van controle, de politieof
inspectiediensten op een dwaalspoor te zetten, of toch