Doctoraatstrajecten in Vlaanderen - Universiteit Gent

Hoofdstuk 10. Doctoreren bij buitenlandse onderzoekers in Vlaanderen
De algemene succesgraad naar nationaliteit toont aan dat onderzoekers van buiten de
EU het vaakst hun doctoraatstraject succesvol afronden. Buitenlanders van andere EUlanden
doen het hier het slechtst.
Naar leeftijd bij instroom zien we bij Belgen en buitenlanders van andere Europese landen
een duidelijke daling in de doctoraatskans bij het ouder worden, terwijl deze bij
niet-EU doctoraatsstudenten tot de leeftijd van 40 jaar zeer hoog blijft.
De doctoraatskans van assistenten en van onderzoekers met een competitief verworven
mandaat van het IWT of FWO kan moeilijk vergeleken worden tussen de verschillende
nationaliteitsgroepen aangezien het aantal buitenlanders (vooral van buiten de EU)
zeer laag ligt in deze categorieën. Opvallend is wel dat het doctoraatssucces van onderzoekers
met een competitief verworven mandaten van Vlaamse universiteiten en met
een aanstelling op projecten (zowel langdurige fundamentele projecten als ‘andere’
projecten) bij niet-EU onderzoekers een heel stuk hoger ligt dan bij Belgen en bij onderzoekers
van binnen de EU. De hoge slaagkans van niet-EU onderzoekers op ‘andere’
projectfinanciering kan betekenen dat deze projectmiddelen vaak flexibeler kunnen
worden aangewend om buitenlandse onderzoekers enige tijd naar hier te halen om hun
doctoraat af te werken.
Bij junior onderzoekers uit alle nationaliteitsgroepen ligt de doctoraatskans in de
tweede, meer recente cohorte een stuk hoger dan in de eerste cohorte. Het verschil tussen
beide cohorten is het grootst bij junior onderzoekers van buiten de EU en het
kleinst bij buitenlandse onderzoekers van binnen de EU.
Terwijl de slaagkans bij Belgische onderzoekers in de exacte wetenschappen het hoogst
ligt, ligt de doctoraatskans in deze wetenschapscluster bij de buitenlandse onderzoekers,
vooral EU-onderzoekers, een heel stuk lager. Het feit dat het aandeel competitief
verworven mandaten van FWO en IWT in deze wetenschapsclusters groter is, en dat
deze vaker aan Belgische onderzoekers dan aan buitenlanders werd/wordt toegewezen,
kan dit grotendeels verklaren. Opvallend is dat de succesgraden in alle andere wetenschapsclusters
veel hoger liggen bij onderzoekers van buiten de EU dan bij Belgische en
EU-onderzoekers.
Wanneer we kijken naar de genderverschillen zien we dat bij de Belgische junior onderzoekers
mannen vaker een doctoraat behalen dan hun vrouwelijke collega’s. Bij de buitenlandse
onderzoekers zagen we een ondervertegenwoordiging van vrouwen bij de
instroom van het doctoraatstraject, maar van zodra ze deze horde overwonnen hebben
is hun slaagkans even groot als die van hun mannelijke collega’s.
Tot slot kunnen we ons de vraag stellen of de algemeen lagere doctoraatskansen van
buitenlandse onderzoekers enkel door hun nationaliteit worden bepaald of dat deze
verschillen ook verklaard kunnen worden door hun verschillen in aanstellingssituatie.
Tabel 10.1 toonde immers aan dat het profiel van een Belgische en buitenlandse junior
onderzoekers sterk van elkaar verschilt, met name voor de variabele ‘statuut’. Buitenlandse
junior onderzoekers vinden we minder vaak terug in de statuten met de hoogste
doctoraatskans (competitief verworven mandaten) en vaker in de statuten met de laagste
doctoraatskans (‘andere’ projecten). Bovendien is de situatie van EU-onderzoekers
nog minder gunstig dan deze van niet-EU onderzoekers.
169