Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
escandalosa’], наступить на грабли [pisa-lo angazo, ‘cometer unha acción con
efectos adversos para quen a fai’], пытаться прыгнуть выше головы [intentar saltar
por riba da cabeza dun, ‘intentar facer algo que está máis alá das capacidades dun’].
A lóxica da SUBSTITUCIÓN asiste non só ás transformacións puramente metafóricas,
senón tamén á metonimia, que tamén está moi presente na formación do significado
real das UUFF. Analicemos a modo de exemplo a UF пить горькую [bebe-la amarga,
‘beber alcohol, normalmente dunha maneira excesiva ou improcedente’]; сomр. (7). A
diferenza da metáfora, que esixe a existencia de dúas estruturas de coñecementos —do
frame fonte e do frame meta—, os desprazamentos metonímicos acontecen dentro dun
mesmo frame.
(7) а. Doe ver cando os nosos fortes e sans labregos пьют горькую [beben unha
amarga] por seren conscientes da súa impotencia e entenderen que neste país
ninguén os precisa (Corpus xorn.). b. De acordo, eliximos un novo Tsar. E
despois, que? A ver, e se algún dos nosos futuros monarcas, despois de herdar
legalmente o imperio, empeza, por exemplo, como é normal, a пить
горькую? [beber unha amarga?]. E se algunha das súas fillas lexítimas de
súpeto non tira cara á dereita, senón cara á esquerda? Daquela que hai que
facer coa alma confusa dos súbditos? O feito é que o que vai beber e vai ir de
troula non é calquera, é un símbolo! (Corpus publ.). c. [...] nos anos setenta o
líder da NF coñeceu a Lamber, o «príncipe do cemento», que tiña unha chea
de millóns. Aquel пил горькую [bebía unha amarga], divertíase con drogas e,
en xeral, non tiña moita cabeza (Moskóvskii komsomólets, Московский
комсомолец).
O significado desta UF pódese interpretar do seguinte xeito: ‘beber regularmente
alcohol (na maioría dos casos bebidas fortes), feito que adquire a forma dunha afección
enfermiza, e está motivado por unha insatisfacción continua coa propia vida’ 152 . De
feito, non se pode dicir ?? Вчера мы выпили горькой [ ?? Onte bebemos unha amarga] en
relación a unha única vez na que se consume alcohol. É obvio tamén que esta UF non
pode cualificar situacións nas que o que bebe empeza a atoparse ben; compárese o
desafortunados que resultan contextos do tipo ?? Роман пьет горькую и ему
становится хорошо [ ?? Roman bebe a amarga e empeza a sentirse ben]. Se o consumo
de alcohol non é continuo, esta UF tamén é desafortunada: ?? Горькую он пил раз в год
[ ?? bebía unha amarga unha vez ó ano]. Así mesmo, dificilmente se pode considerar que
a persoa que bebe empregue a cervexa coma «amarga»: *Виктор пил горькую – в
основном пиво [*Víktor bebía unha amarga: principalmente cervexa]. A idea de
«gusto amargo» motiva a semántica do carácter enfermizo e da insatisfacción coa vida
representada no significado real da UF que estamos a estudar. Sinalaremos que na
definición se utiliza a técnica implícita de reflecti-la forma interna (para máis detalle
véxase a sección 3.2.2.).
152 Comp. a definición no FSRIA: ‘embebedarse fortemente, de maneira incontible’.
234 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009