Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Vəba kimləri aparmış, xalqı kimlərdən məhrum etmişdir? Bu
suallara yırlarda aydın cavab verilir. Düşmənlərin yenə bilmədiyi,
məğrur igidi vəba yenir. Onun ölümünə xalq belə təəssüflənir:
Candetli bolsun Söyünçlanı Bekmırza,
- Cənnətlik olsun Söyünçlanı Bekmırza,
Atha minse, atnı belin bügedi,
- Ata minsə atın beli bükülür,
Suvğa kirse, suv çabaklay cüzedi,
- Suya girsə balıq kimi üzür,
Arkan atsa, atnı boynun üzedi,
- Örkən (kəmənd) atsa atın boynunu üzərdi,
Sadak atsa, tiyer cerin biledi,
- Ox atsa, vuracağı yeri bilərdi,
Kamçı ursa cerni carıb kiredi.
-Qamçı vursa yeri yarıb icərisinə girərdi.
Döyüşlərdə qəhrəmanlıq göstərən, ov etməkdə mahir igidlər
haqqında da onlarla yır qoşulmuş və az zamanda dillər əzbərinə
çevrilmişdir. Xalqın yaddaşına əbədi hakim olan, dillər əzbərinə
çevrilən yırlardan biri də Toxçukların Acı Murata həsr
edilmişdir. Yırda deyilir:
Kafkaz tavladan carık gün batadı,
- Qafqaz dağlarında parlaq günəş batır,
Xurzuk özende bir tav aslan catadı,
- Xurzuk vadisində bir dağ aslanı yatır.
Atı aytılsa barğan Kobannı tohtathan,
- Adı söylənsə, Kuban çayını durduran,
Ma ol allay cigit tavlu edi.
- Bax, o belə igid dağlı idi,
Toxçukların Acı Murat Xurzuk eldə biy edi,
- Toxçukların Hacı Muratı Xurzuk elində bəy idi,
Xurzuk özenden bir katı suvuk cel urad,
236
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com