Lubuskie Pismo Literacko-Kulturalne

intymnych, trudnych, wręcz boleśnie uwierających jejkobiecą (także matczyną – Syn) duchowość (Buty,Róża), gdy dotyczą przeżyć z najbliższym mężczyzną.Bywa, że te „bolesne wspomnienia” chciałoby sięzostawić, ale czy to możliwe? Od razu dodać muszę –nigdy nie jest to egzaltacja sprawami lub przeżyciami,ale oddanie w możliwie pełnym zakresie ich realnegokształtu. W każdym razie jest to obejmowanie codziennegożycia oraz tego, co już było. W jakimś sensie rozliczenie,może nawet remanent lub weryfikacja wartości.Wiersze Małgorzaty Michalak mają najczęściejkształt opowieści. Poznajemy więc historię jej życia.Opowieść respektuje detaliczną rzeczowość świata,jak np. w pięknym wierszu Wielkanoc: „Święto,zimno, do starej katedry zmierzałam”, „Dzwonzaczął bić w pół do piątej.”, „Samolot nisko przeleciałnad wieżą”. Wszystko tu jest wyraźne, dopełnione,mające początek i zakończenie, niekiedy zaskakującąpuentą. Nic się poza to, co poetka ustala, dalej nierozlewa. Gdyż wiersz innymi prawami się rządzi, niejest samą rzeczywistością, oczywiście, wyłączanawet od ludzi i ze świata. Później jest oczywiściepowrót „z radością” (Ocean). To dobrze, że jest totutaj rozumiane. W każdym razie może wzruszaćgłówny nurt tych wierszy, który dotyczy doświadczeniażycia osobistego. Ono samo nie jest nawetpoetyzowane. Ciężar tego doświadczenia nie pozwalana dłuższe eskapady typowo wyobraźniowe.Niektóre z wierszy, jak np. Jej oczy, po prostuwstrząsają dramatyzmem. Świadczą o rzetelnościi rozumieniu powagi spraw zasadniczych dla sensuludzkiego cierpienia.A przeczytajmy choćby i wiersz Ślad na stronie31. Celnie, zaskakująco dobrze spuentowany. Prawdziwy,utrzymany w tonie spokojnej, niemal beznamiętnejrelacji, pełen wspomnienia, nostalgii,wrażliwości i czułego odczuwania egzystencji. Ważnydla tego tomiku jest też wiersz Dom, gdyż ustalapodmiotową tożsamość. Ten nurt mnie w tomikuWiersze najbardziej przekonuje. Wiem, że jestnajtrudniejszy, gdyż wymaga dogłębnej refleksji orazszczególnego wysiłku odważnego spojrzenia nasiebie, poniekąd jak na własną twarz w lustrze.Czytając takie wiersze, czytelnik musi przypomniećsobie istnienie świata wartości i konieczność pokonaniawewnętrznej ułudy. I to się w wielu wierszach, nietylko w tych najbardziej osobistych, gorzkich, zaznacza,ale choćby w takim utworze jak Samotniaopisującym wybór drogi „do świątyni Wang”. Jakwiadomo tam „dwa szlaki prowadzą”. Poetkadeklaruje wybór tego trudniejszego, kamienistego,ale ciekawszego, bogatszego o „jeden widok”, którytylko „z tamtego miejsca można zobaczyć”. Możnasądzić, że jest to wyznanie, dające się traktowaćszerzej, jako quasi-filozoficzne. O przyszłościrozpoczętej bardzo udanie drogi poetyckiej tego typuwybory będą decydować.Gwoli ścisłości muszę tu dodać, że miejscamitonacja tych wierszy jest też lekka. Poetka popisujesię dowcipem, przekorą, poczuciem humoru, kokieteryjnąprzewrotnością, np. Ty i Ja. Widać jednak, żegroteska do głosu dochodzi raczej incydentalnie,jakby w celu chwilowego zakrycia lub oddalenia doznańdramatycznych.Książka ta wymaga czytelnika, który patrzywrażliwie na życie. Wierzę, że taki się znajdzie.Wypada mi tylko życzyć poetce, by to nie była jedynajej książka poetycka. W co również wierzę.Czesław Sobkowiak111