Libër leximi i gjuhës shqipe

Monolog
Kleanti - i biri
Eliza - e bija
Komisari i policisë etj.
HARPAGONI - (thërret që nga kopshti dhe del në skenë pa kapelë).
Hajdutët! Hajdutët! Vrasësit! Kriminelët! Oh! I mjeri unë! Drejtësi, o Zot
i drejtë! Më fikën, më vranë, më prenë kokën, më vodhën paratë e mia!
Kush m'i ka marrë? Ç'u bë? Ku është? Ku fshihet? Si mund ta gjej? Ku
të vete? Ku të mos vete? Mos është atje? Mos është këtu? Kush je ti?
Qëndro! Paratë!
Paratë, i poshtër!... (Zë krahun e tij). Oh, jam unë! M'u prish mendja s'di
ku jam, cili jam e ç'po bëj. Oh, paratë e mia të gjora, miqtë e mi të
dashur! Më lanë pa ju. Tani që ju rrëmbyen prej meje, e humba
mbështetjen, ngushëllimin, gëzimin; të gjitha mbaruan për mua; s'më
duhet më jeta; pa ju është e pamundur të rroj. Kaq ishte, më la fryma,
po vdes, vdiqa, më varën. S'ka ndonjë zemërbardhë që të më ngjallë, të
më kthejë verdhushkat e mia të dashura, ose të më thotë kush m'i ka
marrë? E? Si thoni? Asnjë s'ka? Kushdo që ma bëri gjëmën, mirë ma
gjeti rastin; zgjodhi tamam kohën kur i flisja atij të mallkuarit djalë. Të
dal. Të vete në polici, t'i them t'i shkojnë në hell të gjithë të shtëpisë,
me shërbëtorë e shërbëtore, me djalë, me vajzë, more dhe mua vetë. Sa
njerëz qenkan mbledhur! Kujtdo që i hedh sytë, më bën të dyshoj, të
gjithë më ngjajnë me hajdutin që më vodhi. Ej! Për cilin flisni atje tej?
Për atë që më vodhi? Çfarë zhurme bëhet atje lart? Mos është atje
hajduti? Amani, kush e di ku është futur, i lutem të ma tregojë! Mos
është fshehur aty në mesin tuaj? Më vështrojnë të gjithë dhe qeshin.
Keni për të parë, edhe ata kanë gisht në vjedhjen që më është bërë
patjetër. Hajde, shpejt, komisarë, xhandarë, gjykatës, litarë, trarë,
xhelatë! Të gjithë t'i varin, të gjithë: dhe sikur të mos i gjej paratë e mia,
do të varem edhe vetë pastaj.
Dialog
* * *
KOMISARI - Ma lini mua në dorë. Ai është zanati im. U regja në këso punësh.
S'është e para herë që po merrem me zbulimin e hajdutëve dhe
do të isha bërë pasanik i madh sikur të kisha aq thasë nga një
mijë franga sa njerëz kam varur.
HARPAGONI - Të gjithë gjykatësit të interesohen për shqyrtimin e kësaj
çështjeje dhe, në qoftë se nuk m'i gjejnë paratë e mia, do të
202