Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-ill<br />
(106) Bukatzen zuanean, tresna guztiak arras ongi txukatu, oso garbi utzi, ta khontuz<br />
khontuz gordetan zituan, labaiíiaz bethetako kutxattoa besteen ondoan ipiflirik.<br />
Artean Patxi aurrean egoten zan aitaren zereginak zaintzen (Oskillaso,<br />
Kurloiak, 103)<br />
(107) Ta zuri artatik beatz-muturrarekin pixka bat aboca ekarrita parrez asi ziran biakala-biak:.<br />
Artean kanpoan sekulak:o iskanbilla sortu zan (A. Anabitarte, Poli,<br />
101)<br />
(108) Onela, andere gaixo aren poza, askoz geroko iragarria, bertan Poz gertatu zan.<br />
Igaro baiziran oraiflo bederatzi urte, lokatz illunean iraultzen nintzala, askotan<br />
zuti nai ta gotorrago itsasia. Artean, alargun garbi, zintzo, gartsu ua, zuk nai<br />
bezalak:o alarguna, itxaropidez alai, baiflo negar-malkoz ez nagi, beure otoitz<br />
ordu orotan ez zan atertzen, zuri nitaz asperenka (Orixe, Aitorkizunak, 71)<br />
(109) Arratsalde artan, ordea, ostikolari garaitzalleen bidera irtena zan Donosti 0800.<br />
Iritsi-berria zan, artean, etxekoandrea ere-la, garaiz etxeratu zan neskatxa (T.<br />
Agirre, Uztaro, 67)<br />
Literaturan hain usu ageri ez diren arren, euskaIkietan aurkitzen ahal dira<br />
arte borretan eta tarte borretan lokailuak ere:<br />
(110) Ama xaonada egiten ari zen goitian. Tarte borretan sartu omen zen lapurra<br />
etxean<br />
(111) Baina Afrikaraino ere hedatu du bere misionesgoa, hiru urtez, Burundi hercian.<br />
Arte borretan Baionak:o hiru apezpikuk beretzat begiztatu dute, bere<br />
sekretariotzat harturik <strong>lehen</strong>ak: eta eliz-barrutiko bikari orokor beste biek (E.<br />
Lacre, Euskera 1990,2)<br />
4.7. Alta, alabaina, alabadere<br />
Aurkaritza adierazteko erabi1tzen diren lokailuak ditugu hauek ere,<br />
elkarrekin duten kidetasunagatik mu1tzo batean sartu ditugunak: aurkaritza<br />
balioaz beste, balio esplikatiboa ere badute hirurek eta batez ere ekialdeko<br />
euskalkietan erabiltzen dira, alabaina mendebaldean ere ezaguna den arren.<br />
4.7.1. Alta<br />
Ekialdeko euskalkietan erabiltzen den lokailua da hau, esan bezala, joan den<br />
mendearen erditsutik honako testuetan ageri dena. Balio bikoitza erakusten duo<br />
112