Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
menos categórica, сomр. обманывать/обмануть [enganar]: Не обманывай
меня/его! [non me/o enganes! (en aspecto imperfectivo)] e Не обмани меня/его! [non
me/o enganes! (en aspecto perfectivo)].
A restrición xeral para a semántica das UUFF explícito-positivas débiles (a
indesexabilidade da situación descrita e o control desta situación por parte do receptor)
pode ser precisada para cada un destes subgrupos. Distínguese especialmente un grupo
de UUFF que describen as infraccións das regras da interacción lingüística entre as
persoas. A este tipo de regras pertencen, en particular, as célebres máximas de Grice
(Грайс 1985). A situación de infracción da máxima de calidade («Di a verdade!»)
regúlase, por exemplo, por medio das expresións не пудри мозги [non me empóe-los
miolos], не вешай мне лапшу на уши [non me pendures un fideo das orellas], не
заговаривай мне зубы [non me conxúre-los dentes, ‘non intentes eludi-la cuestión’],
не рассказывай мне сказки [non me contes contos], не морочь мне голову [non me
escuréza-la cabeza, ‘non me confundas’], не ломай комедию [non fagas comedia,
‘non esaxeres/mintas’]. Con estas UUFF unha simple negación contrastiva non é
suficiente, сomр. Он из тех, кто всю жизнь православным лапшу на уши (*не)
вешает [El é un deses que en toda a súa vida (*non) lles pendurou un fideo das
orellas ós ortodoxos] (Moskóvskii komsomólets, Московский комсомолец). Resulta
evidente que calquera das negacións aceptables desta UF se entende coma contrastiva.
Сomр. o exemplo Я никогда никому лапшу на уши не вешал [Eu nunca lle pendurei
a ninguén un fideo das orellas], onde se presupón a presenza dunha opinión contraria
dos interlocutores ou de terceiras persoas.
A infracción da máxima de relevancia («Non divagues do tema!») pódese corrixir por
medio de enunciados imperativos coas UUFF сбивать с толку [derribar do sentido,
‘desconcertar, confundir’] e ходить вокруг да около [ir arredor e dando voltas, ‘dar
rodeos, non ir ó núcleo da cuestión’]: Слушайте, что вы боитесь называть вещи
своими именами? Не ходите вы вокруг, да около [Escoiten, por que teñen medo de
chama-las cousas polo seu nome? Non vaian arredor e dando voltas] (Nóvaia gazeta,
Новая газета); – Да эти деньги у меня, брат, не пропащие, ты мне их вынь да
положь... Много ли дал Патап на яйца?.. Подавай сюда... – Да ты постой,
погоди, не сбивай меня с толку, – молил отец Михаил, отмахиваясь рукой. –
Скажи путем, про какие ты деньги поминаешь? [—Pero estes cartos, irmán, non
están perdidos, dámos xa, agora mesmo... Patan deu moito polos ovos?... Dáme... —
Para, espera, non me derribes do sentido —pregou Mighaíl, o crego, facendo un
aceno de rexeitamento coa man—. Dime como é debido: de que cartos estás a falar?]
(P. Mélnikov-Pecherskii. Nos bosques, В лесах). A infracción da máxima de modo
(«Fala claro e con coherencia, sé organizado, sé conciso») pódese corrixir mediante as
formas не болтай языком [non abanée-la lingua, ‘non fales por falar’], не тяни
волынку/резину [non tíre-la gaita/goma, ‘non tardes tanto’], не тяни время/кота за
хвост [non lle tires ó tempo/gato do rabo, ‘non tardes’], не вали все в одну кучу [non
botes todo no mesmo montón, ‘non mestures/confúnda-las cousas’]: Не вали в одну
кучу актерскую профессию и организацию театра. Репертуарный театр
сегодня - это ведь чисто организационная вещь [Non botes no mesmo montón a
profesión de actor e a organización dun teatro. Un teatro de repertorio hoxe en día é
290 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009