Naknadno sticanje osnovnog obrazovanja
Naknadno sticanje osnovnog obrazovanja - Podrška obrazovanju ...
Naknadno sticanje osnovnog obrazovanja - Podrška obrazovanju ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
68 69<br />
Prema Kolbovom modelu učenje, odnosno promjene i rast se dešavaju kroz jedan integriran proces, odnosno<br />
ciklus koji se sastoji od nekoliko faza:<br />
žuljevito tijelo<br />
Konkretno iskustvo, odnosno doživljavanje. Učenje započinje kada se ličnost suoči sa novim konkretnim<br />
iskustvom (događanje ili djelovanje) i udubljuje se u njegovo razumijevanje kroz procese posmatranja, osjećanja<br />
i reagiranja.<br />
Refleksivna opservacija. Ova faza je ustvari traganje za odgovorom na pitanje: šta je primijećeno, šta je učinjeno<br />
i/ili doživljeno. U suštini riječ je o prikupljanju podataka o doživljenom i njihovoj kritičkoj procjeni.<br />
Konceptualizacija. U ovoj fazi učenje se odvija kao proces analiziranja podataka i njihovo osmišljavanje.<br />
Pojedinac, tim ili organizacija se pitaju za značenje onog što su doživjeli, a to znači da «ulaze» u interpretaciju<br />
doživljenog i da shodno tome razviju odgovarajuće teorije i pojmove da bi ga razumjeli.<br />
verbalni<br />
numerički<br />
vremenski<br />
matematički<br />
intelektualni<br />
pojedinačni<br />
figurativni<br />
analogni<br />
nevremenski<br />
muzički<br />
simbolički<br />
cjeloviti<br />
Aktivno eksperimentiranje ili testiranje implikacija u novim situacijama. U ovoj fazi učenje se dešava kao<br />
razmatranje implikacija i modificiranje ponašanja, odnosno znanja. Ličnost, tim ili organizacija se nalaze pred<br />
pitanjem: Šta će se desiti? Šta treba izmijeniti. Koje akcije treba poduzeti?<br />
Na osnovu ovog modela Kolb je razvio inventar stilova učenja (ne kognitivnih stilova) koji govori o nečijim<br />
preferencijama u učenju i koji varira od situacije do situacije, a čija je osnovna namjena razumijevanje i<br />
predikcija nečijeg ponašanja u situaciji iskustvenog učenja. Riječ je u suštini o dominantnim načinima<br />
kognitivne kontrole koji se odvijaju prilikom učenja i rješavanja problema. Kolb govori o sljedećim stilovima<br />
učenja koji predstavljaju dominantnu kombinaciju različitih faza učenja:<br />
Konverger - apstraktna konceptualizacija i aktivno eksperimentiranje. Konverger je onaj koji pokušava da riješi<br />
problem strogo se oslanjajući na hipotetičko deduktivno rezoniranje. Konverger je izuzetan kada postoji samo<br />
jedno rešenje za dati problem. Njih uglavnom opažaju kao neemocionalne i kao one koji više vole da se bave<br />
stvarima i idejama nego ljudima.<br />
Diverger - konkretno iskustvo i refleksivna opservacija. Ovom stilu pripada onaj ko nastoji da sagleda stvari iz<br />
različitih perspektiva težeći njihovoj sinergiji i organizaciji u «geštalt-u», oslanjajući se pri tom prije svega na<br />
«oluju ideja» ili «produkciju ideja». Oni su potpuna suprotnost divergerima, što znači da ih drugi opažaju kao<br />
emocionalne i kao one koji se prije svega bave ljudima.<br />
Asimilator - apstraktna konceptualizacija i refleksivna opservacija. Induktivno rezoniranje i sintetiziranje različitih<br />
zapažanja u jedno cjelovito objašnjenje. Ovaj tip je izuzetan u ispitivanju podataka i smišljanju<br />
teorijskih modela, ali je nezainteresiran za njihovu praktičnu primjenu.<br />
Akomodator - konkretno iskustvo i aktivno eksperimentiranje. Prije nego što upotrijebi svoje analitičke<br />
sposobnosti akomodator se u učenju i rješavanju problema oslanja na druge ljude. Njegova osnovna briga je<br />
kako da se realizira određeni plan ili eksperiment, i kako da se adaptira na specifične okolnosti. Sticanje novih<br />
