Doctoraatstrajecten in Vlaanderen - Universiteit Gent

Hoofdstuk 7.
Statuuthoppen
7.1. Introductie
Het statuut waarin een onderzoeker een academische loopbaan begint is niet noodzakelijk
ook dit waarin hij of zij die beëindigt. Tussen de eerste aanstelling en de laatste
aanstelling als junior onderzoeker of het doctoraat kan er meerdere malen van statuut
veranderd worden, afhankelijk van de beschikbare financiering. Zo kan iemand bijvoorbeeld
de loopbaan beginnen als projectmedewerker, vervolgens meedingen naar
competitieve doctoraatsfinanciering van het FWO en, indien succesvol, overstappen
naar het statuut van FWO-aspirant. Onderzoekers die doctoreren in de context van een
specifiek project kunnen, na afloop van het ene project, hun onderzoekswerk mogelijk
verder zetten in het kader van een ander project, of misschien een aanstelling krijgen
als assistent. Een FWO-aspirant kan na afloop van zijn mandaat nog enige tijd aangeworven
worden als projectmedewerker om het doctoraat af te werken. Dit zijn slechts
enkele voorbeelden van hoe het statuut van één persoon over de tijd kan veranderen. In
alle analyses in dit boek wordt echter geen rekening gehouden met deze variatie, maar
wordt gekozen voor de berekening van het dominant statuut over de gehele loopbaan
(of waar nodig, per academiejaar). Dit is een praktisch noodzakelijke oplossing om tot
overzichtelijke monitoring te komen, maar een aantal aspecten van de onderzoekscarrière
blijven op deze manier onderbelicht. Dit hoofdstuk breekt met de andere hoofdstukken,
door te kijken naar wat er gebeurt met de analyses indien we de verandering
van statuut wel in rekening zouden brengen. Beïnvloedt de beslissingsregel om enkel
naar dominant statuut over de gehele loopbaan te kijken, de resultaten Kunnen er
meer genuanceerde conclusies gemaakt worden op basis van een andere invulling dan
die van dominant statuut Er wordt nagegaan hoe vaak en bij wie statuuthoppen voorkomt
en of het ‘statuuthoppen’ invloed heeft op de slaagkansen voor het behalen van
een doctoraat.
Om inzicht te krijgen op deze trends vertrekken we vanuit de variabelen betreffende het
(personeels)statuut die opgenomen zijn in de databank. De variabele ‘dominant statuut’
wordt telkens over de gehele loopbaan van de junior onderzoeker aangemaakt,
maar is niet per se hetzelfde statuut waarop een junior onderzoeker instroomt. Om het
verschil aan te tonen tussen het dominant statuut en het statuut waarop er wordt ingestroomd
in de HRRF-data, wordt een kruistabel tussen beide gemaakt (Tabel 7.1). Dit
geeft ons al een eerste zicht op hoeveel en bij welke statuten er wordt veranderd. De
startpositie bepaalt in belangrijke mate of er wordt veranderd of niet. Zo blijft 97,3%
van diegene die starten in een competitief verworven mandaat (IWT, FWO of BOF) ook
de langste periode van hun doctoraatstraject in dit statuut. Een heel klein percentage
stapt over van een dergelijk mandaat naar een assistentschap (1,6%) of naar een FWO ,
IUAP- of BOF-project (1,1%). Opvallend is dat één derde van de onderzoekers weliswaar
een FWO, IWT of BOF-mandaat als dominant statuut heeft maar er niet in is gestart:
deze onderzoekers stroomden vooral door uit FWO-, IUAP- of BOF-projecten (11,8%)
of uit projecten met andere financiering (16,9%). Projecten met ‘andere’ financiering
zijn ook de springplank-statuten bij uitstek: slechts 58,6% van diegenen die erin star-
93