Nr 448, wrzesieÅ 1992 - Znak

More documents

Recommendations

Info

12 Z G . DUBY lB. GEREMKIEM ROZMAWlA P. SAINTENY i nabieral mocy wielki ruch wzrostu, to znaczy mi~dzy okresem karolinskim i wiekiem XIII, kiedy to uksztaltowala si~ kultura europejska. Musimy probowac dokladnie ocenic rol~ chrzeScijanstwa i KoSciola. S:j,dz~, ze trzeba na nowo podj:tc ten problem w calosci, gdyz zagadnienie zostalo ile postawione, odwrocone, w wyniku uprzedzen b:j,dz pro-, b:j,di: anty-katolickich. Wracaj:j,c do Panskiego pytania dotycz:j,cego Genicota, s:j,dz~, ze niewielu jest ludzi, ktorzy wypowiadajqc slowo "sredniowiecze" zastanawiaj:j, si~ nad jego znaczeniem. Dla nich jest to etykietka. Moim zdaniem termin "sredniowiecze" obejmuje zbyt wiel e treSci i nalei:aloby przyjqc bardziej szczegolow:j, periodyzacj~, chocby tylko po to, by lepiej zrozumiec losy tej Europy, ktora powstala wlasnie w okresie nazwanym przeze mnie glownym okresem sredniowiecza. Czy pokcie sredniowiecza mozna slosowac w odniesieniu do innych cz~sci swiala? Czy islniejq "sredniowiecza" nie-europejskie? GEORGES DU1Y: Poj~e sredniowiecza odnosi si~ tylko do ElJropy i to tylko do cz~sci tego, co tradycyjna geografia, ta z atlasow naszego dziecinstwa, nazywala Europll. Odnosi si~ wylqcznie do chrzescijanstwa lacinskiego, to znaczy do Europy dzisiejszej obejmujqcej rowniei: Polsk~, Czecho-Slowacj~ i W~gry . Na tym koniec. Nie ma sredniowiecza chinskiego, nie istnieje sredniowiecze egipskie ani tureckie. Przypominam sobie, ze Femand Braude! naklanial mnie kiedys do napisania pracy, ktorej nigdy nie napisalem, poniewaz nie moma jej napisac. Dla serii, ktorq redagowal, mialem napisaC ksi4Zk~ pod tytulem Sredniowiecza. W rzeczywistosci jesl tylko jedno sredniowiecze, sredniowiecze europejskie. Oczywiscie moina przenieSc poj~cie sredniowiecza, rozwazac, czy w rozwoju cywilizacji chinskiej lub japonskiej istnieje [aza, w ktorej zjawiska spoleczne czy gospodarcze wykazujq jakqs analogi~ z tymi, jakie mialy miejsce w Europie mi~dzy V i XV stuleciem. Lecz bardzo szybko spostrzegamy, ze chociaz [aza taka istniala i choc porownanie nie jest bezuzytcczne, to jednak niezgodnosci S4 Iiczniejsze niili podobienstwa. Poj~ie sredniowiecza zostalo stworzone dla Europy i tyl ko dla Europy zachowuje waznosc. Czy zgadza si~ Pan z Bronislawem Geremkiem. ze w zadnym okresie swej hislorii Europa nie hyla lak spojna. jak w .§redniowieczu. gdy opierala si~ z jednej slrony na sacerdotum. z drugiej na studium; za lakq spojnosciq mozemy dzis lylko l~sknic? GEORGES DUBY: Mysl~, ie Europa powstala mi~dzy VIII a XIII stuleciem i nigdy nie byla tak zjednoczona jak wtedy. Jestem 0 tym przekonany. Warto zastanowic si~ nad wie!kim p~kni~iem mi~dzy chrzeScijanstwem lacinskim i greckim, ktore zaostrzylo si~ w XI wieku, nad tym pionowym p~kni~iem biegnqcym przez Po/wysep Balkanski i dzie!qcym Wschod od Zachodu. Prosz~ wsi:tsc do samochodu alba do pociqgu i pojechac z Wiednia do Belgradu. W pewnym momencie odniesie Pan
SREDNIOWIECZE - KOLEBKA EUROPY 13 wrazenie, jakby znalazl si~ Pan w innym sWleCie. Wczoraj oglqdalem w kinie film produkcji iranskiej, widziane w nim postacie: kobiet i m~zczyzn, natychmiast kojarzyly mi si~ z mieszkancami Serbii. Ale wjedZrnY do Chorwacji, zobaczymy zupelnie inny swiat. Podboj ottomanski zatrzymal si~ prawie na tej samej linii, co jeszcze pogl~bia granic
Page 2 and 3: .. WNUMERZE: Nie naleZy umieszczaC
Page 4 and 5: o Tw6RCroSCI J6ZEFA CZAPSKIEGO Jrry
Page 6 and 7: SREDNIOWIECZE KOLEBKA EUROPY Z GE
Page 8 and 9: 6 Z G. DUDY I D. GEREMKIEM ROZMAWIA
Page 10 and 11: 8 Z G. DUBY I B. GEREMKIEM ROZMAWIA
Page 12 and 13: 10 Z G. DUllY I B. GEREMKIEM ROZMAW
Page 16 and 17: 14 Z G. DUBY lB. GEREMKIEM ROZMAWIA
Page 18 and 19: 16 CZESLA W DEPTULA geograjii. przy
Page 20 and 21: 18 CZESLA W DEPTULA rodzaju ludzkie
