You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SREDNIOWIECZE - KOLEBKA EUROPY<br />
7<br />
jednak calej historii spoleczenstwa. Byl to wi~c praktycznie obszar<br />
dziewiczy, gdzie moma bylo stawiac nowe, zupelnie nowe pytania.<br />
Odnosilo si~ to rowniei do wieku XVI. Naleiy zwrocic uwag~, ie z dwoch<br />
ludzi, ktorzy zaloiyli i rozpropagowali "Annales", Marca Blocha i Luciena<br />
Fabvre'a, jeden pracowal nad sredniowieczem, a drugi nad XVI stuleciem.<br />
Nie jest to przypadek, ie propozycja innego widzenia historii wyszla od<br />
nich, ktorzy bad ali te malo znane epoki. J ak uprawiac histori~? Przede<br />
wszystkim nie indywid ualnie. To sprawa podstawowa. Historycy winni, jak<br />
to robil Bronislaw Geremek, wspo/pracowac z ekonomistarni, socjologami,<br />
etnologami. Nie zamykac si~ w ciasnym wi~zieniu, w jakim zamkn~la si~<br />
historia pozytywistyczna. Oznacza to rowniei obserwowanie biegu historii<br />
nie tylko w tym, eo najbardziej widoczne, poprzez wydarzenia, poprzez<br />
"wielkich ludzi", "aktorow historii". Jest to powierzchnia, a trzeba<br />
poznawac pot~my, gl~bszy nurt, plynqcy znacznie wolniej, gdyi to on jest<br />
motorem rozwoju cywilizacji. Tego chcialy "Annales". Tak wi~ jeieli<br />
chodzi 0 bogactwo tematow bad an, we Francji historia sredniowiecza<br />
oferuje ich znacznie wi~ej nii historia wspolczesna. To jeden aspekt.<br />
Drugi to gust czytelnikow. Wrocimy jeszcze do tego tematu; ie nasz<br />
poglqd, Bronislawa Geremka i moj, jest sluszny, dowodzi fakt, ie nasze<br />
ksiqiki si~ sprzedajq. Mamy wraienie, ie spelniamy oczekiwania. Piszemy<br />
.zawsze dla naszych kolegow historykow i dla student6w, ale jui nie<br />
wylqcznie dla nich, leez dla znacznie szerszego grona czytelnikow. Takie<br />
sluchaczy, gdyi pracujemy rowniei dla radia i telewizji. Mysl~, ie to nowe<br />
zainteresowanie historiq sredniowiecza - mowi~ 0 Francji, nie wiem, czy<br />
tak jest w Polsce - rna swe zrodlo w tym, ie nasze spoleczenstwo w gruncie<br />
rzeczy Zle si~ czuje w szarym i smutnym otoczeniu. Z jednej strony chce<br />
znac swojq toisamosc, szuka korzeni. Szuka tei obszaru dla marzen. Dla<br />
Francuzow wieki srednie sl! troch~ tym, czym dla Amerykanow byl Dziki<br />
Zachod. Widziano tam wymarzone, choc nie zawsze rzeczywiste cnoty<br />
naszych przodkow, a takie inny swiat, w ktorym moina umieszczac swoje<br />
zludzenia. We Francji spowodowalo to zainteresowanie areheologiq nowoczesnq,<br />
ktora zajmuje sit;: jui nie tylko samymi zabytkami, ale wszystkirni<br />
aspektami iycia materialnego, najmniejszyrni sladami pozostawionyrni<br />
przez ludzi iyjqcych w czasach Filipa Augusta.<br />
BRONISLAW GEREMEK: Zgadzam sit;: z Twojq analizq dotyczqcq<br />
epistemologii, ale ciekaw jestem, jakie jest iroolo tak szerokiego zainteresowania<br />
czytelnikow sredniowieczem? Sqdzt;:, ie naleialoby tu dostrzegac pewien<br />
rodzaj stratygrafii. Mamy tu wi~c najpierw poszukiwanie egzotyki, ktora jest<br />
najbliiej, ktora znajduje sit;: w naszych wlasnych korzeniach, w naszej tradycji,<br />
i to jest glowny motyw. Glowny, i moim zdaniem - jdli wolno mi wydac sqd<br />
wartosciujqcy - bardzo pozytywny. To bardzo wame, ale jest jeszcze cos<br />
innego: sredniowiecze ukazuje model spoleczenstwa uporzl!dkowanego, spoleczenstwa,<br />
w kt6rym czlowiek nie czuje sit;: wyalienowany, spoleczenstwa, gdzie<br />
wiara chrzeScijaitska jednoczy; no eoz, to tylko marzenie ...