Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

More documents

Recommendations

Info

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-III daiteke, ordea, norbaitek perpaus batetik ondoriozkatua gezurra edo okerra izatea; hala nola, kaleak bustiak ikusten dituenak euria egin duela esaten duenean, agian ez bait du euririk egin, eta bai kale-garbitzaileak goizean kaleak garbitu izan. Gezurra nahiz egia, ordea, lokailua eta perpausa ondoriozkoak izango dira eta hori bakarrik da gramatikari axola zaiona. Euskaraz ondoriozko lokailurik ezagunenak hauek dira: beraz (bizkaieraz, Fray Bartolomegan bederen begaz), bada, hortaz, orduan.Hauen ondoan, nahiz hain sarri ez azaldu, honenbestez, horrenbestez, hainbestez, halatan eta hala ere ondoriozko lokailu gisa erabiltzen dira. Azkenik, literatura mailan beste hauek ere agertzen dira, lehengoen konposatuak: orain bada, beraz hunelatan, beraz halatan, beraz horrela, hor(re)taz gero. Lehen eta orain, egunoroko hizkeran eta liburuetan erabilienak bada eta beraz dira. Egia da, bestalde, egunoroko hizkeran beraz-i leku handia kentzen ari zaizkiola hortaz eta berriagoa dugun orduan. Aipatu lokailuok ez dira guztiz kide, bakoitzak bere erabilera eta balioa du ondoko orrialdeetan ikusiko denez.Halere,erabateko kidetasunik ez izanarren, zenbaitetan baliokide gertatzen direnez beraz eta bada lokailuak, kidetasun hau aztertuko dugu lehenik; bigarren pausu batean bakoitzaren erabilera propio eta bereziak aztertzeko. S.l. 'Beraz' eta 'Bada' kide Eguneroko hizkeran eta literaturan ezagunenak eta erabilienak izateaz gainera esan behar da zenbait esalditan beraz eta bada errankide direla, bata nahiz bestea agertzen bait da; esate baterako, ea bada!. eta ea beraz! gauza bera esateko erabiltzen direnean. Hala Oihenartek bigarren neurtitzean hone1a dio: (4) Eia bada ordüada suretan has siteen ene harzen (Oihenart, Neurtitzak 11, 12. bert'IDa) Eta hori bera diogu 'Salbe' deritzan otoitzean, Orotariko Euskal Hiztegia-k dioenez dozena bat Dotrinatan halaxe agertzen delarik. Aldiz Ziburuko Etxeberrik bere Manual Devotionezcoa-n biak darabiltzan arren, askozaz gehiagotan Ea beraz! Hona lehen aldiz ageri den bertsoa: 136
5. Ondoriozkoak (5) Ea beraz ikhas ezak salvatzeko artea, zeina baita gaiflerako zuhurtzien Andrea (J. Eteheberri (Ziburukoa), Manual L>evotionezcoa,87. bertsoa) Halaber bata nahiz bestea aurkitzen dituzu honak:o esapide hauetan: (6) Bihotz, beraz, bihotz!, eta gorphutz... (J. Duvoisin, Liburu Edeffa, 264) (7) Animo, bada, ta fuerza: zeruko erreinoak... (A. Cardaberaz, Egercicioak n, 86) (8) Ekin, beraz: lur gizena baldin bada... (A. Ibiflagabeitia, Bergiliren idazlana, 71) (9) Ekin, bada, ekin, Aita nerea, eusquerari (M. Larramendi, Mendibururi egin kartan, 280) (10) Hunat, beraz, o Maitea, altxa zazu... (J. Eteheberri (Ziburukoa), Manual L>evotionezcoa,54) (11) Huna, bada, ha Jesus Olla, zure miserikordian... (E. Materre, L>octrina Christiana, 247) (12) Horra, beraz, arima madarikatua.. (M. Duhalde, Meditazioneac gei premiatsuenen gainean,l46) (13) Aurra, bada, gaurdanik etxeko txoriak... (E.M. Azcue, Parnasoralw Bidea, 47) (14) Arren, beraz, konpli dezazu... (B. Gasteluyar, Eguia Catholicac, 117) (15) Arreo, bada, non sorthu den... (J. Eteheberri (Ziburukoa), Noelac, 65) (16) Ha, beraz, Philolea, apartazazu... (S. S. Pouvreau, Philotea, 42) (17) Ay, bada, balekie fededunak... (p.A. Aflibarro, Escu-liburua 2, 95) (18) Orai beraz behar diagu jakin (B. Gasteluyar, Eguia katholikak, 180) (19) Orain bada, sinhetsten duk... (Zib. Etxeberri, Manual L>evotionezcoa, 51) (20) Agur, beraz, jaun Mentaberry... (p. Larzabal, lru ziren, 36) (21) Agur, bada, maisua, gois artian (J.A. Moguel, El L>octor Peru Abarca, 66) 137
Page 2 and 3:
EUSKAL GRAMATlKA. LEHEN URRATSAK-II
Page 6 and 7:
AURKIBIDEA Aurktbtdea . ... Hitzaur
Page 8 and 9:
Aurkibidea 4.8.1. Forma 116 4.8.2.
Page 10 and 11:
HITZAURRE GISA Hitzaurre gisa Hona
