Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Qamzat Yusup ulu Acıgeldiyev (21.12.1939, Dağıstan
Respublikası Noqay rayonu Orta Töbe kəndi-?.07.1966). Atasını
savaşda, anasını savaşın doğurduğu aclıq və xəstəlikdə itirən
Qamzat çətin bir ömür yaşamış, uşaq evinin ağır şəraiti
onun psixologiyasını pozmuşdur. Savaş başa çatdıqdan sonra
yaxın qohumu Badiya Acıgəldiyev onu ailəsinə almışdır. “Səlimət”
hekayələr kitabının müəllifi olan, Qaranoqay kəndlərini
(Dağıstan) gəzərək folklor nümunələrini çap etdirən, partiya işçisi
Badiya Acıgəldiyev Qamzatın ədəbiyyata maraq göstərməsində
böyük rol oynamışdır.
Tepekli (Dirəkli) Məktəb kəndindəki internat məktəbdə
oxuyan Qamzat Belarusiya Hərbi Dairəsində əsgəri xidmətdə
(1958-61) olarkən də ikiillik Marksizm-Leninizm Universitetinin
axşam şöbəsində təhsil almışdır. Bədii yaradıcılığa da həmin
illərdən gəlmişdir. Mahaçqaladakı “Şöllik mayakı” (Çöllük
mayakı”) və Çerkeeskdəki “Lenin yolu” qəzetləri ilə müntəzəm
əlaqə saxlamışdır.
Əsgəri xidməti başa vurduqdan sonra fəal bədii yaradıcılıqla
məşğul olmuş, noqay ədiblərindən F.Abdulcəlilov, S.Kapayev,
K.Kumratovla görüşmüşdür. Ədəbiyyata gəlişi ilə diqqəti özünə
cəlb edə bilmişdir. Moskvadakı M.Qorki adına Ədəbiyyat
İnstitutuna oxumağa göndərilən ilk noqay olmuşdur.
1962-ci ildə Mahaçqalada “Sokpak” (Cığır) adlı ilk şeir kitabı
çap edilmişdir. Badiya Acıgəldiyevlə birlikdə Dağıstanda yaşayan
noqay ədiblərinin İkinci Dünya Savaşından sonrakı yaradıcılığından
nümunələri seçərək 1964-cü ildə “Karlıgac” (Qaranquş)
adlı topluda çap etdirmişlər. Bu təşəbbüsü araşdırıcılar
noqaylarda ədəbi mühitin canlandırılması kimi qiymətləndirirlər.
Qəzetlərdə çoxlu ədəbi tənqidi məqalələr, tərcümələr çap etdirən,
ədəbi mühitin canlanması üçün var gücü ilə çalışan gənc
şair bədbinliyə qapılmış, vəziyyətdən çıxış yolu tapa bilmə-
213
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com