Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
As correspondencias postas en evidencia entre os modelos metafóricos e estas
oposicións semánticas non son de carácter casual, senón que se supeditan á lóxica das
imaxes fixadas nas UUFF deste campo. Canto máis «fisiolóxica» sexa unha imaxe
menos «nobre» será a sensación conceptualizada por medio desa imaxe. A imaxe do
FRÍO asóciase cunha forza externa en relación ó ser humano, forza á que se ve
obrigado a facer fronte, por iso tamén o medo expresado a través do FRÍO é entendido
coma unha sensación condicionada por causas externas serias. As imaxes de
DISFUNCIÓN FÍSICA e de DEFECACIÓN, pola contra, provocan a idea de estados
internos do ser humano que xorden mesmo sen o efecto de forzas externas sobre el.
Neste caso considérase que a propia persoa ten a responsabilidade sobre o seu estado,
en particular sobre as súas manifestacións externas, e a incapacidade de dominarse é
censurada polo contorno. Se cadra, unicamente se fai unha excepción no caso daqueles
estados ligados á alteración de funcións fisiolóxicas importantes do organismo. O medo
conceptualizado con axuda destas imaxes enténdese coma unha sensación seria, aínda
que máis ben condicionada interiormente, o que non lle causa prexuízo ningún á
dignidade do suxeito. Cando na imaxe dunha UF están presentes ó mesmo tempo as
ideas de FRÍO e de DISFUNCIÓN FÍSICA, aumenta o grao de dependencia dos
efectos semánticos con respecto ó contexto, mentres que as posibilidades da súa
interacción co contexto se amplían.
As oposicións semánticas propostas posúen unha forza explicativa maior cós
argumentos «estilísticos» tradicionais sobre as diferenzas perceptibles intuitivamente
no uso das UUFF do medo. É normal que as características estilísticas das unidades
léxicas, ó seren un fenómeno real do uso destas unidades, inflúan nas condicións da súa
realización. Con todo, existen varias particularidades de uso que non se poden explicar
dende unha perspectiva estilística, xa que teñen un carácter semántico, feito que xa se
demostrou anteriormente.
Da análise levada a cabo pódese deducir que dentro de determinados campos
semánticos é posible distinguir diferentes subconxuntos de UUFF baseados nas
semellanzas e nas diferenzas existentes no carácter do seu compoñente figurativo. Á
hora de describi-la estrutura de campos semellantes e a estrutura da semántica de
determinadas UUFF, resulta totalmente axeitado e xustificado heuristicamente ter en
conta o compoñente figurativo. En conxunto, a análise das UUFF dos campos
semánticos da ‘amoestación/castigo’ e do ‘medo’ demostra a validez das hipóteses
formuladas ó comezo da sección 3.2.1.
***
A continuación, comentarémo-las nosas conclusións. Nas UUFF cunha forma interna
viva, o compoñente figurativo é un elemento do plano do contido e inflúe no emprego
da UF na fala. Neste caso o que resulta esencial non son as ideas individuais que
xorden na conciencia do falante/oínte, senón as operacións que realiza sobre
coñecementos relevantes ligados á lectura literal da UF.
152 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009