déchets. stigmatisations, commerces, politiques ... - Viva Rio en Haiti

Recommendations

Info

76 | FATRA 10. KONPAYI Nan zòn metwopolitèn Pòto Prens lan, gen yon seri konpayi yo nan yon fason oubyen yon lòt ki an relasyon ak inivè fatra a. Nou te fè obsèvsyon kòmantè ak entèvyou ak Clean Rite, Jedco, Sanitec, Boucart epi GS. Nan sa yo ke nou site yo, se sèlman dènye a ki dedye l a acha ak ekspòtasyon bagay ki ka resikle. Lòt yo ranmase fatra nan kay yo (ranmase nan gwo poubèl ki rete nan lari yo), nan enstitisyon piblik ak prive yo, otèl yo, ONGs e menm nan katye jeneral MINUSTAH 31 an. Anplis aktivite sa yo, plizyè nan yo netwaye twalèt ak dezenfektan (pest control). Li vo ke ensiste tou ke okenn nan yo fè rasanbleman fatra nan lokal piblik yo, epi li klè, ke zòn yo netwaye yo se kote ki pi rich yo nan vil la, se pa kote tankou Bèlè oubyen Site Solèy. Gen nan konpayi sa yo (tankou Sanitec) anplwaye yon ti kras moun, lòt tankou (espesyalman Jedco, Boucart epi GS) anplwaye plis pase yon santèn. Twa konpayi sa yo devlope aktivite nan lòt vil nan peyi an tou. konpayi yo gen dosye ofi syèl e yo sipoze sipèvize pa gouvènman nasyonal lan epi pa meri yo. Nan ka konpayi ki ranmase fatra yo (tankou Boucart, petèt se pi gwo nan yo) fi skal Ministè Travo Piblik yo swiv kamyon yo jiska kote yo jete fatra yo. Anplis taks yo peye a, yo kenbe yon relasyon pwòch ak administrasyon Leta an nan koze fatra an, espesyalman avèk administrasyon an ki jere dechaj lan nan Twuitye an. Kèk nan yo fè demand plan pou ki ta pèmet yo byen jere lokal sila an, yo wè posiblite kèk biznis nan zòn lan. Yo kritike anachi ki gen nan lokal sa a, espesyalman kondisyon aksè ak sikilasyon yo, sa ki detwui kamyon yo, byenke pa gen akenn moun ki devwale sa a piblikman, sila jistifye kèk fwa yo jete fatra yo nan lokal ki entèdi yo 32 . Plizyè nan konpayi sa yo te fonde nan mitan dekad 1970 yo. Sa ki pi ansyen an, Sanitec, te fonde an 1974, pa yon enjenyè chimik, ansyen pwofesè nan fakilte medcin ak famasi an, ki te Minis travo piblik yo. Tankou anpil lòt, okòmansman an se te yon biznis fanmi ki te fèt pou dezenfekte prensipalman, apre, li te transfòme nan yon kòporasyon, lòt envestisè te antre nan biznis lan epi yo te ajoute kèk lòt sèvis pou ranmase fatra tou (kounye a gen kat kamyon). Jodi a, pi gwo konpayi prive nan biznis ranmase fatra a se Boucart, li fonde an 1977, li te kòmanse tankou yon konpayi fanmi tankou dezenfektan. Selon moun yo ki mèt li a, apre tonbe diktati Duvalier a, an 1986, enfrastrikti sèvis piblik yo te deteryore, se sa ki provoke yo rantre nan biznis ranmase fatra a, li te konsolide an 1993 (kwonoloji sa a konyenside ak istwa lòt konpayi ki nan menm branch lan, tankou Jedco an ki te kreye an 1995). Plizyè (Jedco, Boucart, Clean Rite) ofri netwayaj twalèt tou ak tank septik. Sa ka fèt nan de fason: avèk aparèy oswa ak men, lè w itilize sèvis bayakou yo. Nan ka sa a sèvis lan pi chè epi l dwe fèt nan nwuit ("se pa yon bagay ke nou fè pandan la jounen"). Travay bayakou yo oubyen itilizasyon aparèy yo depann si twalèt la gen septik oubyen non. Lè gen sistèm septik la, chans pou itilize aparèy pou netwaye twalèt la li pi plis, lè se latrin se bayakou ki netwaye l. Sa depann tou de eta latrin yo: si yo sèch oubyen yo gen anpil lòt objè (tankou ròch ak plastik) li pa posib pou itilize aparèy, sa fè ke se bayakou ki