Doctoraatstrajecten in Vlaanderen - Universiteit Gent

Doctoraatstrajecten in Vlaanderen
tal jaar geleden waren er in Vlaanderen geen incentives – en was het voor de universitaire
administraties ook niet noodzakelijk – om deze doctoraatsinschrijving ook werkelijk
van bij de start van het doctoraatsonderzoek te registreren bij de studentenadministratie.
Vaak gebeurde het dan ook dat de inschrijving voor de voorbereiding van het doctoraat
gebeurde vlak voor de inschrijving voor het doctoraatsexamen, tegelijkertijd of
zelfs na de verdedigingsdatum. De inschrijving voor het doctoraat is dus lange tijd geen
betrouwbare indicator geweest in Vlaanderen om het aantal doctoraatsonderzoekers of
de duur van het doctoraatsonderzoek te monitoren.
Sinds de 21 ste eeuw is veel veranderd: in de financieringsmechanismen van de Vlaamse
overheid vormen doctoraatsdiploma’s een belangrijke parameter; vandaar dat ook de
instroom, het proces en de uitstroom van doctoraatsonderzoek beter worden gemonitord.
Dit administratief opvolgingsproces ging aan alle Vlaamse universiteiten samen
met de oprichting van doctoraatsscholen waarbij het volledige doctoraatsgebeuren een
sterkere omkadering kreeg. Via diverse maatregelen wordt de inschrijving voor het doctoraat
sterker opgevolgd, zoniet verplicht, waardoor we met een redelijke mate van
zekerheid kunnen stellen dat de datum van inschrijving voor het doctoraat of de doctoraatsopleiding
vanaf 2004 een betrouwbare indicator is geworden. Dit is echter te
recent in het verleden om deze administratieve mijlpaal in een doctoraatscarrière nu al
voor alle analyses te hanteren. Bij een vervolgstudie zal deze overweging hoogstwaarschijnlijk
kunnen worden herzien.
Doctoraatsonderzoekers met andere financiering
De huidige studie van het Vlaamse onderzoekspotentieel heeft voornamelijk een
beroep gedaan op de personeelsdatabanken en aanvullende gegevens van het FWO en
het IWT om bovenstaande waaier van financieringsmogelijkheden en personeelsstatuten
in een overzichtelijke databank samen te brengen. Diverse classificaties naar financieringsbron
en personeelsstatuut konden zo worden gemaakt.
Naast deze courante financieringslijnen voor doctoraatsonderzoek bestaan uiteraard
nog een aantal andere kanalen waarvan de financiering niet op structurele wijze door
de Vlaamse universitaire administraties wordt geregistreerd in personeels- of studentendatabanken.
Aangezien ook de registratie van de inschrijving voor het doctoraat
niet altijd op een consistente en even betrouwbare manier is gebeurd, kunnen deze
onderzoekers niet eenduidig aan specifieke categorieën worden toegewezen of via specifieke
kenmerken worden beschreven. Uit eerder surveyonderzoek van ECOOM (Leyman
et al., 2009) weten we dat deze groep, waarvan de financiering onbekend of onbestaand
is, over het algemeen in vier grote clusters uiteenvalt:
• Onderzoekers tewerkgesteld aan een Vlaamse hogeschool of onderzoekscentrum
(bv. Instituut voor Tropische Geneeskunde);
• Onderzoekers tewerkgesteld aan een universitair ziekenhuis;
• Onderzoekers met een buitenlandse beurs;
• Onderzoekers die hun doctoraat in hun ‘vrije tijd’ combineren met een andere job.
14