Page 22 and 23: 20 CZESLA W DEPTULA kosmologicznego
Page 24 and 25: 22 CZESLA W DEPTULA wiecznosci i cz
Page 26 and 27: 24 CZESLA W DEPTULA stwa. Ogranicze
Page 28 and 29: 26 CZESLAW DEPTULA mitologi~ (m it
Page 30 and 31: SREDNIOWIECZE INSPIRACJE I OSTRZEZ
Page 32 and 33: 30 ROZMOWA Z JERZYM KLOCZOWSKIM roz
Page 34 and 35: 32 ROZMOWA Z JERZYM KLOCZOWSKIM Ocz
Page 36 and 37: JAN DRABINA KOSCIOL SREDNIOWIECZNY
Page 38 and 39: 36 JAN DRAntNA Apostolsk
Page 40 and 41: 38 JAN DRABINA a zamieszkuj,!ce go
Page 42 and 43: 40 JAN DRABINA Byly inne, wazniejsz
Page 44 and 45: HILDA GRAEF BERNARD Z'CLAIRVAUX B
Page 46 and 47: 44 HILDA GRAEF Lasce ... 9,29). To
Page 48 and 49: 46 HILDA G RAEF w duchowoSci chrzeS
Page 50 and 51: 48 HILDA GRAEF W dziele wezeSniejsz
Page 52 and 53: 50 HILDA GRAEF z obaw,!: i drzeniem
Page 54 and 55: 52 HILDA GRAEF obecnosc tylko po po
Page 56 and 57: GERHART B. LADNER AD IMAGINEM DEI
Page 58 and 59: 56 GERHART B. LADNER Boga-Czlowieka
Page 60 and 61: 58 GERHART B. LADNER z malowidla, a
Page 62 and 63: 60 GERHART B. LADNER zwanej Codex G
Page 64 and 65:
62 G ERHART B. LADNER przedstawic t
Page 66 and 67:
64 GERHART B. LADNER jest zapewne p
Page 68 and 69:
66 G ER HART B. LADNER wizerunku cz
Page 70 and 71:
68 GERHART B. LADNER symbolicznym p
Page 72 and 73:
70 GERHART B. LADNER przeciwstawial
Page 74 and 75:
WOJCIECH BALUS ACEDIA I JEJ NAST~
Page 76 and 77:
74 WOJCIECH BALUS orientacj,! tekst
Page 78 and 79:
76 WOJCIECH BALUS Wsrod poczwar, co
Page 80 and 81:
78 WOJCIECH BALUS Czym jednak ennui
Page 82 and 83:
80 WOJC1ECH BALUS ny objawia sitr r
Page 84 and 85:
82 ZYGMUNT KUBIAK W p6Znej staroi:y
Page 86 and 87:
84 ZYGMUNT KUBIAK podziemnego wraca
Page 88 and 89:
86 ZYGMUNT KUBIAK siy nie tylko z m
Page 90 and 91:
88 KRZYSZTOF KOWALSKI oczekiwan? Te
Page 92 and 93:
ROK 1492 CZYLI POOR6z DO RAJU ZlEMS
Page 94 and 95:
ROK 1492 CZYLI PODR6z DO RAJU Z1EMS
Page 96 and 97:
ROK 1492 CZYU PODR62 DO RAJU Z1EMSK
Page 99:
~~ ' ~~~9 ~~':'d~ J"tVIt" )~~ ~~ ~
Page 103 and 104:
98 KRYSTYNA CZERNI Jest paradoksem,
Page 105 and 106:
100 KRYSTYNA CZERNI Czapski zastrze
Page 107 and 108:
102 KRYSTYNA CZERNI kapistom, trakt
Page 109 and 110:
104 JANUSZ MARCINIAK rozwazan nad p
Page 111 and 112:
106 JANUSZ MARCINIAK rozumiemy to w
Page 113 and 114:
108 JANUSZ MARCINIAK na przekor. Ro
Page 115 and 116:
110 TOMASZ GRYGLEWICZ iywiolow~ i s
Page 117 and 118:
TEMATY I REFLEKSJE ANDRZEJ C. LESZC
Page 119 and 120:
114 ANDRZEJ C. LESZCZYNSKI i niepew
Page 121 and 122:
116 ANDRZEJ C. LESZCzyNSKI wymiaru
Page 123 and 124:
- 118 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP zen
Page 125 and 126:
120 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP i jak
Page 127 and 128:
122 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP Teori
Page 129 and 130:
ZDARZENIA - KSI1\ZKI - LUDZI E REA
Page 131 and 132:
126 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE i
Page 133 and 134:
128 ZDARZENIA - KSlJ\iKI - LUDZI E
Page 135 and 136:
130 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE Na
Page 137 and 138:
132 ZDARZENIA - KSlJ\2:Kr - LUDZIE
Page 139 and 140:
134 ZDARZENIA - KSIA2:KI- LUDZIE ln
Page 141 and 142:
136 ZDARZENIA - KSIJ\1:KI - LUDZIE
Page 143 and 144:
138 ZDARZENIA - KSIA:l:KI - LUDZIE
Page 145 and 146:
140 ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIE i
Page 147 and 148:
142 ZDARZENIA - KS li\ZKI - LUDZIE
Page 149 and 150:
144 ZDARZENIA - KSIJ\2:KI - LUDZIE
Page 151 and 152:
146 ZDARZENIA - KSI.i\:,);KI - LUDZ
Page 153 and 154:
148 AUTORZY TEGO NUMERU: sredniowie
Page 155 and 156:
150 AUTORZY TEGO NUMERU: STEFAN WlL
Page 157 and 158:
ISOMMAIRE I Apn:s avoir rernonte Ie
show all

Nr 448, wrzesieÅ 1992 - Znak

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Nr 448, wrzesieÅ 1992 - Znak