20.02.2013 Views

Libër leximi i gjuhës shqipe

Libër leximi i gjuhës shqipe

Libër leximi i gjuhës shqipe

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

RENDI I DY E MË SHUMË PËRCAKTORËVE TË NJË GJYMTYRE<br />

Gjymtyra emërore në funksion të kryefjalës, kallëzuesit emëror apo<br />

kundrinës mund të përcaktohet edhe me dy a më shumë përcaktorë.<br />

1. Kur emri a fjala emërore përcaktohet nga dy përcaktorë të shprehur<br />

me mbiemra, vendin e parë e zë mbiemri i nyjshëm dhe pas tij përdoret<br />

mbiemri i panyjshëm: “Bagëti e bujqësi” është një vepër e mrekullueshme<br />

letrare. Atë e përshkojnë ndjenja të fuqishme poetike.<br />

2. Kur një emër përcaktohet nga një përemër dhe nga një mbiemër apo<br />

emër, vendin e parë e zë përemri e pastaj përcaktori i shprehur me mbiemër<br />

apo emër: Detyra jonë e parë është të mësojmë. Shoku im i klasës zuri vendin<br />

e parë në konkurs.<br />

3. Kur një emër përcaktohet njëkohësisht nga një përcaktor i shprehur<br />

me mbiemër dhe nga një përcaktor i shprehur me emër në gjinore apo rrjedhore<br />

si edhe në emërore e kallëzore të shoqëruar me parafjalë, vendin e parë<br />

e zë mbiemri e pas tij përdoret përcaktori i shprehur me emër: Fëmijët pinë<br />

qumësht cilësor lope. Blerta bleu një fustan të bukur prej mëndafshi. Sportisti<br />

i shquar nga Tetova u nderua me dekoratë të lartë. Ura e vjetër me gurë është<br />

një monument i rëndësishëm i kryeqytetit tonë.<br />

4. Kur një emër përcaktohet njëkohësisht nga dy përcaktorë të shprehur<br />

njëri me emër në gjinore, ndërsa tjetri me emër me parafjalë, atëherë<br />

kemi dy raste renditjeje:<br />

a) Nëse gjymtyra e përcaktuar shprehet me ndonjë emër jofoljor, vendin<br />

e parë e zë emri me parafjalë, ndërsa emri në gjinore vihet pas tij: Në bjeshkët<br />

me famë të Sharrit gjatë verës kullotin qindra tufa dhensh.<br />

b) Nëse gjymtyra e përcaktuar është emër foljor, atëherë në vend të<br />

parë përdoret emri në gjinore e pas tij emri me parafjalë: Zbatimi i teorisë në<br />

praktikë po realizohet me sukses.<br />

PYETJE DHE DETYRA<br />

1. Ç'është përcaktori?<br />

2. Me se shprehen përcaktorët?<br />

3. Cilët përcaktorë qëndrojnë zakonisht para emrit që përcaktojnë?<br />

4. Cilët përcaktorë qëndrojnë zakonisht pas emrit?<br />

5. Ndërtoni nga dy fjali me përcaktor të shprehur me emra, mbiemra,<br />

përemra dhe numërorë.<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!