pou netwaye l. Selon yon pwopriyetè youn nan konpayi yo: bayakou yo endepandan, nou travay avèk yo lè nou bezwen yo . Yo jete watè yo Titanyen, se inik kote ke Leta otorize pou fè sa a. Pri sèvis lan depann de difi kilte pou gen aksè ak latrin lan epi tank septik lan, ak kantite voyaj ki pou fèt lan. Inik konpayi ki achte objè yo (plastik, metal ak katon) pou resikle ak ekspòtasyon se GS. Konpayi an fè sèlman kalite aktivite sa a. Nan li gen plis ke 100 anplwaye k ap travay. Li te fonde an 1971, tankou yon faktori matla. Selon dirijan l yo, apre fen rejim Duvalier a, te gen anpil rakèt matla nan komès yo, sa ki te fòse yo chanje kalite biznis yo a. Se lè sa a, yo te antre nan komès fatra an, okòmansman yo te konn achte fè. Nan lane 2003 yo kòmanse achte lòt metal. An 2007 yo kòmanse achete katon e an 2008 bidon plastik. Nan epòk rechèch sa a t ap deroule an, yo t ap prepare yo pou achete papye, lwil motè ak rès aparèy elektwonik 33 . Konpayi GS lan resevwa bagay sa yo dirèkteman nan lokal li an (nan Ri Èpòt lan) gen gwo entèrmedyèr epi gen ti vandè pa pwa – kokorat yo. Kote konpayi a ye an, gen afi ch ki eksplike ki kalite materyèl ke yo achete ak kondisyon ke yo pran yo an (foto yo 39, 40). Anplwaye GS yo, pran tout enfòfasyon davans sou pri fi ti ki ka varye selon variasyon komès entènasyonal pou metal, plastik epi petwòl. Sa enpòtan pou fòmasyon pri yo peye nan balans yo ki lokalize nan lòt sektè komès sa yo. Pandan rechèch la, GS te konn peye 6 goud pou chak kilogram fè, 12 goud pa liv aliminyòm lan, epi 50 kòb (kèk santim goud) pou yon liv katon an. Epitou, li te konn achete batri machinn pa inite.
Ou ka wè machann yo, depi lendi jiska samdi nan blòk GS lan, yo ale ak gwo sak oubyen bwouèt, epitou, nan konpayi an, yo fè yon liy pou yo ka peze bagay yo (foto 41, 42, 43). Selon administratè konpayi an, nan yon jou nòmal GS resevwa ant 1000 ak 1200 machann epi y achte ant 25 ak 50 tòn metal yo, pa mwa, konpayi an pran 100 tòn plastik ak 25 tòn sandal boyo ak soulye ize. Nan diferan depatman nan konpayi an materyèl yo Klase, konprime epi yo prepare an pakè epi nan kontrenè pou ekspòtasyon yo. GS pa fè triyaj objè yo, paske li konsidere aktivite sa a pa gen pwofi . An Ayiti pa gen faktori ki triye objè yo ke GS fè pwosesis yo, li ekspòte Lachin, End, Korea, Taiwan, Thailand, Meksik, USA, Kanada ak Brezil. Men, depi 2009, konpayi a te kòmanse aktivite resiklaj, yo transfòme rès boyo ak soulye an sandal nèf, gen preske 50 anplwaye nan pwosesis sa a. Daprè anplwaye yo, tale konsa biznis lan pral gen plis lavant, sa enkli ekspòtasyon an Afwik. Menm si jiska ekzekisyon rechèch lan, pat gen yonn nan konpayi sa yo ki te envite pou fè pati sèktoryèl jesyon fatra solid yo, tankou nou pral wè nan pwen suivan an, li te fonde nan Ministè Travo Piblik yo, an 2009, li klè ke yo okipe yon plas santral nan linivè sosyal fatra an. Yo achte objè yo, yo ofri sèvis e yo patisipe nan yon fòm, sètènman, ki montre ke yo enterese nan administrasyon Leta nan pwoblèm lan, tankou konkiran oswa kòm patnè ki envesti potansyèlman nan enstitisyon piblik yo. Nan sans sa a, sa yo fè oubyen yo pa fè ankò ka gen enpak sou popilasyon an k ap viv nan zòn kote rechèch lan deroule an. Konsa, ou ka obsève kòman bagay ki ta kapab konsidere kòm "lokal" yo, konekte ak yon pwosesis ki pi gwo, nan ka sa a, avèk koze biwokrasi nan Leta