IzvjeÅ¡Äe o stanju prirode 2005. - Priroda
IzvjeÅ¡Äe o stanju prirode 2005. - Priroda
IzvjeÅ¡Äe o stanju prirode 2005. - Priroda
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Krajolici urušenih<br />
krških ponikvi<br />
Krajolici<br />
submediteranskih<br />
ponikvi<br />
Krajolici<br />
pretplaninskih i<br />
gorskih ponikvi i<br />
uvala – mrazišta<br />
Krajolici podzemnih<br />
krških prostora<br />
Meraške jame,<br />
Sovjak<br />
Breški dol,<br />
Kneždol,<br />
Kapitovac,<br />
Bezjakov dol,<br />
Ugorovo, Blaž,<br />
Sipin dolac,<br />
Praputnjarski<br />
dolac, Svinjski<br />
dolac i mnoge<br />
druge submediteranske<br />
ponikve<br />
Ceclje, V.<br />
Snežno, Viljska<br />
ponikva, Pribiniš,<br />
Lazac, Fratrovi<br />
dolci, Matić<br />
poljana,<br />
Kamerkin dol i<br />
mnoge manje<br />
ponikve i uvale<br />
Gorskog kotara<br />
(ponikve i uvale<br />
mogu se<br />
promatrati kao<br />
fizionomski<br />
različiti tipovi<br />
krajolika, ali<br />
sličnih ekoloških<br />
uvjeta – mrazišta,<br />
(Sijerković 2001)<br />
špilja Vrelo,<br />
Biserujka,<br />
Lokvarka,<br />
Bukovac pećina,<br />
Ledenica kod<br />
Mrkoplja i brojne<br />
druge špilje, jame<br />
i ponori u kršu<br />
urušene<br />
nekadašnje<br />
krške šupljine,<br />
a sada ponikve<br />
okomitih<br />
stjenovitih<br />
strana,<br />
geomorfološki i<br />
vegetacijski<br />
fenomen<br />
duboke reljefne<br />
uleknine –<br />
ponikve u<br />
krškom<br />
krajoliku<br />
primorja u<br />
kojima se često<br />
nakuplja deblja<br />
naslaga tla,<br />
mogu biti i<br />
šumovite, ali je<br />
onda u njima<br />
razvijena<br />
bogata<br />
mezofilna<br />
šumska<br />
vegetacija<br />
Često duboke<br />
šumovite<br />
ponikve i uvale<br />
travnatog ili<br />
stjenovitog dna,<br />
zbog izrazite<br />
temperaturne<br />
inverzije<br />
predstavljaju<br />
mrazišta sa<br />
specifičnom<br />
florom i<br />
vegetacijom,<br />
pretplaninska i<br />
montana<br />
smrekova šuma<br />
jedna je od<br />
posebnosti<br />
ovog tipa<br />
krajolika<br />
špilje, jame i<br />
ponori s<br />
kalcitnim ili<br />
ledenim<br />
tvorevinama<br />
(stalagmiti i<br />
stalaktiti),<br />
podzemne<br />
tekućice i<br />
stajaćice,<br />
ponornice<br />
napušteno<br />
pribježišta<br />
specifičnom<br />
živom svijetu,<br />
posebne točke u<br />
kršu potencijalno<br />
zanimljive<br />
(eko)turistima –<br />
Meraške jame<br />
često s<br />
travnjacima na<br />
dnu ili služe<br />
(nekoć) kao<br />
obrađeni dolci,<br />
ponekad u njima<br />
može biti izvor ili<br />
lokva pa su bili<br />
važni u<br />
vodoopskrbi na<br />
kršu, podrška<br />
izrazitom<br />
bogatstvu<br />
bioraznolikosti<br />
Predstavljaju<br />
jedan od najzanimljivijih<br />
površinskih<br />
pojava u kršu,<br />
izražen estetski<br />
moment i<br />
važnost u zaštiti<br />
prirodnih<br />
vrijednosti zbog<br />
dubinske<br />
zonacije i<br />
vegetacijskog<br />
fenomena<br />
ponikvi!<br />
krško podzemlje<br />
obiluje vodom i<br />
važno je u<br />
vodoopskrbi i<br />
pročišćavanju<br />
pitke vode,<br />
turističko<br />
značenje zasad<br />
skromno,<br />
omogućen<br />
razvitak<br />
endemičnog<br />
živog svijeta<br />
Meraške jame<br />
potrebno zaštititi,<br />
ponikva Sovjak<br />
nažalost<br />
uništena<br />
(odlagalište<br />
tekućeg<br />
industrijskog<br />
otpada!)<br />
u ponikve se<br />
odbacuje<br />
raznovrsni otpad,<br />
pa su npr.<br />
ponikve Viševac,<br />
Osojnica i Duplje<br />
pretvorene u<br />
odlagališta<br />
komunalnog<br />
otpada<br />
Zbog posebnih<br />
svojstava<br />
osjetljive su na<br />
ekološke<br />
poremećaje, ali<br />
većina zbog<br />
nepristupačnosti<br />
i udaljenosti<br />
zasad nije<br />
ugrožena<br />
sve veći pritisak<br />
zbog<br />
onečišćenja,<br />
turistima je<br />
dostupan tek<br />
manji dio, ostale<br />
posjećuju<br />
speleolozi, a<br />
najveći dio ih je<br />
zasad nepoznat i<br />
nedostupan<br />
38
Change language