Libër leximi i gjuhës shqipe

STILET FUNKSIONALE NË GJUHËN SHQIPE
Stili funksional është trajta që merr gjuha standarde e përdorur në një
fushë të caktuar të veprimtarisë shoqërore. Gjuha standarde jeton e vepron
në trajtën e stileve funksionale.
Në gjuhën e sotme standarde shqipe dallojmë pesë stile funksionale:
a) stilin shkencor,
b) stilin shtetëror-administrativ,
c) stilin politiko-shoqëror,
ç) stilin e letërsisë artistike dhe
d) stilin fetar.
STILI SHKENCOR
Stili shkencor përdoret në botimet shkencore (në libra, revista, artikuj,
punime) dhe në kumtimet gojore (në konferenca, sesione, simpoziume, leksione,
diskutime etj.).
Stili shkencor karakterizohet nga të shprehurit e drejtë logjik, nga saktësia
e përdorimit të termave, nga qartësia e thënies etj. Termat, fjalët dhe
shprehjet në këtë stil përdoren kurdoherë në kuptimin e tyre të parmë (në
kuptimin themelor), pa kuptime figurative e pa ngjyrime emocionale.
STILI SHTETËROR-ADMINISTRATIV
Stili shtetëror-administrativ përfshin fusha të ndryshme të veprimtarive
shtetërore (me shkrim e me gojë), si: gjuhën që përdoret në administratë,
në ekonomi e tregti, në diplomaci si dhe në ushtri. Me të shkruhen
dokumentet shtetërore, duke filluar nga Kushtetuta, ligjet, rregulloret,
statutet, vendimet, lutjet, kërkesat, ankesat, procesverbalet, raportet e deri te
formularët më të thjeshtë postarë.
Stili shtetëror-administrativ i përngjet stilit shkencor. Fjalët dhe shprehjet
kurdoherë përdoren vetëm në kuptimin themelor e kurrsesi në atë figurativ.
Megjithëkëtë, ky stil dallohet nga stili shkencor (që ka funksion
kumtues). Funksioni i këtij ligjërimi është kumtues dhe parashkrues, d.m.th.
jo vetëm thuhet me fjalë diçka, por edhe tregohet a urdhërohet çfarë duhet
bërë.
122