Doctoraatstrajecten in Vlaanderen - Universiteit Gent

Hoofdstuk 7. Statuuthoppen
tijd tot doctoreren en slaagpercentages. Statuuthoppen is voor veel junior onderzoekers
een noodzaak, voor anderen een keuze, maar vaak vergt het ook meer inspanningen
in termen van tijd om het doctoraat te behalen. Statuuthoppen is niet altijd ‘een
weg naar succes’, maar in vele gevallen wel een zeer belangrijke ‘uitweg’. Toch moet ook
de balans gemaakt worden tussen de investering (duur van een doctoraatstraject) en
het rendement (de slaagpercentages): wanneer we ‘succes’ beschouwen vanuit het behalen
van de doctorstitel, brengt een investering van meer dan zeven jaar via een aaneenrijgen
van aanstellingsmogelijkheden deze evenwichtsoefening wel uit balans.
7.4. Samenvatting
Bovenstaande analyses geven ons een beter inzicht in het in Vlaanderen wijdverspreide
fenomeen statuuthoppen en tonen aan dat het ‘dominant statuut’ niet het volledige
verhaal vertelt. Ongeveer de helft van de junior onderzoekers verandert minstens eenmaal
van statuut binnen zijn/haar aanstellingsperiode. De grootste groep hierbinnen,
namelijk één derde van de statuuthoppers, behoren tot de zogenaamde ‘vervolgers’. Ze
starten in een hiërarchisch hoger gerangschikt statuut, maar glijden af naar een lager
gerangschikt statuut in de hoop toch nog een doctoraat te kunnen afwerken of hun
onderzoekstijd te verlengen. Ook opklimmers, die de omgekeerde beweging van de vervolgers
maken, komen vrij veel voor: 29% van de statuuthoppers behoort tot deze categorie.
Voor sommige vormen van statuuthoppen levert de aanstellingsverschuiving betere
slaagkansen op. Wie start in een project maar de kans krijgt om verder te werken op een
competitief verworven mandaat verhoogt zijn slaagkansen. Opklimmers naar een
‘hoger gerangschikt’ statuut doen het ook beter dan zij die op een project blijven werken
of gedurende hun volledige aanstellingsperiode als assistent werken. Van zij die
hun statuut inwisselen voor een minder aantrekkelijk statuut worden lage slaagpercentages
verwacht, maar niet zo in combinatie met competitieve mandaten. Driekwart van
de junior onderzoekers die in dit statuut beginnen en blijven, behaalt het doctoraat,
maar ook wanneer ze erna afglijden naar een ander statuut, of wanneer ze diverse combinaties
met andere aanstellingen aan hun competitieve beurs koppelen, blijven de
slaagpercentages veel hoger dan in de combinaties van elk ander statuut zonder competitief
mandaat.
Opvallend is ook dat bijna twee derde van de assistenten hun doctoraat behalen wanneer
ze uit een ander statuut zijn opgeklommen, of wanneer ze afglijden naar een
FWO , IUAP- of BOF-project, terwijl er iets minder dan de helft (41%) van de assistenten
slaagt die geen andere aanstelling hebben gehad.
Statuuthoppen levert alleen een hoger rendement op wanneer men niet is gestart in een
competitief mandaat. Toch kan zelfs voor deze houders van een FWO-, IWT- of BOFmandaat
een verlengperiode in een ander statuut de noodzakelijke aanvulling betekenen
om alsnog het doctoraat te behalen als de beurstijd is overschreden. Zelfs bij hen
blijven de slaagpercentages tussen de 80 en 91%.
Niet alle vormen van statuuthoppen leveren echter goede slaagpercentages op of worden
aangegaan met het oog op het behalen van het doctoraat. Sommige statuuthop-
125