Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

nəslinin gəlməsini şərtləndirirdi. Otuzuncu illərdə qumuq türkcəsində
“Yanqı kumuk adabiyatnı ösümleri” (1932), „Çiçekler“
adlı ədəbiyyat topluları, eləcə də A.Mahammadovun,
N.Xanmurzayevin, A.Suleymanovun, A.Başirovun, Y.Qereyevin,
Atqay, A.Hasıyevin müxtəlif kitabları, Vahit Dadımovun,
A.Latip (Latip Mollayev) və b. əsərləri nəşr olunmuşdur.
1920-30-cu illərdə vətəndaş savaşından, kolxoz quruculuğundan,
dinə qarşı mübarizədən yazan qumuq yazıçı və şairləri
İkinci Dünya Savaşının başlanması ilə savaş mövzusunu önə
çəkirlər. Alimpaşa Salavatov, Yusup Qereyev kimi gənc istedadlar
savaşda həlak olurlar. Savaş illərində “Fronta, yoldaş,
fronta” (1942), “Alqa, yoldaş, alqa” (1944) topluları ilə yanaşı,
Anvar Hajiyevin, Atqayın, Abdulvahap Suleymanovun bu
mövzuda yazdıqları əsərlər ayrıca kitab şəklində nəşr olunur.
Faşizm üzərində qələbə mövzusu 70-ci illərədək qumuq ədəbiyyatında
aparıcı mövqedə olmuşdur.
Rəsul Mirzə oğlu Rəsulov (1912, Teymurxanşura şəhəri-
1977). Qumuq nasirləri sırasında adı ilk sırada çəkilir. Rəsul
orta məktəbi Azərbaycan türkcəsində bitirmişdir. Buna görə də
Azərbaycanda gedən ədəbi prosesləri diqqətlə izləmiş, necə deyərlər,
onun içərisində olmuşdur. 1934-cü ildə “Kabalay qəhrəmanları”
povestini çap etdirmişdir. Kiçik hekayələri, roman,
povest, felyeton və oçerkləri ilə oxucu qəlbinə yol tapan yazıçı
C.Cabbarlının “Solğun çiçəklər” pyesini, Mehdi Hüseynin
“Komissar” povestini, Ə.Abbasovun “Zəngəzur” romanını qumuq
türkcəsinə çevirmişdir. Əsərləri Özbəkistanda, Bolqarıstanda,
Polşada, Vyetnamda və b. ölkələrdə çap olunmuşdur.
SSRİ Yazıcılar İttifaqı Dağıstan şöbəsində qumuq bölməsinə
rəhbərlik edən Rəsul Rəsulov rusca “Daqestanskiy Komsomolets”
qəzetinin redaktoru, “Lenin yolu” (qumuq türkcəsində)
qəzetinin şöbə müdiri işləmişdir. Onun “Ana” hekayəsini
343
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com