an, avèk lojik konpetisyon ant konpayi yo epi avèk relasyon yo pafwa ki gen konfl i nan prensip komès yo ak politik lan. 31 Li enteresan pou obsève ke preske tout antrepriz ke nou te vizite yo, yo di ke yo te travay pou MINUSTAH, tankou si sa a se youn nan pwen ki pi enpòtan nan kurikulum nan antrepriz yo travay deja. 32 Nan peryòd rechèch lan, Ministè Travo Piblik yo t ap refòme avni ki bay aksè ak Twuitye a, nan yon pwojè ki fi nansye pa BID. 33 Selon dirijan antrepriz yo te di a, yo pa achte bagay an vè paske pri pou yo ta revann yo a trè ba. 34 Li nan setyèm objektif lan , ki gen rapò ak prezèvasyon anviwònman an. 11. FATRA SE POLITIK “Fatra se politik” se yon deklarasyon polysemik epi ki aplikan nan kote rechèch lan te fèt lan. Nou pral wè ki jan li parèt nan kèk moun ak kontèks yo. Mond sosyal fatra a, an Ayiti, espesyalman nan Pòto Prens, li an rapò ak aktivite Leta yo, ak koperasyon entènasyonal la epi ak ONGs yo. Rezon yo ki fè sa a, yo anpil, yo konplèks epi yo depann de pèspektiv ki diferan tou. Nan deba sou povrete, inegalite ak devlopman, “zafè fatra a” rekuran (fè pati nan Agenda milyenyòm LONI 34 an), li envoke pwoblèm tankou sanitasyon, sante ak anviwònnman. Men, fatra a tou, an rapò fèmen ak koze ki trè sansib politikman. Li komen ant moun ki pa fè pati de gwoup yo bay chay la pa popilasyon pòv la ki abite nan zòn ki pi dejenere nan vil la yon politizasyon entans ki an rapò ak peryòd vyolans nan ane 1990 yo ak premye mwatye 2000 la. De la, yo asosye povrete ak dezòd. Li se yon mo ki gen anbigwite tou, ki gen sans degaye ki an rapò ak mank enfrastrikti ak prezans masif fatra a, men tou, sitou, yon sans ki an rapò ak vyolans. Nan chan semantik violans lan an Ayiti, mo sa ka itilize an menm tan tankou yon dyagnostik yon sitiyasyon san lòd epi kòm menas pou pwodwi dezòd. Zòn ki stigmatize fò yo tankou kote rechèch sa a deroule an, yo konsidere pou moun ki pa rete ladan l yo tankou zòn ki gen dezòd, abitid natirèl chimè yo 35 . Relasyon an ant fatra ak politik lan, gen lyen tou avèk kondisyon lavi yo ak valorizasyon pwòp tèt popilasyon an k ap viv nan (oswa tou pre a) fatra a. Se pou sa a, kèk fwa ou wè nan fason pou boule ak pwoblèm sila a, gen kèk opòtinite travay ki pa gen men dèv kalifye epi k stigmatize, ki nan menm rejyon ke yo wè kòm yon pwoblèm epi ta sanble ke 35 Chimè se mo kle nan politik resan Ayiti an, li fè pati tou nan chan semantik vyolans nan peyi a. Li difi - sil pou chimè yo itilize l tankou yon kategori pou idantifye pwóp tèt yo, li plis se yon kategori yo itilize pou akize moun ki “vyolan pa azar” epi ki te jeneralize pou dekri milis yo nan pati politik prezidan Jean Bertrand Aristide lan. Nan tou lede ka yo (lè yo itilize l pou dekri yon moun oswa yon gwoup) tèm chimè a gen de siyifi - kasyon ke li genyen an franse: yon kochma epi yon vye rèv oswa yon itopy an ven. FATRA | 77
Page 1 and 2:
DÉCHETS. STIGMATISATIONS, COMMERCE
Page 3 and 4:
DÉCHETS. STIGMATISATIONS, COMMERCE
Page 5 and 6:
5 DÉCHETS. STIGMATISATIONS, COMMER
Page 7 and 8:
SOMMAIRE 1 INTRODUCTION 9 2 DÉCHET
Page 9 and 10:
1. INTRODUCTION L’objectif de cet
Page 11 and 12:
chets et d’écoulements d’égou
Page 13 and 14:
Elles dépendent de la région de r
Page 15 and 16:
ment qui permet de mettre en évide
Page 17 and 18:
4. GRANNÈG JETE MALERÈ RANMASE La
Page 19 and 20:
provisionnent dans les décharges.
