Libër leximi i gjuhës shqipe

RASA DHANORE
Emri në rasën dhanore përdoret kur është kundrinë e zhdrejtë e një
foljeje dhe shoqërohet me një trajtë të shkurtër. Foljet më të shpeshta që
hasen me këtë rasë janë: jap, fal, pëlqej, bie, tregoj, them, dhemb etj. Kjo
rasë gjendet me pyetjet: kujt?, cilit?, cilës?, cilëve? cilave?
Për nga forma, rasa dhanore është plotësisht e njëjtë me emrin në
rasën gjinore me përjashtim të nyjes së parme (i, e, të, së). D.m.th. trajtat
e emrave që i mësuam më parë plotësisht përputhen me rasën dhanore,
por pa nyjet e përparme. Gjithashtu duhet të dimë se kjo rasë nuk
shoqërohet me parafjalë.
Zakonisht rasa dhanore shoqërohet me një trajtë të shkurtër, që
vendoset diku para emrit, e më shpesh para foljes. Edhe pse trajtat e
shkurtra më hollësisht do të trajtohet te përemrat vetorë, megjithatë po i
japim në formë tabelore:
Unë
Ti
Ai
Ajo
Funksioni i rasës dhanore
Rasa dhanore përdoret për të treguar:
a) personin a sendin të cilit i drejtohet veprimi. P.sh.: I dhashë Teutës
një libër. Shkruaji nënës, mos përto! I blenë fëmijës një biçikletë. I thashë
Benit të vijë në teatër.
b) personin që përjeton një gjendje, si: Shpresës nuk i rrihej, nuk i hahej,
nuk i flihej. Babait nuk i zihej vendi vend. Gonit i erdhi keq, ndërsa Besës i
erdhi mirë.
c) personin a sendin, të cilit i përket diçka: Antigonës i erdhi vëllai (Erdhi
vëllai i Antigonës). Librit iu shqye kapaku. Nënës nuk i shuhet kurrë
dashuria për fëmijët. Drurëve u bien gjethet në vjeshtë.
28
(Mua) më
(Ty) të
(Atij,
Asaj) i
pëlqen deti
Ne
Ju
Ata
Ato
(Neve) na
(Juve) ju
(Atyre) u
pëlqen deti