Libër leximi i gjuhës shqipe

PYETJE DHE DETYRA
�Sa strofa ka kjo vjershë?
�Nga sa vargje kanë strofat?
�Shkruani fjalët e fundit të vargut të parë dhe të tretë, pastaj të vargut
të dytë dhe të katërt të strofës së dytë. Tani keni shkruar fjalët: hedhur - dredhur;
kraharuari - kënduari.
�A përputhen tingujt e fundit të këtyre fjalëve?
�Cilat rrokje na dalin në fund të këtyre fjalëve?
�Si e quajmë këtë përputhje tingujsh fundorë të vargjeve?
2. Vargu dhe llojet e vargjeve
Krijimet poetike (vjershat, poemat) ndërtohen me vargje. Vargu është
njësi poetike, që përbëhet prej fjalësh e fjalish të shkruara në një radhë dhe
që ka një ritëm e një numër të caktuar rrokjesh.
Ky numër i caktuar rrokjesh i jep vargut edhe emrin, p.sh.: varg 6rrokësh,
8-rrokësh, 10-rrokësh, 11-rrokësh etj.
a) Kur brenda një vjershe (poezie) çdo varg ka numër rrokjesh të njëjta
me vargjet e tjera, themi se këto vargje janë të matura. matura Këto lloj vargjesh janë
tipike për krijimet folklorike dhe për pjesën më të madhe të poezisë shqipe të
traditës dhe të letërsisë së sotme. P.sh.:
U nis burimi zemërak
prej shkëmbit të ronitur,
dhe shkoi i pastër si zembak
e duke përshperitur.
L. Poradeci "Mërgimi".
Këto janë vargje 8-rrokëshe me rimë dhe quhen të rregullta. rregullta
b) Kur lexojmë një krijim poetik të popullit ose të poetëve, na bie në sy
që disa vargje rimojnë (poezia "Mërgimi") dhe disa të tjera jo (poezia "Statujë
pa krahë"). P.sh.:
Të tillë botë statujat s'kanë parë,
as në ëndrrat e tyre të bardha
statujat të dashuruara
janë
por, statujat duar
s'kanë.
I. Kadare "Statuja pa krahë".
Edhe vargjet e ciklit të kreshnikëve janë pa rimë. Këto lloj vargjesh
quhen të bardha ose pa rimë. rimë
146