Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
compróbase que a escala non é completamente axeitada, non tanto porque non reflicta a
operación de comparación do elemento x cos demais elementos do conxunto (problema
puramente técnico), coma polo feito de que a representación-T impón unha estrutura
xerárquica ó conxunto y, ..., z e, en calquera caso, orienta os puntos y, ..., z na escala
con respecto a x (ben á dereita, coma nesta variante da representación semántica, ou
ben á esquerda). Non obstante, cando se emprega по крайней мере [pola medida
extrema], esta estruturación non é imprescindible en absoluto: en exemplos coma
Выпью снотворное – по крайней мере спать буду спокойно! [Vou tomar un
somnífero, pola medida extrema durmirei tranquilamente!], o elemento escollido x é
‘durmirei tranquilo’, con todo, os demais elementos do conxunto {y, ..., z}, aínda que
son evidentemente mellores (incremento do parámetro F), non están ordenados
xerarquicamente con respecto a si mesmos: ‘mellora-lo humor’, ‘volve-lo apetito’,
‘aumenta-la capacidade de traballo’.
Como xa se dixo con anterioridade, no marco da representación-T pódese falar dunha
«perspectiva de análise da situación», definida por aqueles puntos da escala cos que se
compara o punto elixido. Na variante escalar da representación-T vese ben que a
perspectiva de estudo do elemento elixido, cando se utiliza по меньшей мере [pola
medida menor], está dirixida cara ó elemento máis próximo, cara a aquel no que ten
lugar ‘non-P’, mentres que no caso de по крайней мере [pola medida extrema] a
perspectiva é, por así dicilo, «máis positiva»: préstase atención á posibilidade de que
ademais do punto x haxa outros puntos dos cales se poida dicir P. O modelo topolóxico
no caso de по крайней мере [pola medida extrema] non dá a posibilidade de reflectir
dun xeito satisfactorio esta perspectiva «optimista» de estuda-la situación.
O modelo discursivo de significado determina as condicións de funcionamento dun
enunciado nunha situación de fala concreta, así coma a súa correspondencia
(semántica, ilocutiva) con outros enunciados. Por iso mesmo, este modelo clasifícase
sobre todo pola área de descrición do plano do contido do texto. Dende o punto de vista
do comportamento no discurso, pódese afirmar que ó utilizar по меньшей мере P(x)
[pola medida menor P(x)], o falante elixe un x que, por unha banda, é o máis aceptable
para un receptor cunha actitude crítica (hipotética ou real) e, pola outra, segue a
satisface-las representacións da realidade do propio falante. A expresión по крайней
мере [pola medida extrema] tamén presenta unha función análoga no discurso, aínda
que permite de maneira adicional diminuí-la forza da afirmación, deixando lugar para a
existencia doutras alternativas. Neste sentido, по меньшей мере [pola medida menor] e
по крайней мере [pola medida extrema] opóñense unha á outra: se по меньшей мере
[pola medida menor] precisa a tese, facéndoa máis definida e máis «forte», por outra
banda, en по крайней мере [pola medida extrema] dáse o caso contrario: diminúe o
grao de definición da afirmación e déixalle ó falante unha liberdade meirande para
defenderse de posibles acusacións.
Finalmente, o modelo metafórico de significado pode ofrecer información valiosa
Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009 177