18'ejiud A-ryuauou <strong>la</strong>u anb 01 'npaauo3 <strong>la</strong> iipuas un sÁ-i?qvpuos le aulrcyuo~ Á 'uou o uaaeuos Á-anb sarqepd aaLoxa,ue~ nusq os ~g -ea.? q3uaruoppuefi ap Á "3-1 yppn!~u!,pq~uare3 wnlose ucu anbue e h anb 01 e>g!aaA !nsaa~u,aadua!s 'a!quxa,p eur.10~ eu re!~ued and as anb m+yp!puopaqq ersaym eun 'nqqn nuS!s un aaduqs pqnqo os eu 'que antuod ',,d,,uai?urelI knb ya,a 'u91.1nq'IURJeS 'IV~grl h3!dg JOUq un U03 ald~a!~ 'WqpIJWepy e1 ap sauaxa 'swuan3p 'sauopeqs iezgeq~ounq'ajuax e1 e sosraA -93 <strong>de</strong>8s-e eqqsaad Á+nb ua3~(?)-,,e%~e$q q,* 'wm~ Iap seSu-)ap wspa e1 ap n1rw.w unu zan9upox u~@ras qp u+..qnbd eqexap s?nduap anb..-ai1o~ua,p 'sanbyp.3 sawp u,ezgqndsa,nb sqprqsa soequaummpp<strong>de</strong>d ua 'soezrlyn tjd savm ap wqos ua ~ ~ e A wuewodq,p j aoine,I Á eam~ <strong>la</strong>p se8q ap saraulmua 'eqedoae,nb ~a<strong>de</strong>d suxud pu ewxa sol anb lwnynsap um Á -uap epq o! y Á 'qquxa so! qu egraz1.03 solunu arad sqeq9.w 'sae%~ e 'anb Á opua!@s uaq!p A-u@epp so1 anb wuam 'SOSE~A so1 e~.~oÁeu !guaumq+uodsaejsaod q arduqs .me3 ap 1,a6 anb a p d !nm nqu?mun u03 w aqos Á 'upux Á n!uaxq nq3unu um 'qspmnaopeq!sxaA d un a6 JS 'd num npum aÁ unuanbue,nb aqep oal rrrqo os q ap re~q ap wwa'arad-,,ouan3 wI aaPCd,,A-uar?xund 'mupísy wuauom 103 sa!pa03e 'qnduap anbe1 e -'soweqpj t$ anb ap pn q auxou p u qmb Á-anb 01ap rou~ rod '9p.m 3p nlw3gq~dar im 'nmgqdx anb'erqo os eu samp sal e uqq and 6 'uaauarw qpm~'9Eó1 -N PP due;) 'U%~W aI 'uWW q aP U9W. WJ% '~~FTPOX (Z)01 m aaqos 'caco3 Á sauo~saq saq~unu uaauarw I?,a=wlndarr 11 sap gnduap 9!quri?3 as anb p eun,p auou <strong>la</strong>u npaanm os1,9xap n nqppsa n8na 'sem Á epw~yy 'WSN <strong>la</strong>p seSue-~ap soÁa3uo~ sou njmuoa mu axeuosard eun naAsauow sol wed J O Á e1 ~ ap ropyqrusap 1,of !saaaxuerasaÁ sa@uq3eu sasarduxa sasraA!p ed mup rodsardnuxw 9Áeqe4 sjfndwp Á eqape~ ap soprysa oqa'E61 IaUrypn,u 9p.xoux 6 088.1 <strong>la</strong>u sqg u,9peu anb !eysg 9uren Á-as 9- anb @ :,-prn!U aqsaeurayuoa,, ,,aqaId el ap@PW ea-ar3, ap ~m quri? 'aris~ ap zqd qsaI sajsaod sossal eqeuuy anb ICU nwou 1,aÁ 'auou un aÁ unu 'psa-esquxose zapfdn irun uw 6 ugpmqsrainbpnj ua 'sa~epnea e SOWA sol uap.-XAnb 'mgaa~d ppgpq eq~unu~ epq anb asqp !SOSE~A opuesyarduqo opuwp~ wcu duxa!~ apuo 'sauqqq Á sare8qsou s a w sq uaqmsard Á-anb 01 A eraÁ anb npaqoq
Y, anque seya un migayu más plebeyu pa poeta, tien munchaimportancia porque ye una muestra más <strong>de</strong> ia bayura yancestral proliferación <strong>de</strong> poesía asturiana.ata<strong>la</strong>ntase d'una gran bayura, tien obres en prosa y en versu,sobre too'n versu, on<strong>de</strong> trata toles tribes temátiques:polítiques, amoroses, reliioses, publicitari es...Obra . Munchos <strong>de</strong> los sos poemes son inéditos,caltiénense na memoria <strong>la</strong> xente o'n copies <strong>de</strong> lo que <strong>de</strong>xabaemito peruquiera, nes tabiemes, l<strong>la</strong>gares, fon<strong>de</strong>s.. ., <strong>de</strong>lles tánescrites col so pufiu. Les que tán espublizaes puen atopase'nrevistes y peri6dicos d'aquel<strong>la</strong> dómina y sobre too na Justicia<strong>de</strong> Grau, periódicu u paez que col<strong>la</strong>boraba