Libër leximi i gjuhës shqipe

Gjuha standarde shqipe ka pesë rasa:
1. emërore
2. gjinore
3. dhanore
4. kallëzore
5. rrjedhore
Mendoni dhe përgjigjuni:
- Çfarë do të ndodhte po të mos kishte rasa në gjuhën shqipe?
- Cila gjuhë nuk ka rasa?
RASA EMËRORE
Siç dihet, rasa emërore, trajta e pashquar, numri njëjës është tema
bazë e emrit. Format e kësaj rase i kemi mësuar kur kemi bërë fjalë për
gjininë dhe shquarsinë e emrave.
Rasa emërore zakonisht përdoret pa parafjalë, por shpesh mund të
shoqërohet edhe me parafjalët nga, te, tek.
Kjo rasë gjithnjë gjendet me përemrat pyetës: kush?; cili?; cila? për
njëjës dhe cilët?, cilat? për numrin shumës.
Rasat nuk mund të përvetësohen në mënyrë të shkëputur nga konteksti
që kanë në fjali. Rasën duhet ta vështrojmë nga forma e saj dhe nga
funksioni që kryen në fjali. Secila rasë ka dy e më shumë funksione. Pra,
duhet ta ndërlidhim formën e fjalës me funksionin që e kryen në fjali. P.sh.:
24
Mësuesi ia dha librin nxënësit.
1 2 3
1 - emër në rasën emërore - kryefjalë e fjalisë,
2 - emër në rasën kallëzore - kundrinë e drejtë,
3 - emër në rasën dhanore - kundrinë e zhdrejtë.