ASA Journal 15/2023

112
materials
ทิศทางการออกแบบสถาปัตยกรรมและการก่อสร้างในปัจจุบันจึงมุ่งหน้า
สู่การใช้พลังงานเป็นศูนย์ การเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality)
หรือไปจนถึงการปลดปล่อยสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Emission) โดย
คาร์บอนที่เกิดจากช่วงการใช้พลังงานในอาคาร ปัจจุบันมีองค์ความรู้
และเทคโนโลยีด้านการออกแบบประหยัดพลังงานและการใช้พลังงาน
ทดแทน​ที่ช่วยลดส่วนนี้ได้ไม่ยาก แต่คาร์บอนที่มาจากวัสดุก่อสร้างและ
ช่วงการก่อสร้างอาคาร หรือคาร์บอนแฝง (Embodied Carbon) ยังเป็น
ส่วนที่ลดได้ยากกว่า เพราะต้องมีการปรับเปลี่ยนตั้งแต่ขั้นตอนการได้
มาซึ่งวัตถุดิบ การผลิต การขนส่ง การใช้งาน ตลอดจนกระทั่งการ
กำาจัดหรือนำากลับมาใช้ใหม่ อันเป็นการคิดตลอดวัฏจักรชีวิตของวัสดุ
ตามวิธีการประเมินวัฏจักรชีวิต (Life Cycle Assessment, LCA) ของ
ผลิตภัณฑ์และอาคาร
วัสดุก่อสร้างจึงมีบทบาทสำาคัญในการปลดปล่อยหรือดูดซับคาร์บอน ​
วงการอุตสาหกรรมก่อสร้างได้พยายามพัฒนานวัตกรรมวัสดุและเปลือก
อาคารมากมายเพื่อเป็นวัสดุยั่งยืน ส่งเสริมอนาคตการปลดปล่อยสุทธิ
เป็นศูนย์ โดยสามารถแบ่งออกเป็น
1. วัสดุก่อสร้างที่เป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutral
Building Materials) คือ วัสดุที่ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์
ที่ปลดปล่อยออกมาเท่ากับที่ดูดซับจากบรรยากาศ
2. วัสดุก่อสร้างที่ปริมาณคาร์บอนติดลบ (Carbon Negative
Building Materials) คือ วัสดุที่ดูดซับคาร์บอนได้เป็นปริมาณ
มากกว่าที่ปลดปล่อยออกมา
สำาหรับวัสดุก่อสร้างประเภทที่สองสามารถทำ าได้โดยการประยุกต์ 3 เรื่อง
ร่วมกัน คือ การใช้แหล่งพลังงานยั่งยืน ระบบวิศวกรรมที่ใช้พลังงานอย่าง
มีประสิทธิภาพ และการใช้เทคโนโลยีดักจับ และกักเก็บคาร์บอน
ASA Journal ฉบับนี้ขอแนะนำาให้รู้จักวัสดุก่อสร้างที่ปริมาณคาร์บอน
ติดลบ (Carbon Negative) 6 ประเภท ได้แก่ โลหะที่นำากลับมาใช้ใหม่
(Recycled metals) อิฐคาร์บอนต่ำา (Low-carbon bricks) กระเบื้อง
รักษ์โลก (Green tiles) ไม้เพื่อโครงสร้าง (Structural timber) เฮมพ์
คอนกรีตหรือคอนกรีตใยกัญชง (Hempcrete) และคอนกรีตรักษ์โลก
(Green or Carbon Negative Concrete)
โลหะที่่นำากลับมิาใชิ้ ใหมิ่ (Recycled metals)
กระบวนการผลิตโลหะปลดปล่อยคาร์บอนออกมาเป็นจำานวนมาก การนำา
โลหะกลับมาใช้ใหม่จึงเป็นการลดการใช้พลังงานและการปล่อยคาร์บอน
ได้โดยไม่ทำาให้ลดคุณสมบัติของโลหะลง ยิ่งการใช้ซ้ำาโดยไม่ต้อง
ผ่านกระบวนการนำากลับไปใช้ใหม่ยิ่งลดคาร์บอนได้มากขึ้น อย่างการ
ใช้โครงสร้างเสาและคานเหล็กซ้ำา หรือการนำาตู้คอนเทนเนอร์มาใช้ซ้ำา
เป็นโครงสร้างอาคาร
อิฐคาร์บอนต้ำ า (Low-carbon bricks)
อิฐเป็นหนึ่งในวัสดุที่มีใช้กันมานานและยังคงเป็นวัสดุหลักในการก่อสร้าง
การเผาอิฐที่อุณหภูมิมากกว่า 1000ºC เป็นการใช้พลังงานจากฟอสซิล
อย่างมหาศาล สิ้นเปลืองแหล่งทรัพยากรธรรมชาติอย่างที่ต้องมีบ่อขุดดิน
The current trend in architectural design and construction is
toward zero energy use, carbon neutrality, and even net zero
emissions. Concerning the carbon emitted by building energy
usage, there is currently knowledge and technology in energysaving
design and the use of renewable energy that can help
minimize this portion. However, the carbon emitted by construction
materials and during building construction, known
as embodied carbon, is more difficult to reduce because it
necessitates changes in the processes of acquiring raw
materials, manufacturing, transportation, use, and disposal
or reuse, all of which must be considered throughout the life
cycle of materials according to the Life Cycle Assessment
(LCA) method of products and buildings.
As a result, construction materials have an important role in
either releasing or absorbing carbon. The construction industry
has attempted to develop many innovative materials and
building envelopes to be sustainable materials, promoting
a net zero emissions future. These materials can be divided
into two categories: carbon-neutral building materials, which
emit the same amount of carbon dioxide as is absorbed from
the atmosphere, and carbon-negative building materials, which
absorb more carbon than they emit.
For the latter type of building material, this can be done by
applying three things together: using sustainable energy
sources, energy-efficient engineering systems, and carbon
capture and storage technology.
In this issue of the ASA Journal, we will discuss some types
of carbon-negative construction materials: recycled metals,
low-carbon bricks, green tiles, structural timber, hemp concrete
or hempcrete, and green or carbon-negative concrete.
Recycled metals
The metal manufacturing process releases large amounts of
carbon. Recycling metals thus reduces energy use and carbon
emissions without compromising the metal’s properties. The
more it is reused without going through the recycling process,
the more carbon can be reduced. Some examples are reusing
steel columns and beam structures or reusing containers as
building structures.
Low-carbon bricks
Brick is one of the materials used for a long time and is still
the main construction material. Firing bricks at temperatures
over 1000ºC uses enormous amounts of fossil energy. It wastes
natural resources, such as having a pond dug in the ground
for many raw materials. Producing low-carbon bricks using
renewable materials and reducing the firing process is an
important principle in reducing the energy and carbon content
of this type of construction material. Since 2009, bricks have
been produced from fly ash, a by-product of burning coal to
produce electricity. It can use up to 40 percent of fly ash