Page 12 and 13:
Hitzaurre gisa Baina amai dezagun.
Page 14 and 15:
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-II
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-Il
Page 26 and 27:
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-il
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Euskal Grwnatika. Lehen Urratsak-Il
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 45 and 46:
2. EMENDIOZKOAK 2.0. Sarrera 2. Eme
Page 47 and 48:
2. Emendtozkoak Beste hiru lokailue
Page 49 and 50:
2. Emendtozkoak (22) Nahiz ez den h
Page 51 and 52:
2. EmendioZkoak (37) Txapela kentze
Page 53 and 54:
2. Emendtozkoak Esaldi hauetan ikus
Page 55 and 56:
(66) Irakurri dugu ere Lehendakaria
Page 57 and 58:
2. Emendiozkoak 2.1.7. Izan ere, ba
Page 59 and 60:
2. Emendiozkoak (92) ta egia au da:
Page 61 and 62:
2. Emendiozkoak perpaus okerra suer
Page 63 and 64:
19) * X ere ezta 20) * ere bai X 21
Page 65 and 66:
2. Emendiozkoak (131) Esan det ixil
Page 67 and 68:
2. Emendtozkoak (147) Mugaz bertzal
Page 69 and 70:
2.4. Halaber (orobat, berebat) 2. E
Page 71:
2. Emendiozkoak aldatuko bagenitu,
Page 75 and 76:
2. Emendiozkoak bizibidea; ta ez na
Page 77 and 78:
2. Emendiozkoak 'beintzat', 'behint
Page 79 and 80:
2. Emendiozkoak dakigu ziur besteak
Page 81 and 82:
2. Emendiozkoak Hor ulertzen dugu,
Page 83 and 84:
2. Emendtozkoak Halako kasuetan, ik
Page 85 and 86:
2. Emendiozkoak (280) Etxerako zerb
Page 87:
2. Emendiozkoak (289) -Berantegi he
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-Il
Page 98 and 99: Euskal Grwnatika. Lehen Urratsak-II
Page 100 and 101: Euskal Gramatika. Lehen Urraisak-II
Page 102 and 103: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-il
Page 104 and 105: 4. AURKARITZAKOAK 4.0. Sarrera 4. A
Page 106 and 107: 4. Aurkaritzakoak benetako lokailu
Page 108 and 109: 4. Aurkaritzakoak Harridurazk:o per
Page 111 and 112: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
Page 113 and 114: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-m
Page 115 and 116: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-m
Page 119: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-il
Page 129: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-ll
Page 132 and 133: 4.9. Hala ere, hala eta guztiz ere
Page 134 and 135: 4. Aurkaritzakoak Bestelakoak ere a
Page 136 and 137: 4. Aurkaritzakoak artian, juan zan
Page 138 and 139: 4. Aurkaritzakoak (196) Zenbat bide
Page 140 and 141: (209) -Au ezta orregatik oitura ona
Page 142: 4. Aurkaritzakoak Aipatzekoa da, az
Page 145: 5. ONDORIOZKOAK 5.0. Sarrera 5. Ond
Page 152 and 153: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-Il
Page 160 and 161: Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-II
Page 165 and 166: (169) -Ez do borrela egin -Nolabada
Page 167 and 168: (182) -Nik ez diOl esan -Nola daki
Page 169 and 170: 5. Ondoriozkoak 5.3.2.6. Harridura
Page 171 and 172: 5. Ondoriozkoak Elkarrizketa gabe,
Page 173: 5. Ondortozkoak Argudio berriarl bi
Page 177 and 178: (268) Txerria deito ez zidan, bada,
Page 179 and 180: 5. Ondortozkoak (283) Horrenbestere
Page 183 and 184: 5.6. Honenbestez, Horrenbestez, Hai
Page 185 and 186: 5.7. Halatan, Hala 5. Ondoriozkoak
Page 187 and 188: 6. KAUSAZKOAK 6.0. Sarrera 6. Kausa
Page 190: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-ll
Page 194: Euskal Grwnatika. Lehen Urratsak-II
Page 197 and 198:
6. Kausazkoak Beraz, adibide guztio
Page 200 and 201:
Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-il
Page 202:
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-il
Page 206:
Bibliografia Bibliografía Agirre,
Page 212 and 213:
Bibliografia Mendigacha, M., "Carta
Page 215 and 216:
Abstrakzio 2, 4 Adberbio 34, 172, 1
Page 217 and 218:
DelUl dela : 24,94, 116-120, 123 di
Page 220 and 221:
Page 222:
REAL ACADEMIA DE LA LENGUA VASCA /
show all

Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?