70 GERHART B. LADNER przeciwstawial si~ sztuce romanskiej pierwszej polowy dwunastego wieku, a juz najbardziej polzwierz~cym, polludzkim stworom w romanskiej rze:ibie (por. np. trumeau z Souillac i kapitel z Notre-Dame-
AD IMAGINEM DEI 71 Pewne istotne wydarzenia zewnl(:trzne w zyciu Bernarda spowodowaly, i:e jego humanizm przeplatal sil(: z okresami fanatyzmu. Nie powinno to urnniejszae faktu, ze w gll(:bszych warstwach swojej mysli i swojej natury odszedl juz od surowej duchowosci wieku dziesi~tego i jedenastego. Tak jak duch sztuki wczesnogotyckiej (Chartres, Portal Krolewski), tak i rdzen ducha Bernard a jest raczej suavis niz rigidus, ozywiany raczej przez carilas, niz limor. Wedlug Bernarda wolna wola stanowi istotl(: obrazu i podobienstwa czlowieka do Boga, bowiem tylko dzil(:ki wolnosci czlowiek moze osi~gn~e god nose d uszy i ciala, bez czego nie moze on d~zye do d uchowego zjednoczenia z Bogiem, co pozostaje dian najwYZszym celem. Mimo licznych zmiennych kolei ta idea godnosci czlowieka miala utrzymae sil(: przez cal~ epokl(: p6Znosredniowieczn~ i we wczesnym okresie nowozytnym. eod tym wzgll(:dem wloski renesans jest z pewnosci~ dziedzicern tak zwanego renesansu z dwunastego wieku. Na przyklad slawna mowa Pico della Mirandoli, Oralio (De hominis dignilale), ktora godnose tl(: opiera na wolnej woli, miesci sil(: w tradycji nie tylko poganskiej i chrzeScijanskiej starozytnosci i Kabaly, ale taki:e mysli dwunastego i trzynastego stulecia; a Rafaela obraz czlowieka nie bylby moi:liwy bez sztuki katedr gotyckich. Po dezintegracji wcieleniowego obrazu po epoce baroku, dezintegracji, kt6rej prawdopodobnie nie dalo si~ unikn~e, nie nast~pila jeszcze nowa spirytualizacja chrzescijanskiego obrazu czlowieka, ktoq moma by porownae z najwil(:kszymi dzielami sredniowiecza. To, czy w sztuce chrzescijanskiej w pelni abstrakcyjny, nie przedstawiaj~cy, czyli nie-ludzki styl jest w stanie uchwycie to co boskie, dla wieI u pozostaje wci~z otwart~ kwesti~. Ostateczna wizja Dantego Trojcy Swi~tej w Boskiej Komedii zdaje sil(: sugerowac odpowiedz negatywn~: Oto w gh;:binach materii przejrzystej Swiatla zjawil si~ rys Trojga Obr~czy , R6wnych w obwodzie, lecz barwy troistej. Na owym Kole, kt6re z siebie brane, Zda si~ promieniem z promienia odbitym, Teraz oczyma moimi przystan~. W nim, ale wlasnym maJowany switem, Zjawil si~ Twarzy Czleczej Wizerunek ... (tlum. Edward Por~bowicz) A przeciez mog~ bye jeszcze inne moi:liwoSci. Artysci nie zyj~ wyl~cznie "w swiecie czlowieka, rzeczy i obrazow"; i, bye moze, istnieje "cos takiego, jak sakralna abstrakcja, kt6ra jest wlasciwa Duchowi Swi~temu" (H. U. von Balthasar, Verbum Caro, Einsiedeln 1960). Gerhart B. Ladner I/um . Maria Tarnowska
- Page 2 and 3:
.. WNUMERZE: Nie naleZy umieszczaC
- Page 4 and 5:
o Tw6RCroSCI J6ZEFA CZAPSKIEGO Jrry
- Page 6 and 7:
SREDNIOWIECZE KOLEBKA EUROPY Z GE
- Page 8 and 9:
6 Z G. DUDY I D. GEREMKIEM ROZMAWIA
- Page 10 and 11:
8 Z G. DUBY I B. GEREMKIEM ROZMAWIA
- Page 12 and 13:
10 Z G. DUllY I B. GEREMKIEM ROZMAW
- Page 14 and 15:
12 Z G . DUBY lB. GEREMKIEM ROZMAWl
- Page 16 and 17:
14 Z G. DUBY lB. GEREMKIEM ROZMAWIA
- Page 18 and 19:
16 CZESLA W DEPTULA geograjii. przy
- Page 20 and 21:
18 CZESLA W DEPTULA rodzaju ludzkie
- Page 22 and 23: 20 CZESLA W DEPTULA kosmologicznego
- Page 24 and 25: 22 CZESLA W DEPTULA wiecznosci i cz
- Page 26 and 27: 24 CZESLA W DEPTULA stwa. Ogranicze
- Page 28 and 29: 26 CZESLAW DEPTULA mitologi~ (m it
- Page 30 and 31: SREDNIOWIECZE INSPIRACJE I OSTRZEZ