con íiecuenha.Algunes fueron asoleyaes por autores como Roso <strong>de</strong> Luna (2)anque ponles en boca d'un discípulu d'el. Y más tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>llespresones comu Manuel Antonio Arias, Carmen Alonso,Serafín Rodríguez ... fain alcordanza d'él na prensa ashuiana,o'n revistes llocales.Delles yá <strong>de</strong>sapaeceríen co<strong>la</strong> xente, o quiciabiss'escaeciemn o perdieron nos <strong>de</strong>svanes. Otres que nun conozo,<strong>de</strong> xuru que munches, tarán a saber en qué revistes, y estesrevistes a saber ón<strong>de</strong> puen atopase.Pinón <strong>de</strong> <strong>la</strong> Freita apaez nomáu M obra <strong>de</strong>l"Espafiolito" (3), y preséntalu comu "poeta'n bable", y asinamesmo fai Roso <strong>de</strong> Luna (2) que lu pon comu'l más gran<strong>de</strong>y meyor poeta bable <strong>de</strong> <strong>la</strong> so dómina y <strong>de</strong>l que diz que yeconocíu nel mundu enteru col nome <strong>de</strong> "El ContramaestreTrincadura ..." polos sos "Retazos bíblicos ..." y llega a<strong>de</strong>nominalu "El Teodoro Cuesta <strong>de</strong> nuestros días".La producción lliteraria <strong>de</strong> Pinón <strong>de</strong> <strong>la</strong> Freita puePero, penriba too, yera un poeta popu<strong>la</strong>r, inspiráusiempre pol pueblu, po<strong>la</strong> xente on<strong>de</strong> vivía;d8el<strong>la</strong> nútrese namayor parte <strong>la</strong> so poesía y a el<strong>la</strong> va dirixida, y esta xenterespuen<strong>de</strong> bien y muéstrase mui enteresao nesii iipu poesía,comu lo preba'l fechu <strong>de</strong> que'l pueblu non s610 <strong>la</strong> lleía cuandusalía nos periódicos y <strong>de</strong>más revistes, sinón qu'amás<strong>de</strong>prendíen<strong>la</strong> y gociaben recitándo<strong>la</strong> y <strong>de</strong>prendiéndo-yos<strong>la</strong> aotros. Y ye gracias a esto comu se caltienen <strong>de</strong>llos poemes<strong>de</strong> Pinón y d'otros poetes popu<strong>la</strong>res, menos conocíos, comuPepín Mancera, tamién <strong>de</strong> Sa<strong>la</strong>s y <strong>de</strong>l que cuenten qu'escribiasiempre n'asturianu, o Pepón <strong>de</strong> Fascias, <strong>de</strong> Tinéu y muiasemeyáu a Pinón, según dicen.Un exemplu nidiu d'esta triba <strong>de</strong> poesía inspirada nelpueblu y escrita pa él, ye'l so "Retazos bíblicos o <strong>la</strong>s verda<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> Religión al alcance <strong>de</strong> los vecinos <strong>de</strong> Ca<strong>la</strong>s" que firmacol seudónimu <strong>de</strong> "El Contramaestre Trincadura, AntiguoOficial <strong>de</strong> <strong>la</strong> Marina Fe<strong>de</strong>ral <strong>de</strong> Andora y Cronista Oficial <strong>de</strong><strong>la</strong> Plebe", y que se compón <strong>de</strong> cincu estayes: "El. GénesisReformado", "Libro <strong>de</strong> íos Proktas", "Libro <strong>de</strong> los Evangelistas", "Libro <strong>de</strong> Jesús el verda<strong>de</strong>ro Mesias" y "El NuevoTestamento. Libro <strong>de</strong> los Apóstoles". Esta ye <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> Pinón,<strong>de</strong> mayor estensión que se conoza, on<strong>de</strong> fai un repasu <strong>de</strong>tolos nomes y nomatos <strong>de</strong> <strong>la</strong> xente <strong>de</strong> Sa<strong>la</strong>s nun intentud'esplicar <strong>la</strong> creación <strong>de</strong>l mundu que Dios nun fio esclu-sivamente.0) Ros0 <strong>de</strong> Luna, El tesom <strong>de</strong> los <strong>la</strong>gm <strong>de</strong> Somicdo, (p. 141).