Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TEMATY<br />
I REFLEKSJE<br />
ANDRZEJ C. LESZCZYNSKI <br />
WOBEC ZLA SPOLECZNEGO <br />
Polska rzeczywistosc spoleczna coraz bardziej przypomina zywioJ,<br />
ktory wymyka siy spod naszej kontroli. Czujemy siy wobec niej coraz<br />
bardziej bezradni. N ie potrafimy w niej dzialac, a nawet - lub raczej:<br />
dlatego ze - nie potrafimy jej zrozumiec. Szkic ten, choc operuje pojyciami<br />
ogolnymi i przynosi bye moze wrazenia akademickie, wyrasta z potrzeby<br />
zrozumienia i uporz~dkowania swiata jak najbardziej namacalnego. Jest<br />
prob'l odnalezienia si y w rzeczywistoSci tu i teraz odczuwanej: w Polsce<br />
szukaj'lcej swego niepodleglego wyrazu.<br />
Chcy nawi'lzac do sporow na temat zla, winy, walki, wybaczenia ... By<br />
to uczynic, trzeba -wprowadzic kilka rozr6Znien i definicji.<br />
• Norma kultury<br />
Normy rozumiem tu jako wskazanie powinnosci - nie zas, jak rna to<br />
miejsce w przypadku norm statystycznych, jako rejestracjy dominuj'lcego<br />
stanu rzeczy.<br />
K ultury pojmuj~ w sensie pierwotnym i podstawowym: jako "upraw~",<br />
tzn. prac~, jakis wysilek. JeSli natura obejmuje to, co dan e (przyrodzone),<br />
kultura z samej istoty d otyczy tego, co z a dan e, co mieSci siy w nonnie,<br />
jak j'l wyiej okreslilem, i stoi przed czlowiekiem jako przedmiot powinnosci.<br />
Kultura stoi przed czlowiekiem, a natura za nim.<br />
Powyzsze rozroznienie jest wyrazne w pojmowaniu arystokratyzmu.<br />
R ozumiany naturalistycznie jest cech'l przyslugujqcq na mocy jakiegos<br />
automatyzmu i jakiejs przynalemosci. Na przyklad do rodu i biologii<br />
(arystokrata to ktos, kogo splodzil inny arystokrata tez biologicznie<br />
okrdlony), albo do maj'ltku (arystokrata to ktos, kto dziedziczy bogac
Change language