Page 21 and 22: seroles par mois, d’autres ne tra
Page 23 and 24: sud du pays et sont arrivés à la
Page 25 and 26: a motivé leur entrée dans le nég
Page 27 and 28: d’emploi et la gestion des déche
Page 29 and 30: du projet est le recyclage de déch
Page 31 and 32: mais aussi dans leurs pratiques quo
Page 33 and 34: CONTENTS 1 INTRODUCTION 37 2 GARBAG
Page 35 and 36: 1. INTRODUCTION The purpose of this
Page 37 and 38: ‘polluted’ both environmentally
Page 39 and 40: ties to act differently - which can
Page 41 and 42: most total absence of latrines; and
Page 43 and 44: ers, mainly young men and children
Page 45 and 46: for example, a mother and her child
Page 47 and 48: the extended families and the relat
Page 49 and 50: network. He is aware of the stigmat
Page 51 and 52: ternational debates on poverty, ine
Page 53 and 54: local sovereignty, pulverizing the
Page 55 and 56: and at a distance from their bodies
Page 57 and 58: SOMÈ 1 ENTWODIKSYON 63 2 FATRA AK
Page 59 and 60: 1. ENTWODIKSYON Bi teks sila a se p
Page 61 and 62: aksyon kowòdone, ki vize “estabi
Page 63 and 64: yo montre ke li posib pou chanje ra
Page 65 and 66: zòn Pon Rouj lan, ou deja nan Site
Page 67 and 68: politèn nan Pòtoprens lan. Gwo va
Page 69 and 70: tankou kiyè pou fritay (manje ki f
Page 71: epi li kenbe yon lanp pou klere kot
Page 75 and 76: Fèy lan: netwayaj lari, enstalasyo
Page 77 and 78: gen lòt ki sòti nan zòn riral yo
Page 79 and 80: SUMÁRIO 1 INTRODUÇÃO 87 2 LIXO E
Page 81 and 82: 1. INTRODUÇÃO O objetivo deste te
Page 83 and 84: dores e clientes que por ali transi
Page 85 and 86: essas estigmatizações “vindas d
Page 87 and 88: a área compreendida pela pesquisa
Page 89 and 90: adias, como materiais para fazer ou
Page 91 and 92: paço doméstico, como substituto d
Page 93 and 94: sanitárias e à lógica estigmatiz
Page 95 and 96: O preço do serviço varia em funç
Page 97 and 98: iam em função das fl utuações d
Page 99 and 100: mo pudemos comprovar em encontros c
Page 101 and 102: isco de interrupção, o que poderi
Page 103 and 104: 13 BIBLIOGRAPHIE | BIBLIOGRAPHY | R
Page 105 and 106: Haiti. Grand Bel Air, Port-au-Princ
Page 107 and 108: 15 PHOTOS | FOTOS
Page 109 and 110: 3 4 3. Port et marché de Warf Jér
Page 111 and 112: 7 8 9 7. Vue de la micro-région 3.
Page 113 and 114: 12 13 12. Une équipe de Viva Rio n
Page 115 and 116: 18 19 20 18. Balance (en livres et
Page 117 and 118: 24 25 26 24, 25, 26. Vente de réci
Page 119 and 120: 30 31 32 33 30, 31. Ateliers de fab
Page 121 and 122: 37 38 37. Des bayakous attendant de
Page 123:
42 43 44 42, 43. File au pesage che
show all

déchets. stigmatisations, commerces, politiques ... - Viva Rio en Haiti

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?