(3) SU&, Constantino, "Fspañolito", Esoifws y artistns nshaúmm. Indiubib'WF0.
- Page 6:
TRABAYOS D'INVESTIGACIÓN
- Page 11:
como único sustento constitucional
- Page 15 and 16:
... la alteración de los términos
- Page 17 and 18:
cualquiera de las Administraciones
- Page 19 and 20:
de derecho subjetivo al uso. Pero s
- Page 21 and 22:
hornacina y peanas. Bastaría con q
- Page 23 and 24:
ción. De otra parte el Estatuto y
- Page 25 and 26:
los asturianos. Aunque nunca sabrem
- Page 27 and 28:
más a los medios audiohsuales qu'a
- Page 29 and 30:
so radiu d'influencia o d'aición.
- Page 31 and 32: La radio: una posibilidá abondo es
- Page 33 and 34: munchu sofitu nes llocalidaes onde
- Page 35: Too esto píntamos un panorama mumi
- Page 39: asturiana nes escueles que &nten co
- Page 42: conveniente, amás, facilitar al pr
- Page 45 and 46: suite que ces deux modeles "se tien
- Page 47 and 48: appelle langue kistorique (cfr. Cos
- Page 49 and 50: nous occupons a présent. Cfr. auss
- Page 51 and 52: dialectes "illustres", bien compris
- Page 53 and 54: mhe plus haute, soit in situ, soit
- Page 55 and 56: JOCEPH, J. E. (1980a), "Linguistic
- Page 57 and 58: MULJAEIC, 3. (1988f), rec. di H. Ha
- Page 59 and 60: La supresión de la e inicial traba
- Page 61 and 62: Ahora, por una suposición fantást
- Page 63 and 64: El /se/ en asturiano:1. De las form
- Page 65: sición a. El verbo permanecerá, a
- Page 68 and 69: VI. Otra particularidad más nos ob
- Page 70 and 71: Dellos presonaxesnovelísticos: 198
- Page 72: so ilibru "Lumpen, marginación y j
- Page 75 and 76: orixinal, ¡claro!), y suma, esti A
- Page 77 and 78: físico aquel Magu Paniceres, nun p
- Page 79 and 80: asturianu sinón nel llatinu per es
- Page 81: Ermesinda, Goyo, Bastián, Evalim,
- Page 87 and 88: ANDR~SAunque suJrid algún revéspo
- Page 89: 14 DE ABRILCANTO REPUBLICANOPueblo
- Page 92 and 93: que espera que Rebquinse la ponga e
- Page 94 and 95: Llinguaxe. De la mesma manera qu'un
- Page 96 and 97: Vocabulariu marineru de Cimavilla(X
- Page 100 and 101: milia de los cárdidos.BESUGU: zool
- Page 102 and 103: ven cema. Puen llegar a algamar los
- Page 104: CHANCLA: 2001. f. Patexu. Crustaceu
- Page 108 and 109: FERVER: verb. Dicir pelo baxo. Nun
- Page 110 and 111: deroses pinces y nel collor que vie
- Page 112 and 113: que suel haber nos cais de los puer
- Page 114 and 115: PAXU: m. Cestu de pescador de caña
- Page 116 and 117: lo quier abarcar.barcación a motor
- Page 118 and 119: COBRECAREL m. Tabla curva que va en
- Page 120: VISU (de-): mou alv. A tiempu pasá
- Page 123 and 124: Dou'l caballo puen la pata, /la ni
- Page 125: omances, publicada por Esteban G. d
- Page 128 and 129: -Tate, tate, caballero, / no haga t
- Page 130 and 131: -¿De qué se rí la niñeta, / di?
