Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
-<br />
118<br />
JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP<br />
zeniem jak i radoscill. Reakcja na ogien, oscylujllca pomi~dzy tymi dwoma<br />
biegunami, ujawnia struktur~ symbolu religijnego. Symbol przenosi nasze<br />
myslenie ze sfery czysto materialnej na duchowll, a jego obrazowosc sluZy<br />
ukazaniu tego, co niewyrazalne - sytuacji czlowieka wobec tajemnicy<br />
Boga, tajemnicy swi ~to sci.<br />
Ogien istnieje w religijnej wyobraini ludzkosci i dlatego odnajdujemy<br />
go we wszystkich tradycjach religijnych, tak europejskich jak i azjatyckich<br />
czy nawet Ameryki przed- kolumbijskiej. Ten zywiol przemawia do wyob <br />
raini i nie moZe nie uslyszec jego glosu czlowiek religijny. Wsluchajmy si~<br />
w to, co m6wi do nas ogien.<br />
Zacznijmy od domowego ogniska - jest one warunkiem zamieszkania,<br />
gdyz "mieszkac" to znaczy odnalezc miejsce na ziemi, gdzie moma zapalic<br />
sw6j ogien. Domowe ognisko buduje przestrzen bezpieczenstwa ludzkiego<br />
zamieszkiwania ziemi. Ogien jest znakiem boskiej obecnosci i strzeZe<br />
wszystkich mieszkanc6w domu. Gromadzi ich we wsp6lnym przezywaniu<br />
- swiatla, ciepla, spozywanego posilku. Ogien jest laskawym i groznym<br />
zwiastunem Boga. Pisal Martin Heidegger; "Smiertelni mieszkajq, 0 ile<br />
oczekujll Istot Boskich jako Boskich. Wyczekujllc przeciwstawiajll im to,<br />
co niewyczekiwane. Czekaj~ na zn aki ich nadejscia i nie zapoznajll<br />
znamion ich braku. N ie czynill si~ sami bogami i nie sluZq bozyszczom.<br />
Nawet w niedoli cze kaj ~ na odebrane im ocalenie."<br />
W tradycji hinduistycznej zwr6cono uwag~ na symbolicznll koresponde<br />
n cj ~ pomi¢zy r6znymi postaciami zywiolu - pomi¢zy zwyczajnym<br />
ogniem ziemskim, ogniem niebieskim czyli slOllcem, oraz ogniem posr~ <br />
nim ·czyli blyskawicll, stanowillq jakby komunikacj ~ pomi¢zy nimi.<br />
Kazda z tych postaci jest hierofaniczna - tym mlldrym slowem Mircea<br />
Eliade chcial oddac obja·wionll stron~ kaidej religii. Ogien w i ~c 0 b j aw i a<br />
jakis aspckt boskosci, stosownie do tego, czy jest ogniem ziemskim,<br />
niebianskim czy tei blyskawiq.<br />
Najsilniej zwi,!:zani z kultem ognia sll wyznawcy Zaratusztry. Ta<br />
starozytna religia, biorllca poczlltek z nauki tajemniczego proroka, glosi, iz<br />
ogien jest przenikaj,!Cl! wszystko, bosk,! siill zyciow,!. Dlatego kult religijny<br />
Zaratusztry polega na podtrzymywaniu ognia; poczlltkowo palono swi~te<br />
ognie pod golym niebem, potem jednak kult zostal zrytualizowany,<br />
zbudowano swilltynie. Swilltynie tej, wsp6lczeSIlie niewie1e juz wyznawcOw<br />
liczllcej, religii skladajll si~ z dwu pomieszczen. W jednej, szczelnie<br />
zamkni~tej i izolowanej od reszty swiata, plonie swi~ty ogien, do kt6rego<br />
kaplan pi~c razy dziennie doklada specjalnie przygotowany opal. Ubrany<br />
jest przy tym w r~kawiczki i Ilawet usia zaslania, aby oddechem nie splamic<br />
swi~ tej czystosci ognia. To bardzo wazna cecha ognia: sam jest czysty<br />
i dlatego oczyszcza inne stworzenia i zywioly.<br />
Obrazy Zywiolu ognia cz~st o goszczll na kartach Biblii. Zawsze<br />
przemawiala do mojej wyobraini scena z Ksi~ gi Rodzaju, przcdstawiajllca<br />
zawarcie przymierza Abrahama z Bogiem Jahwe. Odbylo si~ to sposobem<br />
znanym posr6d staroiytnych lud6w - oto pomi¢zy polowami ofiarnych
Change language