You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
się na scenie tytułowej bohaterki Heddy Gabler (Agnieszki<br />
Grzybowskiej). Jej obecność wprawia w ruch mechanizm,<br />
190<br />
reżyserii Andrzeja Bartnikowskiego, zaczyna się i kończy<br />
na dany znak. Owym znakiem jest każdorazowo pojawienie<br />
być ring, scena czy arena cyrkowa.<br />
Gra, jeśli przez jej pryzmat interpretować spektakl w<br />
człowieka. Zawsze lub prawie zawsze toczy się w ściśle<br />
określonym, wyznaczonym miejscu i czasie. Obszarem może<br />
z każdą chwilą poznaje kolejne elementy układanki. Gra jest<br />
ponadto wydzielona, wyodrębniona z całokształtu działań<br />
jej zasadniczą cechę. Istotna jest zagadka, tajemniczość,<br />
wystawiana jednakże na widok publiczny. Obserwator, widz<br />
może być określona mianem zabawy, gry? Gra, zabawa prawie<br />
zawsze jest widowiskiem. Owa widowiskowość często stanowi<br />
wyodrębnionych z reszty otoczenia.<br />
Co jednak powoduje, że taka czy inna aktywność człowieka<br />
skojarzenia ze specyficznym spektaklem, walką, grą, które<br />
toczyły się na arenach, lub w miejscach wydzielonych,<br />
przestrzeni: jasny, drewniany parkiet, na którym stoi luksusowa<br />
sofa, a wszystko to okolone „murem” białych ścian, wywołują<br />
pocieszycielem.<br />
Zaproponowana przez reżysera i scenografa koncepcja<br />
obcy, znienawidzony i budzący pogardę, z racji związku<br />
małżeńskiego winien być osobą najbliższą: powiernikiem i<br />
fot. Tomasz Radzik<br />
tragizm wynikający z niemożności zaspokojenia potrzeby<br />
bliskości i porozumienia z drugim człowiekiem, który choć<br />
Wydobyta zostaje i odkryta przed widzem ich psychologiczna<br />
głębia, pokazane namiętności, zabójcze instynkty, ale też<br />
przez pryzmat ich dążeń do materialnej satysfakcji, związanej<br />
z luksusem posiadania coraz to nowych i drogich przedmiotów.<br />
tekście pobocznym. Nagle przesunięta zostaje oś symetrii<br />
sztuki. Bohaterowie główni postrzegani być mogą nie tylko<br />
Andrzej Bartnikowski razem z Pawłem Walickim odchodzą<br />
od konstrukcji przestrzennej zdefiniowanej przez Ibsena w<br />
ogromnie ważna jest również przestrzeń. Od niej trzeba zacząć,<br />
gdyż wyzwala wiele skojarzeń wpływających na odbiór sztuki.<br />
Wydobyte z kart dramatu tekstowe postaci zaczynają<br />
funkcjonować w czterech wymiarach. Liczy się nie tylko czas,<br />
Heddę Gabler na deskach Olsztyńskiego Teatru im. Stefana<br />
Jaracza.<br />
byłoby uzasadnione, gdyby pominąć sceniczną realizację tekstu<br />
Ibsena w reżyserii Andrzeja Bartnikowskiego, który wystawił<br />
obydwie kierują się w życiu własnym,<br />
przeciwko sobie. Wystarczy przecież<br />
zagłębić się w tekst, by dostrzec, że<br />
bohaterki. Warto postawić pytanie:<br />
dlaczego te dwie postaci grają<br />
toczy się gra, później zaś pojedynek,<br />
którego stawką jest życie głównej<br />
Gabler jest w dramacie Ibsena Asesor<br />
Brack. To między nimi początkowo<br />
przeciwnika – jego kontrdziałaniami.<br />
Naturalnym oponentem Heddy<br />
zaangażuje, jeśli działania, które<br />
podejmie, spotkają się z odpowiedzią<br />
istotny warunek: uczestnik gry<br />
tylko wówczas w pełni się w nią<br />
można poświęcić lub zachować.<br />
Ważny jest jeszcze jeden<br />
iż manipuluje się nimi i traktuje jak<br />
pionki, które w zależności od sytuacji<br />
o jej momentach przełomowych<br />
oraz te bez jakiegokolwiek pojęcia,<br />
w sztuce Bartnikowskiego dzielą się<br />
na świadome rozgrywki, decydujące<br />
zostały złamane. Gra wymaga, by w<br />
niej uczestniczono. Postaci sceniczne<br />
życie. Dlatego też niektóre z<br />
fundamentalnych prawideł gry<br />
animatorką całej dramatycznej<br />
intrygi, jest w istocie jej grą o<br />
dostrzec. Gra, którą prowadzi<br />
Hedda Gabler, ona wszak jest<br />
Warto powiedzieć o kilku<br />
zastrzeżeniach, które widz winien<br />
zasadzie do sytuacji identycznej z<br />
sytuacją wyjściową.<br />
gier. Nie prowadząc do tworzenia<br />
dóbr ani bogactw, wiodą w<br />
Caillois wspomina jeszcze o<br />
bezproduktywności wszelkich<br />
się mieścić w kanonie przyjętych<br />
na początku zasad. Roger<br />
do końca zachowań uczestników.<br />
Zachowań, które jednak muszą<br />
rozgrywki. Daje to możliwość<br />
spontanicznych, nieprzewidzianych<br />
jest również niepewność wygranej,<br />
przegranej czy samego przebiegu<br />
Uczestnik bowiem nie może być do<br />
niczego przymuszany. Konieczna<br />
jej środowiskiem. Warunkiem<br />
podstawowym jest dobrowolność.<br />
się w sposób naturalny, właściwy<br />
zamkniętemu światu, będącemu<br />
zostać ona porzucona lub, co<br />
gorsza, przerwana. Musi zakończyć<br />
zniszczenia.<br />
Co ważne dla gry – nie może<br />
w ostatniej odsłonie, prowadzi do<br />
unieruchomienia mechanizmu, jego<br />
którego sprężyna rozkręca się i<br />
wraz z samobójstwem bohaterki
Change language