- Page 32 and 33: 30 ROZMOWA Z JERZYM KLOCZOWSKIM roz
- Page 34 and 35: 32 ROZMOWA Z JERZYM KLOCZOWSKIM Ocz
- Page 36 and 37: JAN DRABINA KOSCIOL SREDNIOWIECZNY
- Page 38 and 39: 36 JAN DRAntNA Apostolsk
- Page 40 and 41: 38 JAN DRABINA a zamieszkuj,!ce go
- Page 42 and 43: 40 JAN DRABINA Byly inne, wazniejsz
- Page 44 and 45: HILDA GRAEF BERNARD Z'CLAIRVAUX B
- Page 46 and 47: 44 HILDA GRAEF Lasce ... 9,29). To
- Page 48 and 49: 46 HILDA G RAEF w duchowoSci chrzeS
- Page 50 and 51: 48 HILDA GRAEF W dziele wezeSniejsz
- Page 52 and 53: 50 HILDA GRAEF z obaw,!: i drzeniem
- Page 54 and 55: 52 HILDA GRAEF obecnosc tylko po po
- Page 56 and 57: GERHART B. LADNER AD IMAGINEM DEI
- Page 58 and 59: 56 GERHART B. LADNER Boga-Czlowieka
- Page 60 and 61: 58 GERHART B. LADNER z malowidla, a
- Page 62 and 63: 60 GERHART B. LADNER zwanej Codex G
- Page 64 and 65: 62 G ERHART B. LADNER przedstawic t
- Page 66 and 67: 64 GERHART B. LADNER jest zapewne p
- Page 68 and 69: 66 G ER HART B. LADNER wizerunku cz
- Page 70 and 71: 68 GERHART B. LADNER symbolicznym p
- Page 74 and 75: WOJCIECH BALUS ACEDIA I JEJ NAST~
- Page 76 and 77: 74 WOJCIECH BALUS orientacj,! tekst
- Page 78 and 79: 76 WOJCIECH BALUS Wsrod poczwar, co
- Page 80 and 81: 78 WOJCIECH BALUS Czym jednak ennui
- Page 82 and 83: 80 WOJC1ECH BALUS ny objawia sitr r
- Page 84 and 85: 82 ZYGMUNT KUBIAK W p6Znej staroi:y
- Page 86 and 87: 84 ZYGMUNT KUBIAK podziemnego wraca
- Page 88 and 89: 86 ZYGMUNT KUBIAK siy nie tylko z m
- Page 90 and 91: 88 KRZYSZTOF KOWALSKI oczekiwan? Te
- Page 92 and 93: ROK 1492 CZYLI POOR6z DO RAJU ZlEMS
- Page 94 and 95: ROK 1492 CZYLI PODR6z DO RAJU Z1EMS
- Page 96 and 97: ROK 1492 CZYU PODR62 DO RAJU Z1EMSK
- Page 99: ~~ ' ~~~9 ~~':'d~ J"tVIt" )~~ ~~ ~
- Page 103 and 104: 98 KRYSTYNA CZERNI Jest paradoksem,
- Page 105 and 106: 100 KRYSTYNA CZERNI Czapski zastrze
- Page 107 and 108: 102 KRYSTYNA CZERNI kapistom, trakt
- Page 109 and 110: 104 JANUSZ MARCINIAK rozwazan nad p
- Page 111 and 112: 106 JANUSZ MARCINIAK rozumiemy to w
- Page 113 and 114: 108 JANUSZ MARCINIAK na przekor. Ro
- Page 115 and 116: 110 TOMASZ GRYGLEWICZ iywiolow~ i s
- Page 117 and 118: TEMATY I REFLEKSJE ANDRZEJ C. LESZC
- Page 119 and 120: 114 ANDRZEJ C. LESZCZYNSKI i niepew
- Page 121 and 122: 116 ANDRZEJ C. LESZCzyNSKI wymiaru
- Page 123 and 124:
- 118 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP zen
- Page 125 and 126:
120 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP i jak
- Page 127 and 128:
122 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP Teori
- Page 129 and 130:
ZDARZENIA - KSI1\ZKI - LUDZI E REA
- Page 131 and 132:
126 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE i
- Page 133 and 134:
128 ZDARZENIA - KSlJ\iKI - LUDZI E
- Page 135 and 136:
130 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE Na
- Page 137 and 138:
132 ZDARZENIA - KSlJ\2:Kr - LUDZIE
- Page 139 and 140:
134 ZDARZENIA - KSIA2:KI- LUDZIE ln
- Page 141 and 142:
136 ZDARZENIA - KSIJ\1:KI - LUDZIE
- Page 143 and 144:
138 ZDARZENIA - KSIA:l:KI - LUDZIE
- Page 145 and 146:
140 ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIE i
- Page 147 and 148:
142 ZDARZENIA - KS li\ZKI - LUDZIE
- Page 149 and 150:
144 ZDARZENIA - KSIJ\2:KI - LUDZIE
- Page 151 and 152:
146 ZDARZENIA - KSI.i\:,);KI - LUDZ
- Page 153 and 154:
148 AUTORZY TEGO NUMERU: sredniowie
- Page 155 and 156:
150 AUTORZY TEGO NUMERU: STEFAN WlL
- Page 157 and 158:
ISOMMAIRE I Apn:s avoir rernonte Ie
Change language