Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
vodka (М. Zadórnov. A blusiña, Кофточка). b. No espectáculo predominaban
os diálogos, a demostración de acrobacias e malabarismos con todo, что
попадется под руку [o que caese (baixo a man)]: con puñais, lámpadas,
abanos, pratos e outros obxectos (Corpus xorn.).
Noutras palabras, o que pode caer baixo a man non pode ser nin un tempo, nin un
lugar, nin un modo de actuar nin unha cantidade. Así mesmo a expresión попадется
(под руку) [caia (baixo a man)] forma UUFF unicamente cos pronomes что, кто e
какой [que, quen, que tipo de/o que]. No último caso non hai ningunha contradición, xa
que a indicación da propiedade remite ó obxecto correspondente, comp. Взял стакан –
какой под руку попался – и налил себе воды [Colleu un vaso —o que lle caeu baixo a
man (‘o que cadrou’)— e botou auga]. Esta propiedade de materialidade tamén
caracteriza o compoñente бог пошлет [Deus enviará] (sobre as diferenzas entre as
expresións con бог пошлет [Deus enviará] e con попадется под руку [caia (baixo a
man)], vide infra). Deste xeito, as locucións ??? где/куда/откуда/когда/как бог
пошлет [ ??? onde/a onde/de onde/cando/como Deus envíe, ‘onde/a onde/de
onde/cando/como sexa’] non se perciben coma plenamente normais.
A segunda particularidade da formación das UUFF deste grupo é a defectividade da
serie co pronome сколько [canto]. Este atópase unicamente na estrutura de сколько
(душе) угодно [canto lle guste (á alma), ‘canto sexa’] e de сколько бог пошлет [canto
Deus envíe, ‘canto sexa’]. Esta defectividade está relacionada tanto coa forma interna
coma co significado do pronome сколько [canto], así coma co significado dos
compoñentes de ни попадя [nin caia], (ни) попало [(nin) caeu], придется [haberá
que], попадется (под руку) [caia (baixo a man)] que se realizan nas correspondentes
UUFF. Parece existir unha restrición xeral no uso do pronome сколько [canto] na
estrutura das UUFF deste grupo. Esta restrición explícase polo feito de que este
pronome, a diferenza doutros pronomes relativos, introduce unha escala cuantitativa e,
semanticamente, unha escala cuantitativa está ligada á idea de orde. O significado real
das UUFF cos compoñentes ни попадя [nin caia], (ни) попало [(nin) caeu], придется
[haberá que], попадется (под руку) [caia (baixo a ma)] presupoñen arbitrariedade e
ausencia de orde na elección dun ou doutro elemento. Por outra banda, nas locucións o
compoñente (душе) угодно [lle guste á alma, ‘o que sexa’] non está marcado polo seu
significado en relación á idea de ordenación (é dicir, xunto á «selección desordenada»
tamén permite a posibilidade de ordenación). Isto implica que este compoñente se pode
combinar coa palabra сколько [canto]. É interesante sinalar que a UF resultante
сколько (душе) угодно [canto lle guste (á alma), ‘moitos’] non posúe o significado
que se podería esperar partindo da analoxía coa serie где/когда/куда/откуда (душе)
угодно [onde/cando/a onde/de onde (á alma) lle guste, ‘onde/cando/a onde/de onde
sexa’] (é dicir, algo así coma ‘indistintamente canto’), senón que a cantidade que hai
dunha persoa ou cousa é tal que por moita que se diga haberá menos do que hai en
realidade, сomр. Я знал это место. Два пивных ларька, а между ними рюмочная.
Неподалеку от театрального института. Действительно, пьяных сколько
угодно [Eu coñecía este lugar. Dous postos de venda de cervexa e entre eles unha
taberna. Non lonxe do instituto do teatro. En realidade, había bébedos cantos guste
202 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009