Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
organización comunicativa do significado do enunciado (comp. os conceptos próximos
de «punto de vista», «foco», «empatía», «marcación acentual» etc.)
Aínda que a repetición da estrutura cognitiva foi descrita previamente coma unha
operación elemental, en realidade é unha operación máis complexa. Ó repeti-lo
coñecemento este introdúcese na estrutura do frame meta (véx. a operación de
introdución). Noutras palabras, a repetición inclúe en si mesma a operación de
introdución e neste sentido é non-elemental. Ademais, a repetición da secuencia de
operacións pode ir acompañada da posta de relevo duns compoñentes dun frame ou
doutros etc. Agora ben, a análise do material mostra que é cómodo te-lo procedemento
de repetición na lista de operacións básicas, xa que se atopa a miúdo en diferentes
transformacións cognitivas (vide infra).
Analizarémo-las operacións básicas polo miúdo.
A operación de introdución (Int) dunha estrutura cognitiva (CS1) noutra (CS2)
realízase sobre os frames, sobre as súas partes (os slots e as combinacións de slots), así
coma sobre o contido dos frames propiamente dito. En xeral, na xeración do
significado real dunha UF baseada nunha metáfora interactúan varios frames. Na
maioría dos casos trátase de dous frames: un que pertence ó dominio fonte (aquí
denomínase frame fonte ou frame de partida) e outro que pertence ó dominio meta
(frame meta ou frame resultante). Na teoría cognitiva da metáfora afírmase que no
proceso de proxección metafórica ten lugar a estruturación do frame meta segundo a
estrutura da fonte («principio de invariabilidade» segundo G. Lakoff). Aínda así, a
esencia desta estruturación invariable segue a ser pouco clara. Aparentemente, por
estruturación invariable enténdese a formación de slots homónimos no frame resultante
baixo a influencia do frame de partida. Está claro que a interpretación do tempo en
termos de espazo, en realidade, transmítelle ó tempo a estrutura das relacións espaciais
(o pasado coma algo que se despraza para atrás; o futuro coma o vindeiro, é dicir, o que
vén ó encontro do suxeito etc.). Aínda así, existen outro tipo de exemplos nos que a
proxección metafórica se realiza entre dous frames de estrutura similar —vide infra o
exemplo da UF сменить пластинку [cambia-lo disco, ‘cambia-lo tema de conversa’].
De feito, tanto no caso do frame POÑER-ESCOITAR MÚSICA coma no caso do
frame CONVERSA existen slots homónimos, en particular o «contido» e o «cambio do
contido». Está claro que a metaforización non xera estes slots no frame resultante,
senón que introduce un novo contido no slot homónimo. Así mesmo, o cambio do tema
de conversa enténdese coma o cambio do portador de música (do disco). Noutras
palabras, nalgunhas proxeccións metafóricas o que ten lugar non é tanto a
reestruturación do frame resultante segundo a estrutura do frame fonte coma o
desprazamento dun contido conceptual específico que vai do frame fonte ó frame
resultante. Xustamente esta operación é a que nós denominamos operación de
introdución: Int.
Analicemos, a seguir, dous exemplos. A xeración do significado real da UF
помалкивать/молчать в тряпочку [calar no trapo] ‘non expresa-la opinión dun, pois
Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009 223