Libër leximi i gjuhës shqipe

DREJTSHKRIMI I NDAJSHTIMIT
Ndajshtimi i paveçuar që tregon emrin e përveçëm të një vepre, rruge,
sheshi, shkolle, biblioteke, gazete etj., vihet gjithmonë midis thonjëzash dhe
fillon me shkronjë të madhe. P.sh.:
- Të gjithë e lexojnë me kënaqësi veprën "Bagëti e bujqësi" të Naim
Frashërit.
- Arbeni banon në rrugën "Asim Vokshi" në Strugë.
- Në revistën "Gjuha jonë" trajtohen çështje të ndryshme gjuhësore.
Ndajshtimi i veçuar quhet kështu, sepse veçohet nga gjymtyra që përcakton
me një pushim në të folur ose me presje në të shkruar.
Ndajshtimi i veçuar është një emër ose një grup emëror që vihet pas
gjymtyrës që përcakton (kjo gjymtyrë mund të jetë emër ose përemër) për ta
sqaruar ose për ta saktësuar më tej kuptimin e saj. P.sh.:
- Ne, nxënësit e klasës së shtatë, jemi shumë të zellshëm.
- Migjeni, poeti i mjerimit, vdiq në moshë mjaft të re.
Onufri, piktori shqiptar shumë i çmuar ndër të vjetrit, ishte nga
Elbasani.
Një ditë na erdhi për vizitë një mik i babait, burrë fjalëpakët.
PYETJE DHE DETYRA
1. Krahasoni ndajshtimin me përcaktorin dhe thoni ku dallojnë
dhe ç'gjëra të përbashkëta kanë ndërmjet tyre?
2. Ndërtoni fjali me ndajshtim të paveçuar dhe të veçuar.
3. Në fjalitë e mëposhtme dalloni ndjashtimet dhe gjymtyrën që
ai përcakton. Tregoni ç'lloj ndajshtimesh janë.
a) Gjithë shqiptarët: myslimanë, katolikë dhe ortodoksë janë vëllezër.
b) Priste me ankth mos vallë hemorragjia, ky armik i tmerrshëm i
njerëzimit në shekuj, do t'i merrte jetën edhe atij vogëlushi.
c) Pula mëmë vërtitet rrotull duke mbledhur ushqim.
ç) Për ju, fëmijët, tani e tutje do të ketë ditë të lumtura.
d) Ne, mjekët, shpeshherë gabojmë kur flasim vetëm si mjekë.
46