Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
LAPIDARIUM <br />
JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP . <br />
CZTERY ZYWIOLY: OGIEN <br />
Widzialem raz tylko pozar lasu - ale widok ten pozos tal we mnie na<br />
cale zycie. Przedtem nie mia/em pojycia 0 tym, jakq pot~gq jest zywiol<br />
ognia, pochlaniajqcy wszystko, co tylko napotka na swojej drodze.<br />
Przerazajqcy doprawdy widok, lecz jednoczesnie fascynujqce doswiad <br />
c~enie. Ale ogien rna i innq twarz. Kazdy z nas chowa w pami~ci<br />
wspomnienie dobrotliwego blasku ogniska, ciepla gromadzqcego w~rowcow<br />
przysiadlych na ldnej polanie, warzqcych jakqs turystycznq pot raw~<br />
czy slynnq leSnq herbat~ z igliwiem.<br />
Zywioly Sq dwuznaczne: woda niesie i zycie, i smierc; podobnie ogien,<br />
raz przychylny czlowiekowi i sluzqcy mu, innym zas razem grozny<br />
i niszczqcy. Pi sal wie\ki mysliciel i marzyciel Gaston Bachelard:<br />
OgiCll jcst zjawiskiem uprzywilejowanym, kt6re moie wszyslko wyjaSniac.<br />
Jcieli wszystko, co zmienia sil! wolno, Llumaczy si\! iyciem, wszystko, co<br />
zmienia si\! szybko, lIumaczy si\! ogniem. OgieI'1 jest w najwyzszym stopniu<br />
iywotny. Ogien jest intymny i uniwersalny. Plonie w naszym sercu. Plonie<br />
w niebie. Wypelza z gl\!bin substancji i zjawia si\! jako milosc. Wpelza<br />
w rnateri\! i ukrywa si\! utajony jak nienawisc i zemsta. Ze wszyslkich zjawisk<br />
jest naprawd\! jedyn)111, kt6re moze calkowicie I~czyc obie warlosci przeciwn~<br />
: dobro i zlo. RozswieLla raj. Pali w piekle. Jest rozkosz~ i tortur~ . Sprawla<br />
przyjemnosc dziecku grzecznie siedz~cemu kolo niego, ale karze wszelkie<br />
niepos/uszenstwo, kiedy chce si\! igrac zbyt blisko z jego plomieniem.<br />
Oznacza dobrobyt i szacunek. Jest bogiem opiekunczym i straszliwym,<br />
dobrym i z1ym. Moze sobie zaprzeczac.<br />
Moze wlasnie ta dwuznacznosc czy tez dwu-biegunowosc sprawia, iz<br />
symbol ognia tak cz~sto wyst~puje w obszarze religii. Spotykamy si~<br />
z poglqdem, ze religia to stosunek czlowieka do sacrum, do swi~tosci. Nie<br />
b~d~ zagl~bial si~ w zawile spory, nad kt6ryrni trawiq zycie uczeni m~zowie<br />
i niewiasty; w tej chwili jest wazne jedno spostrzezenie: swi~tosc wywoluje<br />
podwojnq reakcj~, spotykajqcy si~ z ni q czlowiek reaguje zarowno przcra