Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
52 HILDA GRAEF<br />
obecnosc tylko po poruszeniach mojego serca i po znikni~iu przywar ...<br />
dzi~ki odnowieniu i przebudowaniu mojego ducha, to jest czlowieka wewn~lrznego,<br />
dostrzegalem, do pewnego slopnia, jego pi~kno (74, 5 n}<br />
Bernard opisuje tutaj bardzo gl~bokie doswiadczenie mistyczne bez<br />
Zadnej domieszki wyobrami; doswiadczenie w pelni wewn~trzne i dogl~bnie<br />
skuteczne, ktorego rezultatem jest intensywne odnowienie moraine<br />
i duchowe. Ze doswiadczyl rowniez widzen, moma to jasno wywnioskowac<br />
z jednego z jego pierwszych kazan, gdzie wyjasnia, ze czasem podczas<br />
ekstazy "nagle, przychodzqc nie wiadomo skqd, pojawia si~ wyobrazenie<br />
pewnych oznak rzeczy niZszych, rozsianych z Boskiej przyczyny i odpowiednio<br />
dostosowanych do zmyslow; dzi~ki nim blask tego tak czystego<br />
i swietlistego promienia jest jakby przygaszony i staje si~ dla duszy<br />
latwiejszy do zniesienia" (41,3). Spowodowane jest to, jak sqdzi, przez<br />
aniolow, a nie samego Boga, ktory na najwYZszych stopniach zycia<br />
rnistycznego porozumiewa si~ bez obrazu, jak w doswiadczeniu opisanym<br />
powyzej. To mistyczne zjednoczenie bez obrazu jest rzadkie i szybko si~<br />
konczy. "Jakze rzadka to chwila i jak krotkie jej trwanie." Pomi~zy<br />
blogoslawionymi chwilami ekstatycznego zjednoczenia wyst~pujq dlugie<br />
okresy duchowej oschlosci: "Ale gdy Siowo odchodzi, wszystkie te rzeczy,<br />
cnoty i duchowe odnowy, 0 ktorych wspominalem powyzej, zaczynajq<br />
nagle opadae oci~zale i zimne, jak kiedy zabiera si~ ogien spod wrzqcego<br />
kotla; jest to dla mnie znak Jego odejscia" (ih. 74,7). Dlaczego Bog<br />
opuszcza tak cz~sto i na tak dlugo kochaj'lC4 dusz~? Bernard odpowiada:<br />
"Bye moZe moglby bye wzywany bardziej zarliwie i zatrzymywanx<br />
z wi~kszq mocq" (ih. 74,3). Sredniowieczny swi~ty widzi, jak dotqd, tylko<br />
negatywnq stron~ tych Bozych nieobecnoki, ktorych niezrownanq wartose<br />
pozytywnq dla post~pu duchowego uzna potem sw. Jan od Krzyza.<br />
Chrystus, wedlug sw. Bernarda, przyzywany jest bardziej skutecznie<br />
dobrymi czynami "przez kt6re umysl przyzwyczajony do spokoju (kontemplacyjny)<br />
otrzymuje pocieszenia za kazdym razem, gdy odebrane mu jest<br />
swiatlo kontemplacji" (0 Piesnl 51,2). Przedstawia nam tu swoje wlasne<br />
doswiadczenie i, przejmujqc porownanie sw. Augustyna, mowi: "Zgadzam<br />
si~, aby zabrano mnie z usciskow bezplodnej Racheli (symbolizujqcej<br />
kontemplacj~), po to, by owoce waszego post~pu mogly mi zostae obficie<br />
udzielone przez Ley (zycie aktywne)" (ib. 51,3). Bernard bowiem jest<br />
przekonany, ze wszyscy ludzie mogq dqzye do najwyzszego zjednoczenia<br />
z Bogiem, jdli naprawd~ tego pragnq - przekonanie to opiera na<br />
doktrynie, iz czlowiek stworzony jest na obraz i podobienstwo Boga.<br />
W swoich calkiem ostatnich Kazaniach 0 Plesni nad Piesniami, pod koniec<br />
zycia, jest bardzo stanowczy w tej sprawie. Gdyz podobienstwo (similitudo)<br />
pomi~zy czlowiekiem i Bogiem nie zostalo calkowicie zniszczone przez<br />
upadek, "Iecz dodane zostalo inne podobienstwo" (82,2). Dlatego to<br />
z celowq wyrazistosci q i autorytetem udziela tej zadziwiajqcej nauki:<br />
"Nauczalismy, ze kazda dusza, nawet jdli jest obciqzona grzechami,<br />
schwytana w zasadzk~ przywar, zniewolona powabami ... ZITIqCOna strapie
Change language