- Page 132 and 133:
Menéndez Pidal, a la imperfecta ve
- Page 134 and 135:
Vocabulariu de Tox (Navia)(E - H)Jo
- Page 136 and 137:
nublarse, encapotarse el cielo.. En
- Page 139 and 140:
ENRRUGÁR Arrugar.ENTOXAR (ANTO~~~R
- Page 141 and 142:
se de la comida deslavazada, que no
- Page 143 and 144:
ESKALABRAR: Descalabrar.ECKALABR~N:
- Page 145:
Desvencijado, descompuesto.ESKUAXAR
- Page 148 and 149:
ESTAKÉRA: Furáko en el carro del
- Page 150 and 151:
FALTRWÉRA: Faltriquera, bolsillo q
- Page 152 and 153:
FILIÉRA: Hilera.FÍLO Hilo/Hilera
- Page 154 and 155:
FÚNEBRE Terreno no soleado, sombr
- Page 157 and 158:
GARR~N~A: Gnmínk con tres dientes
- Page 159 and 160:
GRÁZIA (TENER): Tener chispa, inge
- Page 161 and 162:
HÁKA: Jaca y jaco.H@RICA: Récua,
- Page 163 and 164:
CHICHARRU:trachurus trachurus, exem
- Page 166 and 167:
La persistencia de comportamientos
- Page 168 and 169:
de la muerte".2- Las transformacion
- Page 170 and 171:
3- LA CARIDAD DE DIFUNTOS en el lug
- Page 172 and 173:
del cermonial que hemos descrito. M
- Page 174:
Lésicu agrariu de Coya (Piloña)An
- Page 183 and 184:
sit maledictus a deo et excomunicat
- Page 185 and 186:
qui sunt reabdadores hie guaridores
- Page 187 and 188:
et per omnia bona nostra. et qui VI
- Page 189:
Fernandus dotyri (sic) miles --- co
- Page 192 and 193:
Hoc preciúm fuit pla / cibile inte
- Page 194 and 195:
estas heredades ra L..) chas (6) au
- Page 196 and 197:
urtilgcan / uca3on [queqnd lan sqon
- Page 198:
uxore mea Maria pelaiz. et cum fili
- Page 201 and 202:
Estes mesmes invocaciones establece
- Page 203 and 204:
Campanas de nueite bonaNuevas ya vi
- Page 205 and 206:
Ta güey 1-oceyaanu cum'una balsaSu
- Page 207 and 208:
Hai na llimpieza de toles manes un
- Page 209 and 210:
Imaxínote cálidu;la nuechi enllen
- Page 214 and 215:
VI1 XORNAES D'ESTUDIULos díes 26,
- Page 216 and 217:
camentando que con normes ortográf
- Page 218 and 219:
la Conseyería de Cultura comu si d
- Page 220 and 221:
lo meyor del alma del nuesu pueblu.
- Page 222 and 223:
Muncho-y prestó a 1'Academia de la
- Page 224 and 225:
Esta *'bibliotecaw, editada pola Un
- Page 226 and 227:
Nomalización lingüística y Estat