recenzje - Portret

z południa i zdobywane z trudem
idzie.
30
papierosy, limity, ukradkiem
kupowany tytoń, przywożony gdzieś
wówczas. Palenie było wtedy
prawdziwą katorgą. Kartki na
po poprzedniej operacji. Nigdy
nie chciało mu się tak palić, jak
papierosów i wahał się. To już
nie to samo, uleczył się z nałogu
***
Patrzył na zakupioną paczkę
ptakach. Wrócisz pan do karmienia
tych mew za oknem, bo zamróz
zaśniesz pan na stole. Zbudzony
zobaczysz lepsze życie i będzie po
namaca, wyczuje, czy mu pasuje,
pozna, że od pana... no i spokojniej
Jadzia jakby nigdy nic, wsadzi mu
we fartuch i tyle. Z rana konował
No i w czasie wizyty zwyczajnie
nie umie wziąć. Rozumiesz pan? A
środku, żeby wiedział, że w pańskiej
sprawie. Może on się boi świadków?
codziennie. Dawaj pan tę kopertę.
Tylko tę samą, z pocztówką w
- Niby jak?
- Normalnie, sprząta jego gabinet
- A zwyczajna, Gadzińska, salowa
Jadzia.
pani Jadzia! Widzisz pan?
- Jaka Jadzia?
- Pani Marto!
- Nie będzie pani Marty, będzie
- Jaki?
- Prosty.
- A bo to ja pana tam z tym
posyłam? Mam lepszy sposób.
za swoje! Lepsza śmierć niż robić
sobie z gęby cholewę.
z kopertą nie pójdę. Brata też na
śmieszność nie wyślę! Już on dostał
sercu pani nie ma? Nawet jak tu na
miejscu mam skonać, więcej do niego
- Niech pani nawet mnie nie
namawia na tę śmieszność. Boga w
szybko. Nie ma co zwlekać. A jest
przecież jeszcze szansa.
- E tam, weź się pan w garść,
panie Rysiu. Tu trzeba działać i to
- Potrafi pani pocieszyć, pani
Marto.
Zjedzona była od środka... ale może
ten lekarz uczciwy jednak, co?
rozkroił i po ptakach było... ledwie
zaszyli i zaraz poszła do Piotra.
poszedł do tego doktora z kopertą i
ten go odprawił. Potem Pawłowską
popielniczce. Wyszedł z palarni i przemknął korytarzem do
schodów.
się papierosem i poczuł zawrót głowy, mdłości, a smród w
ustach napełnił go odrazą. Zgasił go szybko w stojącej obok
Została koperta w dłoni, wygnieciona, z głupawym kwiatkiem
w lewym rogu, z banknotami bez wartości. Trzy razy zaciągnął
Ale mówił już do pleców schowanych pod błękitem
fartucha. Już nie było Jadzi, Marty też nie było, ani lekarza.
- Niech pani już o tym nie myśli. Było-minęło, a pani ma w
niebie policzone.
sprawy człowiek załatwić nie może, bo jeden szlachetny się
trafił, tfu, na psa buty.
- Dziękuję, wiele pani dla mnie zrobiła.
- Co pan! Nic nie zrobiłam, chandra tylko została! Prostej
zabiegowym zdezynfekować, co tu po mnie? Ja na nic się panu
nie przydam.
panie Zdanecki, żyć się nie chce, a robić trzeba. To już pójdę do
swojego dzieła. Szyby miałam przetrzeć w drzwiach, podłogę w
- Każdy ma swój interes. Podły świat, jeden drugiemu po
plecach wlezie, byle swoje ugrać. Żyć się nie chce w tej dziczy,
- Co go obchodzą moje szanse, pani Jadziu? On swojego
interesu pilnuje.
na obiady. Ale człowiekowi by szansy nie odmawiał. A tak? Do
czego to podobne?
psuć. Jak on taki dobry, jak za sprawiedliwego chce robić, to po
drodze z roboty oddałby biedakom w domu małego dziecka,
ja nie widziałam, jak żyję. Takich to już na świecie nie ma. Inny
dla świętego spokoju by wziął, żeby człowiekowi nerwów nie
ale rozumie pani, tonący...
- Co mam nie rozumieć, panie? Przecież takiego lekarza to
ordynatorowi.
- Przepraszam, pani Jadziu, nie powinienem pani narażać,
wyciągnęła wymiętą kopertę. Nie podnosząc wzroku podała.
- Powiedział, że jak jeszcze raz zrobię coś takiego, doniesie
płomień zapalniczki. Czekał na słowa salowej, ale nie rwała
się do relacji. Poruszyła się delikatnie i z prawej kieszeni
kieszenie fartucha, przylegała plecami do ściany i nie odzywała
się. Wyjął powoli papierosa i patrzył przez chwilę na drżący
odświeżaczem powietrza. Nad głową mruczał wentylator,
a salowa Jadzia wbiła oczy w podłogę. Wcisnęła dłonie w
Dziś po raz pierwszy wszedł do tutejszej palarni i nie
przeszkadzał mu ciężki smród dymu połączonego z tanim
z nimi wciskać się w szpitalną pościel, w którą kładli się powoli,
zrzucając filcowe kapcie.
swoich sal, smród tanich wietnamskich papierosów dobitnie
przenikał ze szlafroków w piżamy i ciągnął się leniwie, by wraz
chorzy. Stali wszyscy jak widma w jednakowych szlafrokach
w pionowe pasy, bez względu na wiek i płeć. Gdy wracali do
W szpitalu panował zakaz palenia, a zamiast palarni były
schody, wąskie, z drewnianą poręczą, o którą wspierali się
domowe papierosy razem z domowymi pierogami, gołąbkami i
kompotem z jabłek i gruszek, ale to nie rozwiązywało problemu.
trudu. Zresztą była pewna, że ma więcej cierpliwości i jej
szczupłe palce gwarantowały wyższą jakość. Przynosiła
w pokoju. Wspomagała, jak mogła. Tyle razy podpatrywała
męża skręcającego papierosy, że nie sprawiało jej to żadnego
starego handlarza, którzy miał kontakt z prywaciarzami. Na
szczęście nie opuszczało go oddanie żony, niech spoczywa
bibułki. Wkręcał papier w małe maszynki do domowego
wyrobu papierosów. Sam nabył taką w kiosku przy kościele, u