30.10.2014 Views

DxwlR

DxwlR

DxwlR

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kanan beej.<br />

CENTRO.- sus. Chúumuk, ts’u’.<br />

CENTRO DE LA POBLACIÓN.- sus. Chúumuk kaaj.<br />

CENTRO DE LA POBLACIÓN.- sus. K’íiwik<br />

CENTRO DE SALUD.- sus. U najil ts’aak yaaj, u<br />

naajil toj óolali’.<br />

CENZONTLE.- sus. Sak chiik<br />

CEÑIRSE.- v.i. Jíich’il<br />

CEPILLAR PARA QUITAR EL POLVO.-v.t.Púus.<br />

CEPILLAR MADERA.-v.t. Jo’och, súus.<br />

CEPILLAR LOS DIENTES.-v.t. Ja’koj.<br />

CERA.- sus. Kib<br />

CERA MUY PEGAJOSA.- sus. Lolok<br />

CERA VIRGEN.-sus. Sujuy chaalij yik’el kaab.<br />

CERCA.- adv. de l. Naak’, naats’<br />

CERCA DE LA MILPA.- sus. Nok ch’áak<br />

CERCAR.- v.t. Bak’ paach<br />

CERCAR CON PALOS, RAMAS O ÁRBOLES SEMICORTA-<br />

DOS .- v.t. Suup’.<br />

CERCENAR.- v.t. K’up.<br />

CERCENAR, CORTAR DE RAÍZ., EMPAREJAR.- v.t.<br />

Muus.<br />

CERDO.- sus. K’éek’en<br />

CEREBELO.- sus.X tuchts’o’om.<br />

CEREBRO.- sus. Ts’om<br />

CEREMONIA AGRARIA PARA IMPLORAR LLUVIA.-<br />

sus. Ch’a’ cháak<br />

CEREMONIA EN QUE SE CARGA POR PRIMERA VEZ<br />

A HORCAJADAS SOBRE LA CADERA A UN NIÑO.-<br />

sus. Jéets’ méek’<br />

CEREMONIA PARA BENDECIR EL CORRAL.- sus. Loj<br />

k’aalche’ wakax.<br />

CERILLO.- sus. Jiri’ich joop<br />

CERNIR ENTRE LOS DEDOS.- v.t. Xíit, xíixt<br />

CERNIR, COLAR.- v.t. Máay.<br />

CERRAR, ENCERRAR, ENJAULAR.- v.t K’aal, k’aalik,<br />

ch’oot.<br />

CERRAR LA PUERTA.- v.t. K’aal le joonaj.<br />

CERRAR EL PASO.- v.t. Mak beej<br />

CERRAR LOS OJOS.- v.i. Muuts’ a wicho’ob,<br />

muuts’.<br />

CERRAR EL CAMINO.-v.t. Nuuts le bejo’.<br />

CINTURA<br />

CERRAR LA LA BOCA.-v.i.Nuup’ a chi’.Maak a<br />

chi’.<br />

CERRAR LA OLLA .-v.t.Maak le kuumo’.<br />

CERRAR UN CANDADO O CERRADURA.- v.t.<br />

Ch’óotol.<br />

CERRO.- sus. Buk’tun, múul, pu’uk, wiits,<br />

mulu’uch.<br />

CERVIZ.- sus. Kulkaal<br />

CESAR.- v.t. Jáaw, jáawal<br />

CESTA.- sus. Xáak, xúuxak<br />

CESTO.- sus. Xáak, xúuxak<br />

CICATERO.- adj. J ts’u’ut<br />

CICATRIZ.- sus.Chakax, cheek<br />

CÍCLICO, SERIE.- adj. Wuts’<br />

CICLÓN.- sus. Chak íik’, molay íik’<br />

CIEGO DE CATARATA.-sus. Aj buy.<br />

CIEGO QUE TIENE LOS OJOS CLAROS, MAS NO VE CON<br />

ELLOS.- sus. Éek’ may<br />

CIELO.- sus. Ka’an.<br />

CIELO AMARILLENTO QUE TRAE LLUVIA CALIENTE<br />

QUE CAE EN AGOSTO Y QUEMA LOS CULTIVOS.-<br />

sus. K’ank’ubul<br />

CIEN.- sus. Jo’o k’aal<br />

CIÉNAGA JUNTO AL MAR.- sus. Uk’um<br />

CIGARRA QUE CANTA DE NOCHE Y ANUNCIA LLUVIA.-<br />

sus. Ch’och’elem, ch’och’lin.<br />

CIGARRA QUE CANTA DE DÍA Y ANUNCIA SEQUÍA.-<br />

sus.Ts’ay k’iin.<br />

CIGARRO.- sus. Chamal<br />

CIERTO.- adv. de afirmación. Jaaj<br />

CIMENTAR.- v.t. Ak kunaj<br />

CIMIENTO .- sus. Tsek, buk’tun, chuun.<br />

CINCO.- sus. Jo’o. Cinco mujeres : Jo’otúul<br />

ko’olelo’ob. Cinco piedras : Jo’op’éel<br />

tuunicho’ob. Cinco velas : Jo’o ts’iit<br />

kibo’ob. Cinco árboles de ceiba : Jo’o<br />

kúul ya’axche’ob.<br />

CINCUENTA.- sus. Lajun p’éel ti’ óox k’aal<br />

CINEMATÓGRAFO.- sus. Péeksoochelsáasil<br />

CINTA.- sus. K’aax<br />

CINTILAR.- v.i. Jopba, lets’bal<br />

CINTURA.- sus. Ui’it’il<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!