Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
Esta operación, que presupón a destrución dun slot do frame, está presente, por
exemplo, na xeración do significado real da UF разговор глухих [conversa de xordos,
‘conversa na que ninguén entende a ninguén’]. En realidade o frame CONVERSA nun
caso normal presupón a presenza do slot «comprensión», pero o significado da UF
разговор глухих [conversa de xordos] indica que non hai comprensión. Noutras
palabras, do frame resultante elimínase un dos slots máis importantes.
Táboa 8. Realización típica da operación Hl (posta de relevo) na xeración do
significado real dunha UF: a posta de relevo dun slot ou subframe
Nome da
operación
Posta de relevo
dun slot ou dun
subframe dun
frame complexo
(variante de
operación Hl)
Campo de
acción da
operación
e o seu
obxecto
frame; slot,
subframe
Descrición formal da operación Resultado da
operación
HlSlot/ 151 ‘Sub-Frame’
(‘Slot’/’Sub-Frame’, ‘Frame’),
HlSlot é un predicado de dous
lugares; ‘Slot’ é unha variable
para o slot, ‘Sub-Frame’ é unha
variable para o subframe;
‘Frame’ é unha variable para o
frame
O slot ‘Slot’ ou o
subframe ‘Sub-
Frame’ do frame
‘Frame’ atópase
no centro de
atención do
suxeito
Esta transformación é típica daquelas UUFF cuxo significado se basea na metonimia.
Así, no significado real da UF que analizaremos пить горькую [bebe-la amarga,
‘beber alcohol, normalmente dunha maneira excesiva ou improcedente’] destácase o
slot dun sabor. Esta mesma transformación tamén se atopa nas UUFF baseadas nunha
metáfora. Así, como un dos pasos que levan á xeración do significado real, na UF
белая ворона [corvo branco] (vide infra) utilízase a operación de posta de relevo do
slot «cor» e do subframe PERSOA no frame SOCIEDADE. De feito, para indicar unha
cor atípica (branco) é necesario previamente introducir no foco de atención a idea
mesma da cor, é dicir, ilumina-lo slot «cor» no frame de partida. Por outra banda, para
a comprensión do significado real desta UF é presuposto imprescindible recorrer á idea
dun grupo de corvos (de típica cor gris), xa que con eles de fondo un белая ворона
[corvo branco] se interpreta coma portador dun trazo non-característico. Por analoxía, a
idea de «non-xerarquización» trasládase ás características dunha persoa posta de relevo
con outras persoas de fondo.
Sinalaremos que é difícil trazar unha fronteira entre a posta de relevo dun slot e a
iluminación do contido dun slot. A posta de relevo dun slot desencadea
automaticamente a iluminación do seu contido. O contrario tamén é certo: a posta de
relevo do contido tamén leva á introdución do propio slot no foco de atención. Por isto
mesmo non facemos ningunha diferenza entre estas dúas variantes da operación de
151 O signo / enténdese como «ou divisorio»; o campo de acción son dúas expresións próximas.
230 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009