Nr 448, wrzesieÅ 1992 - Znak

More documents

Recommendations

Info

16 CZESLA W DEPTULA geograjii. przyrodoznawstwa i medycyny. Autorytet wyzszej cywilizacji chronil mit%gi~ Srodziemnomorza pod szy/dem pradawnej uczonosci luh ksztalcqcej rozrywki. • • • Dominuj,!c,! rol~ odgrywala jednak w sredniowieczu oczywiScie tradycja judeo-
SwiAT MITU - SWIAT WYOBRAZEN 17 przynaleiec do istoty znikomych stworzen. Jdli w obr~bie kosmosu, ziemi, iycia zbiorowego ijednostkowego powstaj~ pewne sfery sakralne (czasowe, przestrzenne, instytucjonalne, rzeczowe), wynika to z "nawiedzania" swiata przez Boga osobowego, kt6ry ujawnia sw~ obecnosc i dzialanie w stworzeniu przez szczeg61ne akty zaleine od Jego arbitralnej decyzji ("Nawiedzeniem" pr zer astaj~cym wszystkie inne jest oczywiScie Weielenie). Sprawa dotyczy przede wszystkim wizji swiata Iudzkiego. Pierwiastek sakralny pozostaje dla niej konstytutywny, lecz plynie to tylko ze szczeg61nego statusu czlowieka w re1acjach Stw6rca-stworzenie. Nie rna mowy 0 kosmologicznych zr6dlach owego sacrum, przy czym doniosle znaczenie posiada tu dekosmologizacja ludzkich praw, instytucji, system6w wladzy. Dekosmofogizacja Boga i desakralizacja kosmosu koresponduj~ z przesuni~iem akcentu w poj mowaniu i wartosciowaniu rzeczywistoSci ze sfery przestrzeni na sfer~ czasu. Przezwyci~ione zostalo znarnienne dla starych kosmo- i teogonii d~ienie do "mnoienia przestrzeni" i sakralnego ustalania struktur przestrzennych. J ako zasadniczy czynnik integruj~cy obraz swiata jawi si ~ wlasnie czas, kt6ry ulega tei dekosmologizacji, staje si~ czasem historycznym. W czas historyczny przemieszczona zostaje z czasu mitycznego, czyli z odnawianej w cyklach rzeczywistoSci prapocz~t !Cu, podstawowa relacja pomi~zy B6stwem a czlowiekiem. Zbawienie lud zkoSci dokonuje s i ~ w historii. Wydarzenia historyczne nabieraj~ charakteru teofanii. Stosunek Boga do swiata nie jest jui rnitologiczny (w sensie mitu kosmologicznego) Iecz historyczny, a Jego czyny staj~ si~ sil~ tworz:tCl! niepowtarzalny dramat dziejowy Iud ow, sil:t wytyczaj:tc:t kierunek okrdlonym etiologicznie procesom obejmuj:tcym znany orbis lerrarum. W dramacie tym uczestniczy czlowiek jako aktywny podmiot dzi alan - partner Przymierzy z Bogiem. To wlasnie w wypelnionej znaczeniem hi storii objawia si~ sens jego egzystencji i jego przeznaczenie. Czlowiek wsp61dziala z planarni Stw6rcy i Zbawiciela lub si~ im przeciwstawia. Nie moie oczywiscie w ostatecznym rozrachunku ich zrnienic, ale jego wolnosc wplywa na bieg dzialan Boiych. Nadaje to dziejom gl~boki wymiar religijno-moralny. Rownoczesnie historia zrywa tu z czasem cyklicznym. Wprowadza na jego miejsce czas stworzony wraz z dziejami i maj:tcy kres u ich kresu - czas linearny, wektorowy, nieodwracalny. Prezentuje sob:t proces 0 okreslonym kierunku i celu. W zwi:l,Zku z powyiszym, zasadnicze przelamywanie dawnych struktur swiatopogl:tdowych przez przeslanie biblijne dokonywalo si~ nie poprzez refleksj~ na temat kosmosu i przyrody, lecz wlasnie poprzez okrdlon:t wizj~ i i nterp retacj ~ historii. Pismo S wi~te konstytuowalo i scalalo obraz swiata przez sw6j charakter historyczny. Wlasnie Objawienie Boga w dziejach nadaje wszystkim rzeczom isprawom wlasciwe znaczenie, ktore naleiy odkrywae poprzez ciqgly wysitek interpretacyjny. Historia czynow Boiych wci:tgaj:tca w sw:t 'k ruen~ wszystko, co si~ dzieje, staje si~ histori:t powszechn:t - histori~
Page 2 and 3: .. WNUMERZE: Nie naleZy umieszczaC
Page 4 and 5: o Tw6RCroSCI J6ZEFA CZAPSKIEGO Jrry
Page 6 and 7: SREDNIOWIECZE KOLEBKA EUROPY Z GE
Page 8 and 9: 6 Z G. DUDY I D. GEREMKIEM ROZMAWIA
Page 10 and 11: 8 Z G. DUBY I B. GEREMKIEM ROZMAWIA
Page 12 and 13: 10 Z G. DUllY I B. GEREMKIEM ROZMAW
Page 14 and 15: 12 Z G . DUBY lB. GEREMKIEM ROZMAWl
Page 16 and 17: 14 Z G. DUBY lB. GEREMKIEM ROZMAWIA
