ROSETTA_MAGAZINE_201303

86
uygulayınca başı derde giriyor ve
sürgünlerde yaşıyor. Ama Batılılaşma
başka, aydınlanma başka. Batılılaşma,
Batıyı giyimde kuşamda, mimaride taklit
etmek. Ama kafada değil. Mithat Paşa,
Batıcıdır ama aydınlanmacı değildir. Mithat
Paşa meşrutiyet, demokratik düzen diyor,
evet kabul, bunlar Batılılaşma. Ama
ne Mithat Paşa, ne de Namık Kemal
aydınlanmadan, kafayı değiştirmekten
yana değiller. Yani bu kişiler dışarıdaki
aydınlanma akımının farkında değiller.
Bunlar İslam bakışından kendilerini
kurtaramıyorlar. Atatürk ile Namık Kemal
aynı dönemde yaşasalardı, mutlaka
çatışırlardı. Atatürk Tevfik Fikret’e ve
Namık Kemal’e hayran. Namık Kemal’in
vatan sevgisinden etkilenmiş. Namık
Kemal zamanında Latin harfleri tartışılıyor
ve Namık Kemal, “Felaket, katiyen olmaz,
Latin harflerini kabul edersek, din elden
gider, Osmanlı Devleti dağılır, millet,
milliyet, vatan kalmaz” diyor. “Eğitim ne
demek! Biz Laza, Kürde, Arnavut’a, okuma
yazma öğretirsek başkaldırır bunlar”
sözlerini söyleyen de Namık Kemal. Namık
Kemal’i insan olarak seviyorum. Binlerce
mektubunu taradım. Arkadaşlarıyla,
ailesiyle iyi ilişkilerini de görüyorum,
tutucu taraflarını da görüyorum. Tevfik
Fikret’i, Atatürk’ü, Sabahattin Ali’yi, Nazım
Hikmet’i hayranlıkla kitaplaştırdım. Ama
Namık Kemal hakkında kitap yazarken, ne
dediyse onu yazdım.
Nazım Hikmet hakkında da kitap yazdım.
Nazım ile benim dostluğum olmuştur. Çok
sempatik, dünya tatlısı birisiydi. Gayet
alçakgönüllüydü. Bir birbirimizi görür
görmez kucaklaşmıştık. Aramızda 21 yaş
farkı olmasına rağmen yakın arkadaştık.
Nazım özgür bir insandı, yenilikçiydi,
devrimciydi ve dünyanın ne yönde
gittiğini kavramıştı. Yaşamında ödün
vermedi. Eğer 1937’de Ankara’ya gittiği,
Şevket Süreyya ile Şükrü Kaya ve Şükrü
Sökmensüer’i görüp konuştuğu zaman
en ufak bir ödün verseydi, bakan olurdu,
genel müdür olurdu. Dürüstlüğünden
sapmadı. Moskova’ya gittiğinde “Moskova
Uşağı” olmadı. Orada kafa tuttu. Şehir
gezdirilirken gördüğü büyük binaları
sorduğunda, “Bunları Stalin yaptırdı”
dediklerinde Nazım Hikmet, “Ben Stalin
diye bir mimar tanımıyorum,” diyebilmişti.
Nazım Hikmet, Mayakovski’nin getirdiği
yeni şiir düzeninden yararlandı ama
Nazım’a özgü olan onun şiirinin sadece
şekil ve düzeni değildi. İçerik olarak
insanların düşünüp de söyleyemediklerini
açık açık söyledi. Kalıpları yıktı, herkese
seslendi. Neruda’lar Nazım’a hayrandı. Onu
görmeyenler de kendisine hayrandı. Nazım
bütün dünyada popüler oldu.
Dünyanın çeşitli yerlerinde yazarların,
sanatçıların, gazetecilerin toplantıları
yapılıyor. Oralarda hiç çatışma yok. Onlar kendi
aralarında anlaşıyor, aynı ilkelerde birleşiyorlar.
Yazarlar ve gazeteciler yazılarıyla, haberleriyle
dünya barışını genelde koruyorlar. Gazeteciler
kısmen patronlarına bağlı olduğundan
biraz daha sınırlanabilse de, yazarlar öyle
değil. Kitaplarını özgürce yazıyorlar. Bunlar
dünyayı değiştirecek kişiler değil. Bunlar
dünyayı değiştirmeyecekler. Ama bu ortamı
hazırlıyorlar. Dünyayı değiştirecek olanlar
gençler ve ben ileriye umutla bakıyorum. Her
şeye rağmen gençlere güveniyorum.
Doğan Hızlan
ThE FUTURE OF TURKISh LITERATURE
By Doğan HIZLAN Turkey
Translated by Mesut Şenol
If we examine universal criteria then
Turkish literature today can be deemed
compatible with global standards. Let us
not forget about the language barrier yet
these days this is largely being overcome by
the translation of Turkish literary works.
How do Western readers view our
literature, and which books of ours attract
their attention?
When we look at this issue from such
a perspective, we perceive expectation
differences between readers in this
country and those in the western world.
A piece of literature reflects the social
and political history of a given country.
Additionally, its geography should be
represented in that literature. When we
talk about the characteristics of western
literature, we recognize that the West
considers our literature through an
“orientalist” perception. In fact we all
know that our literature embraces not only
orientalist but also many other features.
We have to consider the nature of the most
read foreign literary works.
The literati of the colonial countries live in
the West and write narratives about their
own native countries.
They too take a great interest in those works
dealing with the people of the old colonies,
87