Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Anatolij Baránov e Dmitrij Dobrovol’skij. Aspectos teóricos da fraseoloxía
En segundo lugar, o feito de trata-los coñecementos non limita de ningún xeito o
investigador no grao de minuciosidade e amplitude da representación da información
semántica. Se no caso dos sistemas aplicados estas fronteiras son determinadas de
maneira natural polas tarefas concretas, no caso das investigacións puramente
semánticas isto leva a unha infinitude teórica.
Aínda así, o problema cómpre resolvelo dalgún xeito. Para evita-las complicacións
relacionadas coa elección ou creación dunha metalinguaxe concreta de representación
dos coñecementos, que ademais forman parte da competencia da ciencia cognitiva e da
intelixencia artificial, é razoable dividi-la tarefa común de descrición de procesos
metafóricos en dúas partes. A primeira parte é a «semántica da metaforización»: a
representación do contido do dominio fonte e do dominio meta e a descrición das súas
combinacións típicas, por exemplo, na metáfora da GUERRA, moi popular no discurso
político ruso, empregada en relación ó campo da actividade política (A ACTIVIDADE
POLÍTICA É UNHA GUERRA; comp. expresións tales coma обойма аргументов
[cargador de argumentos, ‘conxunto de argumentos’], наступление левых по всему
политическому фронту [a aparición de políticos de esquerda por toda a fronte
política, ‘o campo de actividade política’], выйти из окопов [saír das trincheiras]).
Esta primeira parte presupón a investigación da profundidade e a minuciosidade da
estruturación nos tesouros da GUERRA e A ACTIVIDADE POLÍTICA postas en
relación na conciencia inxenua. Neste caso, o tesouro lingüístico pódese contemplar
coma un dos modos de representa-los coñecementos sobre o mundo. A segunda parte é
a descrición daquelas operacións que se realizan na xeración do significado real das
metáforas no proceso de interacción dos coñecementos que pertencen ó dominio fonte e
ó dominio meta, no noso caso á GUERRA e á ACTIVIDADE POLÍTICA. Este aspecto
do problema que estamos a estudar pódese chamar «sintagmática das operacións
cognitivas» e non é menos interesante có primeiro, ademais de que (neste nivel de
desenvolvemento da lingüística cognitiva) permite polo menos unha formalización e
unha tipoloxización.
A sintagmática das operacións cognitivas atópase na base da xeración do significado
real dunha UF. Os autores xa trataron con anterioridade esta problemática en diversas
publicacións (Баранов, Добровольский 1990, 2000; Baranov, Dobrovol’skij 1996,
1999), onde se amosou que a xeración do significado real dunha UF se pode describir
coma o resultado da interacción de diferentes frames. Como é sabido, un frame,
segundo a definición de M. Minskii, «é unha estrutura de datos destinada a representar
unha situación estereotipada» (Минский 1978: 254). Nun sentido máis amplo pódese
dicir que un frame é unha estrutura conceptual para a representación declarativa
(descritiva) dos coñecementos sobre unha situación tipificada que contén slots
relacionados entre si por medio de determinadas relacións semánticas (Баранов 2000:
16). A miúdo os frames son representados en forma de táboas onde as ringleiras
representan os slots. Por exemplo, o frame de MESA nunha representación en forma de
táboa incluiría os nomes dos slots (material, superficie, cantidade de patas, existencia
dun pedestal) e o contido dos slots (madeira, plástico, vidro etc.; o aspecto da parte
superior da mesa: rectangular, oval, redonda etc.).
218 Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Santiago de Compostela 2009