iskustava i rješavanje problema odvija se prije svega kroz proces pokušaja i pogreške.<br />
Biološka osnova učenja i teorije inteligencije<br />
Ono što se veoma često zapostavlja u nastavnim procesima je biološka osnova učenja, te činjenica da je<br />
ljudski mozak podijeljen na dvije hemisfere, koje su spojene mrežom nerava. One imaju različite zadatke u<br />
mentalnom funkcioniranju koji su međusobno komplementarni. Sljedeća slika pokazuje njihove najvažnije domene:<br />
logičko-racionalni<br />
diferencijalni<br />
LOGIČKO-ANALITIČKI<br />
Pomoću naše lijeve hemisfere na logičan i racionalan način shvatamo svijet, te zahvaljujući tome možemo<br />
analizirati naše iskustvo i kategorizirati ga po redoslijedu. Desna hemisfera nam omogućuje shvatanje<br />
svijeta putem slika, predstava i intuicije, tako da putem nje prepoznajemo odnose između različitih dijelova<br />
i međuodnose između stvari i događaja. Naš potencijal za učenje iskorišten je u potpunosti samo kada se<br />
stimuliraju i koriste obadvije moždane hemisfere. Međutim, u dominantnom obliku nastave danas se uglavnom<br />
uči posredstvom jezika, to jest, sa lijevom moždanom hemisferom. Pri tome, mogućnost razumijevanja kao i<br />
svi ostali kapaciteti desne moždane hemisfere ostaju potpuno neupotrijebljeni. Ovdje nije riječ samo o tome<br />
da ne radimo efikasno sa polaznicima kod kojih je dominantna desna moždana hemisfera, a koji bi učili znatno<br />
efikasnije sa interaktivnim metodama učenja, već isto tako, da ne radimo efikasno ni sa polaznicima kod kojih<br />
dominira lijeva moždana hemisfera, a koji, u područjima u kojima su njihove sposobnosti ionako skromne,<br />
dobivaju minimalnu stimulaciju. (prema: Paul Roeders, 2003.)<br />
Lingvistička inteligencija<br />
Osjetljivost za značenje i poredak riječi<br />
Logičko-matematička inteligencija<br />
Sposob. za mat. i komplikovane log. sisteme<br />
Muzička inteligencija<br />
Sposobnost da se razumije i stvara muzika<br />
Vizuelno-prostorna inteligencija<br />
Sposobnost da se misli u slikama, opaža i<br />
pamti vidljivi svijet i prenosi na papiru<br />
Tjelesno-kinestetička inteligencija<br />
Sposobnost za upotrebu tijela u izražavanju<br />
Interpersonalna inteligencija<br />
Sposobnost da se razumiju drugi pojedinci<br />
Intrapersonalna inteligencija<br />
Sposobnost da se razumiju vlastita osjećanja<br />
Naturalistička inteligencija<br />
Sposobnost da se identifikuju i klasifikuju<br />
šabloni u prirodi<br />
LIJEVA<br />
integrativni<br />
intuitivno-kreativni<br />
SINTETIČKO-KREATIVNI<br />
DESNA<br />
I različite teorije inteligencije potvrđuju da ima više tipova<br />
inteligencije i više načina saznavanja (kanala učenja). Najvažnije<br />
teorije inteligencije su teorija Vigotskog, koja se bazira na<br />
procesima internalizacije, Pijažeova konstruktivistička<br />
teorija, Katelova teorija inteligencije (fluidna i kristalna), Gilfordov<br />
model intelekta, te Gardnerova teorija multiple inteligencije.<br />
Ovdje ćemo se detaljnije osvrnuti na Gardnerovu tipologiju<br />
inteligencije. Gardner se u svom izuzetno značajnom radu bavio<br />
pitanjem postojanja različitih oblika inteligencije. Na osnovu<br />
vlastitih istraživanja kao i istraživanja drugih istraživača on je<br />
zaključio da postoji najmanje šest oblika inteligencije, a kasnije je<br />
ta lista dopunjena sa još dva:<br />
Zavisno od <strong>obrazovanja</strong> i životnog iskustva različiti oblici<br />
inteligencije mogu biti različito razvijeni. Sa stanovišta <strong>obrazovanja</strong><br />
i nastave ključno pitanje je kako se mogu razvijati različite<br />
vrste i oblici inteligencije i kako se mogu dosezati različiti nivoi
Change language