Page 20 and 21: 18 CZESLA W DEPTULA rodzaju ludzkie
Page 22 and 23: 20 CZESLA W DEPTULA kosmologicznego
Page 24 and 25: 22 CZESLA W DEPTULA wiecznosci i cz
Page 26 and 27: 24 CZESLA W DEPTULA stwa. Ogranicze
Page 28 and 29: 26 CZESLAW DEPTULA mitologi~ (m it
Page 30 and 31: SREDNIOWIECZE INSPIRACJE I OSTRZEZ
Page 32 and 33: 30 ROZMOWA Z JERZYM KLOCZOWSKIM roz
Page 34 and 35: 32 ROZMOWA Z JERZYM KLOCZOWSKIM Ocz
Page 36 and 37: JAN DRABINA KOSCIOL SREDNIOWIECZNY
Page 38 and 39: 36 JAN DRAntNA Apostolsk
Page 40 and 41: 38 JAN DRABINA a zamieszkuj,!ce go
Page 42 and 43: 40 JAN DRABINA Byly inne, wazniejsz
Page 44 and 45: HILDA GRAEF BERNARD Z'CLAIRVAUX B
Page 46 and 47: 44 HILDA GRAEF Lasce ... 9,29). To
Page 48 and 49: 46 HILDA G RAEF w duchowoSci chrzeS
Page 50 and 51: 48 HILDA GRAEF W dziele wezeSniejsz
Page 52 and 53: 50 HILDA GRAEF z obaw,!: i drzeniem
Page 54 and 55: 52 HILDA GRAEF obecnosc tylko po po
Page 56 and 57: GERHART B. LADNER AD IMAGINEM DEI
Page 58 and 59: 56 GERHART B. LADNER Boga-Czlowieka
Page 60 and 61: 58 GERHART B. LADNER z malowidla, a
Page 62 and 63: 60 GERHART B. LADNER zwanej Codex G
Page 64 and 65: 62 G ERHART B. LADNER przedstawic t
Page 66 and 67: 64 GERHART B. LADNER jest zapewne p
Page 68 and 69:
66 G ER HART B. LADNER wizerunku cz
Page 70 and 71:
68 GERHART B. LADNER symbolicznym p
Page 72 and 73:
70 GERHART B. LADNER przeciwstawial
Page 74 and 75:
WOJCIECH BALUS ACEDIA I JEJ NAST~
Page 76 and 77:
74 WOJCIECH BALUS orientacj,! tekst
Page 78 and 79:
76 WOJCIECH BALUS Wsrod poczwar, co
Page 80 and 81:
78 WOJCIECH BALUS Czym jednak ennui
Page 82 and 83:
80 WOJC1ECH BALUS ny objawia sitr r
Page 84 and 85:
82 ZYGMUNT KUBIAK W p6Znej staroi:y
Page 86 and 87:
84 ZYGMUNT KUBIAK podziemnego wraca
Page 88 and 89:
86 ZYGMUNT KUBIAK siy nie tylko z m
Page 90 and 91:
88 KRZYSZTOF KOWALSKI oczekiwan? Te
Page 92 and 93:
ROK 1492 CZYLI POOR6z DO RAJU ZlEMS
Page 94 and 95:
ROK 1492 CZYLI PODR6z DO RAJU Z1EMS
Page 96 and 97:
ROK 1492 CZYU PODR62 DO RAJU Z1EMSK
Page 99:
~~ ' ~~~9 ~~':'d~ J"tVIt" )~~ ~~ ~
Page 103 and 104:
98 KRYSTYNA CZERNI Jest paradoksem,
Page 105 and 106:
100 KRYSTYNA CZERNI Czapski zastrze
Page 107 and 108:
102 KRYSTYNA CZERNI kapistom, trakt
Page 109 and 110:
104 JANUSZ MARCINIAK rozwazan nad p
Page 111 and 112:
106 JANUSZ MARCINIAK rozumiemy to w
Page 113 and 114:
108 JANUSZ MARCINIAK na przekor. Ro
Page 115 and 116:
110 TOMASZ GRYGLEWICZ iywiolow~ i s
Page 117 and 118:
TEMATY I REFLEKSJE ANDRZEJ C. LESZC
Page 119 and 120:
114 ANDRZEJ C. LESZCZYNSKI i niepew
Page 121 and 122:
116 ANDRZEJ C. LESZCzyNSKI wymiaru
Page 123 and 124:
- 118 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP zen
Page 125 and 126:
120 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP i jak
Page 127 and 128:
122 JAN ANDRZEJ KLOCZOWSKI OP Teori
Page 129 and 130:
ZDARZENIA - KSI1\ZKI - LUDZI E REA
Page 131 and 132:
126 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE i
Page 133 and 134:
128 ZDARZENIA - KSlJ\iKI - LUDZI E
Page 135 and 136:
130 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE Na
Page 137 and 138:
132 ZDARZENIA - KSlJ\2:Kr - LUDZIE
Page 139 and 140:
134 ZDARZENIA - KSIA2:KI- LUDZIE ln
Page 141 and 142:
136 ZDARZENIA - KSIJ\1:KI - LUDZIE
Page 143 and 144:
138 ZDARZENIA - KSIA:l:KI - LUDZIE
Page 145 and 146:
140 ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIE i
Page 147 and 148:
142 ZDARZENIA - KS li\ZKI - LUDZIE
Page 149 and 150:
144 ZDARZENIA - KSIJ\2:KI - LUDZIE
Page 151 and 152:
146 ZDARZENIA - KSI.i\:,);KI - LUDZ
Page 153 and 154:
148 AUTORZY TEGO NUMERU: sredniowie
Page 155 and 156:
150 AUTORZY TEGO NUMERU: STEFAN WlL
Page 157 and 158:
ISOMMAIRE I Apn:s avoir rernonte Ie
show all

Nr 448, wrzesieÅ 1992 - Znak

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Nr 448, wrzesieÅ 1992 - Znak