Jaarverslag_Mensenhandel-2011 - Centrum voor gelijkheid van ...

In dit hoofdstuk gaat het Centrum dieper in op de
laatste ontwikkelingen van het juridische en politieke
kader inzake mensenhandel en -smokkel op Belgisch en
Europees vlak. Op Belgisch niveau hebben de meeste
wetgevende ontwikkelingen overigens maar onrechtstreeks
betrekking op mensenhandel of -smokkel. Net
zoals vorig jaar geeft het Centrum ook een overzicht
van de Belgische parlementaire werkzaamheden. In dit
verband gaat onze aandacht vooral uit naar het tweede
deel van het verslag van de werkgroep ‘mensenhandel’
binnen de Senaat, dat op 27 maart 2012 werd voorgesteld.
1. Ontwikkelingen van het Europese juridische en politieke kader
Op Europees vlak werd in 2011 richtlijn 2011/36/
EU inzake mensenhandel goedgekeurd. In het vorige
Jaarverslag hebben we hier reeds uitgebreid aandacht
aan besteed. 164 Aanvullend bij deze richtlijn heeft de
Europese Commissie de strategie van de Europese
Unie (EU) voorgesteld voor de periode 2012-2016. 165
Deze strategie wil een coherent kader scheppen
voor bestaande en geplande initiatieven, prioriteiten
bepalen en lacunes opvullen, als het ware de in 2011
goedgekeurde richtlijn aanvullen. De strategie bepaalt
vijf prioriteiten waarop de EU zich zal concentreren:
1) Slachtoffers van mensenhandel herkennen,
beschermen en bijstaan
De Europese Commissie wijst op het belang voor de
lidstaten om officiële, functionele nationale verwijzingsmechanismen
op te richten. 166 De strategie voorziet
verder – tegen uiterlijk 2015 in de ontwikkeling
van een Europees model voor een grensoverschrijdend
verwijzingsmechanisme. Dit werd door het Centrum
de laatste jaren al meermaals als aanbeveling geformuleerd.
167 We kunnen het dan ook alleen maar toejuichen
164 Richtlijn 2011/36/EU van het Europees Parlement en de Raad van 5 april 2011 inzake
de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers
daarvan en ter vervanging van Kaderbesluit 2002/629/JBZ van de Raad, P.B., L101
van 15 april 2011, pp.1-11. Cfr. het Jaarverslag Mensenhandel en -smokkel 2010, ‘Sociale
fraude bestrijden is mensenhandel voorkomen’, pp.13-22.
165 Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, aan de Raad, aan het Europees
Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, De EU-strategie
voor de uitroeiing van mensenhandel voor de periode 2012-2016, 19 juni 2012,
COM(2012)286 final.
166 België beschikt in dat verband al over een goed functionerend systeem dat wordt
bepaald door de omzendbrief van 26 september 2008 inzake de invoering van een
multidisciplinaire samenwerking met betrekking tot de slachtoffers van mensenhandel
en/of van bepaalde zwaardere vormen van mensensmokkel, B.S., 31 oktober 2008,
ook al durft er op het terrein nog wel eens iets mis te lopen.
167 Zie ook: Jaarverslag Mensenhandel en -smokkel 2008, ‘Bestrijden met Mensen en
Middelen’, p.110 (aanbeveling 5) en Jaarverslag Mensenhandel en-smokkel 2007,
‘Beleidsanalyse vanuit de visie van een nationaal rapporteur’, p.118 (aanbeveling 5).
dat de EU deze doelstelling ondersteunt. Momenteel is
het immers nog zo dat wanneer slachtoffers de grenzen
oversteken, de problemen (bescherming van het slachtoffer
in een andere staat dan die waarin het is uitgebuit,…)
geval per geval worden aangepakt, wat niet
echt wenselijk is.
Andere aandachtspunten van de strategie zijn de
bescherming van kinderen die het slachtoffer zijn
van mensenhandel en de ontwikkeling van een model
van beste praktijken over de rol van voogden. Die
verschillen momenteel naargelang de lidstaten. Belangrijk
is ten slotte dat slachtoffers duidelijke informatie
krijgen over hun rechten, wat in een aantal lidstaten
nog een probleem is.
2) Meer doen om mensenhandel te voorkomen
Om meer inzicht te verwerven zal de Europese
Commissie onderzoek financieren naar het terugdringen
van de vraag naar en het aanbod van goederen
en diensten die worden geleverd door slachtoffers van
mensenhandel. Een andere interessante piste is de
samenwerking met de privésector via de oprichting
van een Europese bedrijfscoalitie tegen mensenhandel,
gepland in 2014. Die moet zorgen voor een vlottere
samenwerking met bedrijven, waardoor de nieuwe
uitdagingen beter kunnen worden aangepakt en de
maatregelen om mensenhandel te voorkomen kunnen
worden besproken, vooral dan in een aantal risicosectoren.
Ten slotte wordt ook een bewustmakingscampagne
opgestart naar de meest kwetsbare groepen.
Mensenhandel
Mensensmokkel
68 * 69