02.10.2014 Views

recenzje - Portret

recenzje - Portret

recenzje - Portret

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

58<br />

„Słowa mogą umykać”…<br />

„nieprzeciętny” oznacza „niebanalny” i…<br />

Zapomniałam… Cóż… wybaczcie…<br />

do stawiania pytań, również sobie<br />

samemu. A „nieprzeciętny”? Cóż… Niech<br />

„Trudny” to tyle, co „ambitny”, a więc<br />

zmuszający do myślenia i mobilizujący<br />

„porażający” oznacza dzieło, które robi<br />

wrażenie i nie pozwala o sobie zapomnieć.<br />

sięgnięcia po książkę Jenny Erpenbeck.<br />

Dlaczego? Bo w moim słowniku<br />

nieprzeciętny. I pozwolę sobie wyrazić<br />

nadzieję, że te słowa będą zachętą do<br />

„Słownik” używając trzech wyrazów,<br />

powiedziałabym: porażający, trudny i<br />

dzisiaj Erpenbeck jest dla mnie mistrzynią<br />

łączenia słów. Jeśli miałabym opisać<br />

Jeśli się je odpowiednio połączy, nie<br />

można obok nich przejść obojętnie. Od<br />

są piękne, ciepłe i radosne, inne bolesne,<br />

zimne, budzące grozę. Jedno jest pewne.<br />

„Słownik” jest zbiorem słów różnych.<br />

Tak to już ze słownikami bywa. Niektóre<br />

nowych znaczeń dla znanych przecież –<br />

mogłoby się wydawać – słów.<br />

barki wielki ciężar, każe zastanowić się<br />

nad własnym słownikiem i poszukiwać<br />

ale nie jest też taką, z którą trudno się<br />

rozstać… Lektura ta wrzuca na nasze<br />

rzeczywistości wydostawać. Nie jest to<br />

książka, którą czyta się do poduszki,<br />

rzeczywistość tak przerażającą, że<br />

czytelnikowi przyjdzie długo się z tej<br />

treści. A jednak. Erpenbeck jak mało<br />

kto potrafi budować napięcie i tworzyć<br />

(zarówno pod względem formatu, jak i<br />

liczby stron) trudno zawrzeć tak wiele<br />

to plastyczność opisu. Może się przecież<br />

wydawać, że w tak niewielkiej książce<br />

wmówiono i co nas przerażało…<br />

To, co u Erpenbeck poraża najbardziej,<br />

„niech żyje”, jak bardzo przywiązujemy<br />

się do tego, czego nas nauczono, co nam<br />

lata sposobu życia, jak bardzo odciskają<br />

się w umyśle literki wycinane do hasła<br />

się indoktrynacji. Na ile możliwe jest<br />

wyswobodzenie się z narzucanego przez<br />

totalitarnych słów zachować zdolność do<br />

samodzielnego myślenia i niepoddawania<br />

nie tylko pytaniem o totalitaryzm, ale<br />

też o to, w jakim stopniu można wśród<br />

„Słownik” jest więc nie tylko<br />

pytaniem o wagę słów i o ich znaczenie,<br />

<strong>recenzje</strong><br />

Wołowiec 2008.<br />

przeł. Renata Makarska,<br />

Wyd. Czarne,<br />

Jenny Erpenbeck,<br />

Słownik,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!