Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
partir dos córpora textuais do Instituto da Lingua Alemá de Mannheim permite
presupoñer que os mecanismos de pasivización das UUFF se rexen por regras de
natureza complexa e non poden ser explicados dun xeito sinxelo coa axuda dunha regra
calquera. A capacidade das UUFF para crearen formas en voz pasiva é unha propiedade
gradual. Isto significa que, á parte daqueles casos nos que a posibilidade de
pasivización non suscita dúbidas (33) ou, pola contra, está totalmente excluída (34),
existen formas de pasiva unicamente aceptables en determinadas condicións
contextuais (35):
(33) jmdn. mit offenen Armen empfangen → jmd. wird mit offenen Armen
empfangen
(34) den Löffel abgeben → *der Löffel wurde abgegeben
(35) die Finger von etw. lassen → Davon werden im Allgemeinen die Finger
gelassen; Davon werden die Finger gelassen! 219
O carácter gradual da capacidade para forma-la pasiva vese confirmado tamén polo
feito de que con frecuencia as opinións dos informantes sobre a admisibilidade das
formas da voz pasiva son diverxentes. Ademais, a análise dos exemplos dos córpora
textuais amosa que nalgúns casos o uso das formas da pasiva está máis estendido có
das formas en voz activa (coma, por exemplo, no caso da UF inglesa to take aback
someone, ‘deixar alguén pasmado, estupefacto’) 220 , mentres que noutros casos non é
posible atopar ningún exemplo real de formas de pasiva potencialmente aceptables 221 .
Isto é totalmente explicable debido a que a voz verbal serve non só e non tanto para a
redistribución dos roles sintácticos coma para a redistribución dos rangos
comunicativos que se atopan detrás deles (Плунгян 2000: 195-199); por iso, para que a
pasivización dunha UF sexa percibida de maneira natural, non abonda coa súa
aceptabilidade gramatical, senón que tamén fai falla que existan situacións que diten as
correspondentes condicións pragmáticas. É moi posible que para algunhas UUFF tales
situacións sexan comunicativamente máis significativas que para outras. Ademais, a
relativa frecuencia de aparición de determinadas formas pódese explicar por meras
preferencias de uso. Nesta sección non se estudarán estes factores nin outros
semellantes: o obxectivo consiste en determina-las condicións cuxa observación é
indispensable para que a pasivización sexa, en principio, posible.
Unha das maneiras posibles de resolver esta tarefa é distinguir diferentes factores
heteroxéneos que favorecen a pasivización (véx. para o alemán Burger 1973; Fleischer
1997 e Abeillé 1995 para o francés) e factores que a impiden (comp., por exemplo, a
presenza dun verbo que non se pode pasivizar na estrutura da UF ou a clara
imposibilidade de que o significado do verbo poida ter un axente). Se a UF presenta
varios factores que facilitan a pasivización, a súa transformación en voz pasiva
219
Para unha interpretación detallada destes casos de pasivización, véxase Dobrovol’skij 2001a.
220
A forma de voz pasiva to be taken aback atópase no 95% dos usos fixados nos córpora textuais ingleses
(Moon 2007).
221
Sobre a inadecuación dun enfoque inflexible respecto ó problema da aceptabilidade/inaceptabilidade das
expresións lingüísticas, véxase Pertsov 1996: 31-34.
322 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009